Μια καινούργια διεύθυνση για την Ευρώπη οραματίζεται το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό της κόμμα, το οποίο έσπευσε πρώτο να υιοθετήσει το «μανιφέστο» του για τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2009. Και το γεγονός ότι ένα μεγάλο ευρωπαϊκό κόμμα άρχισε από τώρα τις προετοιμασίες του για τις εκλογές αυτές είναι κατ΄ αρχήν κάπως παρήγορο. Πόσο, όμως, θα μπορούσε να συγκινήσει τους πολίτες της Ευρώπης το βασικό του σύνθημα για μια νέα της διεύθυνση; Μήπως το για μια καινούργια της κατεύθυνση θα ήταν πιο επιτυχημένο, έστω και συνοδευόμενο απ΄ το κλασικό για την περίπτωση επιθετικό προσδιορισμό «προοδευτική», που έχει ακουστεί ξανά, αλλά δεν μπόρεσε ποτέ να διευκρινιστεί;

Ο χρόνος μέχρι τον Ιούνιο επαρκεί ασφαλώς για να γίνουν στο μανιφέστο αυτό, όπως και στα προγράμματα των άλλων ευρωπαϊκών κομμάτων, όλες οι αναγκαίες μεταβολές. Αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας για την τελική διαμόρφωση των προγραμματικών αυτών δηλώσεων θα παραμείνει ίσως άδηλος μέχρι και την παραμονή της κάλπης. Πώς θα εξελιχθεί μέχρι τότε η αντιμετώπιση της μεγαλύτερης κοινωνικοοικονομικής κρίσεως των τελευταίων δεκαετιών; Πότε θα μπορεί να ελπίζεται ο τερματισμός της; Ποιες θα είναι μέχρι τον Ιούνιο οι καταστρεπτικές της συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα και στην ανεργία; Και ποιο ρόλο θα χρειάζεται να διεκδικήσει η Ευρώπη στο παγκόσμιο στερέωμα κάτω απ΄ τις συνθήκες αυτές;

Είναι μεγάλα τα ερωτήματα, που έχουν κιόλας τεθεί, με πολλές οικονομίες να έχουν ήδη εισέλθει στο στάδιο της υφέσεως και την ανεργία να ΄χει αρχίσει να αυξάνεται σημαντικά. Αλλά οι απαντήσεις ακόμη απουσιάζουν. Και δεν αρκεί να διαπιστώνουμε ότι οι αγορές δεν μπορούν μόνες τους να προσφέρουν τις λύσεις στα προβλήματα κι ακόμη περισσότερο όταν αποδεικνυόμαστε ανίκανοι να τις ελέγξουμε και επιτρέπουμε όλες τις καταχρήσεις και όλες τις παραβιάσεις όλων των κανόνων. Ούτε φθάνει να ανακαλύπτουμε ξανά τον Κέινς για να διαμορφώσουμε πολιτική για την οποία ακόμη και μέσα στην Ευρώπη έχουμε πολύ διαφορετικές απόψεις.

Αυτές τις απόψεις θα έπρεπε να εξετάσουμε πολύ σοβαρά προτού καταλήξουμε σε λύσεις που να αποδώσουν και να μας προσφέρουν απ΄ το 2010 την ελπίδα για μια καινούργια πορεία. Πόσο, όμως, προοδευτικές μπορούν να θεωρηθούν οι προτάσεις οι οποίες, αντί προόδου, κινδυνεύουν να μας φέρουν ακόμη πιο πίσω; Πόσο ρεαλιστικές είναι οι σκέψεις, αντί να διορθώσουμε τα κάκιστα κείμενα και να επιχειρήσουμε να διαμορφώσουμε καλύτερα χρηματοπιστωτικά συστήματα να αντιτασσόμαστε στην οικονομία της αγοράς και να αμφισβητούμε τη δυνατότητα της Ευρώπης να διαδραματίσει οποιονδήποτε γενικότερο εποικοδομητικό ρόλο;

Για να πείσουν τους ευρωπαίους πολίτες, και μάλιστα σε περιόδους που η εμπιστοσύνη στην Ευρώπη βρίσκεται μάλλον σε υποχώρηση, τα μανιφέστα των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων χρειάζεται να διακρίνονται για την ειλικρίνειά τους. Πρέπει να διατυπώνουν θέσεις που να δεσμεύουν τα στελέχη και τα μέλη αυτών των κομμάτων. Αλλά όταν οι θέσεις αποτυπώνουν συμβιβασμούς που καλύπτουν τις διαφοροποιήσεις των στελεχών πώς είναι δυνατόν ευρύτερα να συγκινήσουν; Ο Ιούνιος απέχει, πάντως, ένα εξάμηνο και η πορεία της κρίσεως θα επηρεάσει, οπωσδήποτε, και των εκλογέων την πορεία προς τις κάλπες.

Ο κ. Γ. Ν. Αναστασόπουλος είναι πρέσβης, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην ΟΥΝΕΣΚΟ και πρόεδρος της Γενικής Διασκέψεως της ΟΥΝΕΣΚΟ.