Με βάση τα όσα έχει πει ως σήμερα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την ευκαιρία και την πολιτική βούληση να εφαρμόσει μια κεϊνσιανή πολιτική- δηλαδή, μια νεοσοσιαλδημοκρατική κοινωνικοοικονομική πολιτική που θα βασίζεται σε μαζικές επενδύσεις στις υποδομές, στην Υγεία και στην Παιδεία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Βέβαια το ήδη τεράστιο χρέος των ΗΠΑ θα φτάσει σε νέα ύψη, αλλά η προβλεπόμενη ανάκαμψη μπορεί να δημιουργήσει νέους πόρους ικανούς να μειώσουν σταδιακά το έλλειμμα. Μια παρόμοια πολιτική είναι πολύ πιο δύσκολο να υλοποιηθεί στην ΕΕ. Και αυτό γιατί τα κράτη-μέλη της Ενωσης είναι αναγκασμένα να κινηθούν μέσα στα στενά όρια που η Συνθήκη του Μάαστριχτ έχει επιβάλει. Ετσι, παρ΄ όλο που η ηγεμονική θέση των ΗΠΑ έχει αμβλυνθεί, στη σημερινή συγκυρία, είναι η αμερικανική οικονομία και όχι η ευρωπαϊκή που θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό εξόδου από την παγκόσμια κρίση.
Σε ό,τι αφορά τώρα την εξωτερική πολιτική, στο Παλαιστινιακό, όπως φάνηκε από τις ως τώρα δηλώσεις του, ο Ομπάμα θα ακολουθήσει, κατά πιο ήπιο από τον Μπους τρόπο, μια φιλοϊσραηλινή πολιτική. Από την άλλη μεριά, όμως, η πρόθεσή του να προσεγγίσει το Ιράν δημιουργεί ελπίδες όχι μόνο για την άμβλυνση της τωρινής κρίσης στη Γάζα αλλά και για τη σε βάθος χρόνου επίλυση της αραβοϊσραηλινής διένεξης. Γιατί μόνο το Ιράν μπορεί να πείσει τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ να ακολουθήσουν μια λιγότερο ακραία πολιτική έναντι του Ισραήλ. Οσο οι δύο αυτές δυνάμεις έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη διάλυση του ισραηλινού κράτους, δεν πρόκειται ποτέ να βρεθεί μια ικανοποιητική λύση.
Ενα δεύτερο θετικό στοιχείο στην εξωτερική πολιτική του νέου προέδρου είναι η βούλησή του να επαναθερμάνει τις ρωσοαμερικανικές σχέσεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν ο Ομπάμα ανατρέψει την πολιτική του προέδρου Μπους- μια πολιτική που στόχευε στη δημιουργία ενός ασφυκτικού κλοιού στα ρωσικά σύνορα μέσω της εγκατάστασης αντιπυραυλικών συστημάτων και μέσω της ένταξης της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Οσο για το Ιράκ, η σταδιακή αλλά προκαθορισμένη απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων θα οδηγήσει στην εξοικονόμηση πόρων που θα βοηθήσουν σημαντικά την ανάκαμψη- αν βέβαια οι πόροι αυτοί δεν διοχετευθούν στο Αφγανιστάν. Τέλος, στο πολιτισμικό επίπεδο ο νέος πρόεδρος μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας κουλτούρας, μιας νέας εικόνας της χώρας του.
Μιας εικόνας που θα βασίζεται λιγότερο στον ευαγγελικό φονταμενταλισμό, στον σοβινισμό και στον βάρβαρο, επιλεκτικό νεοφιλελευθερισμό του απερχομένου προέδρου και περισσότερο σε ένα όραμα μιας πιο κοινωνικά και οικολογικά ευαίσθητης ανάπτυξης, καθώς και μιας πιο φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής.
Ο κ. Νίκος Μουζέλης είναι ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας στη LSΕ.
