Σύμφωνα με το Σύνταγμα, το «Πανεπιστημιακό Ασυλο» θεσμοθετήθηκε, προκειμένου να προστατεύσει τα μέλη των πανεπιστημιακών κοινοτήτων για την ελεύθερη έκφραση των ιδεών και των απόψεών τους, να προστατεύσει την ελευθερία της σκέψης, της διδασκαλίας, της έρευνας και της άσκησης των καθηκόντων τους. Ειδικότερα, θεσμοθετήθηκε για να μπορούν τα μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού να ασκούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα τα διδακτικά, ερευνητικά και διοικητικά τους καθήκοντα, οι διοικητικοί και εργαστηριακοί υπάλληλοι να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντα που απορρέουν από τις αρμοδιότητες που τους έχουν ανατεθεί και οι φοιτητές να είναι ανεμπόδιστοι στο έργο της παρακολούθησης των μαθημάτων, της άσκησης στα εργαστήρια και της μελέτης στις βιβλιοθήκες και στα σπουδαστήρια.
Είναι σαφές ότι, όταν έστω και μία από τις ανωτέρω περιγραφείσες λειτουργίες παρεμποδιστεί από τρίτον, τότε καταλύεται το Πανεπιστημιακό Ασυλο, αφού παρακωλύεται η ελεύθερη διακίνηση ιδεών.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η κατάλυση του Πανεπιστημιακού Ασύλου δεν οφείλεται μόνο σε εξωπανεπιστημιακά στοιχεία, αλλά κυρίως σε μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Οι καταλήψεις και οι κάθε είδους βίαιες διακοπές της εκπαιδευτικής λειτουργίας, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την εκδίωξη των διδασκόντων από τα γραφεία, τις αίθουσες διδασκαλίας και τα εργαστήρια, των εργαζομένων από τους εργασιακούς χώρους και των φοιτητών από τις αίθουσες διδασκαλίας, τα εργαστήρια και τις βιβλιοθήκες αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του Πανεπιστημιακού Ασύλου και άκρως αντιδημοκρατικές ενέργειες. Οι εισβολές σε συνεδριάσεις των Συγκλήτων και των Γενικών Συνελεύσεων Τμημάτων από ομάδες φοιτητών αποτελούν κατάλυση και γελοιοποίηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης έννοιας του Πανεπιστημιακού Ασύλου.
Είναι τραγική ειρωνεία άτομα τα οποία- ευτυχώς- ουδέποτε έζησαν σε συνθήκες φίμωσης κάθε διαφορετικής φωνής και σε περιβάλλον ωμής παραβίασης των δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών και τα οποία απολαμβάνουν σήμερα το αγαθό της ελεύθερης έκφρασης, αλλά και πλεονεκτήματα που ήταν αδιανόητα πριν από το 1974, να προσπαθούν να στερήσουν από τη μεγάλη πλειονότητα των φοιτητών και των καθηγητών τους την ελευθερία της έκφρασης και τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία τού συνέρχεσθαι.
Το κατεπείγον διακύβευμα στην προκειμένη περίπτωση είναι η εξασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας των πανεπιστημίων, της αφοσίωσης όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας στο έργο τους, δηλαδή στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στην ανάπτυξη. Για να γίνει αυτό θα πρέπει όλοι ανεξαιρέτως οι πολιτικοί σχηματισμοί να αντιληφθούν τη μεγάλη ευθύνη που έχουν, να κατανοήσουν ότι με την τακτική τους υποθηκεύουν το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας και ότι ο μόνος δρόμος που οδηγεί σε διέξοδο είναι η συμφωνία επί κοινής βάσης. Θα πρέπει όλα τα κόμματα να διακηρύξουν ότι ο ρόλος του πανεπιστημίου είναι η εντατικοποίηση της προσπάθειας για δημιουργική αφομοίωση της επιστημονικής γνώσης από τους φοιτητές, η εκ μέρους των καθηγητών αφοσίωση στην έρευνα και στις ακαδημαϊκές αξίες και η ανιδιοτελής προσφορά εκ μέρους όλων για την αναβάθμιση των πανεπιστημίων. Αρκεί τα πολιτικά κόμματα να αντιληφθούν ότι πρέπει να απομακρυνθούν από την τακτική της άγρας οπαδών με την πόλωση, με τη συνθηματολογία και με τη θώπευση των ώτων των νέων ανθρώπων. Να διακηρύξουν όλοι την πραγματική ουσία του Πανεπιστημιακού Ασύλου, να διατρανώσουν τη βούλησή τους για απομάκρυνση από τους χώρους του πανεπιστημίου των ατόμων του κοινού ποινικού δικαίου τα οποία καταστρέφουν τη δημόσια περιουσία και εκτρέπουν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Ιδρύματα από τον πραγματικό στόχο τους, σπαταλώντας τα χρήματα του ελληνικού λαού. Ενός λαού ο οποίος πληρώνει αδρά για τη λειτουργία των πανεπιστημίων και περιμένει ανταπόδοση εκ μέρους των αυριανών επιστημόνων για μια καλύτερη κοινωνία, για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση του κοινωνικού συνόλου.
Επιτέλους, ας αφήσουν οι κυβερνήσεις τους πειραματισμούς και τις πρωτοτυπίες στην οργάνωση των πανεπιστημίων. Ας εφαρμόσουν διεθνείς εμπειρίες και πρότυπα στα της συμμετοχής των διαφόρων ομάδων (καθηγητών, υπαλλήλων και φοιτητών) στην οργάνωση και διοίκηση, καθώς και στην εκλογή των οργάνων διοίκησης των πανεπιστημίων. Ας διατυπώσουν τη στήριξή τους στην αξιολόγηση των ακαδημαϊκών μονάδων και των υποδομών, απαραίτητου συστατικού της ουσιαστικής αναβάθμισης και ανάπτυξης του πανεπιστημίου. Ας πούμε την αλήθεια στους νέους: ότι ο έλεγχος των ακαδημαϊκών επιδόσεων και η μη συνέχιση των σπουδών σε περίπτωση μη ικανοποίησης των ελάχιστων κριτηρίων σε κάθε εξάμηνο είναι προς όφελός τους, προς όφελος της κοινωνίας στο σύνολό της. Οι έως σήμερα πειραματισμοί εκ μέρους των κυβερνήσεων τις τελευταίες δεκαετίες, στο όνομα της ταλαίπωρης δημοκρατίας, έβλαψαν και συνεχίζουν να βλάπτουν σοβαρά την υγεία του ελληνικού πανεπιστημίου.
Τέλος, η καθημερινή υπονόμευση με την άρνηση σε κάθε μεταρρύθμιση, την οποία υφίσταται το πανεπιστήμιο εκ μέρους κατ΄ επίφαση «αριστερών» ομάδων, αποτελεί νομοτελειακά την καλύτερη μέθοδο διάλυσης του δημόσιου και την πανηγυρική έλευση του ιδιωτικού πανεπιστημίου. Κατά συνέπεια, οι ενεργούντες κατ΄ αυτόν τον τρόπο «αγωνιστές» είτε είναι κατά συνείδηση υπονομευτές του δημόσιου πανεπιστημίου είτε ηλίθιοι που αντιστρατεύονται το συμφέρον της κοινωνίας.
Ο κ. Ιωακείμ Γρυσπολάκης είναι καθηγητής και πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης.
