Το 2006 δύο παιδάκια από τη Μ. Βρετανία είχαν βρει τραγικό θάνατο σε ένα ξενοδοχείο κυπριακών συμφερόντων στην Κέρκυρα ενώ στην ίδια εταιρεία ανήκε (και ακόμη ανήκει θαρρώ!) και το διαμάντι του βυθού (κατά κόσμον «Sea Diamond») της καλντέρας στη Σαντορίνη από τον Απρίλιο του 2007. Πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε τον τραγικό θάνατο ενός αυστραλού τουρίστα στη Μύκονο, ενώ στo Πέραμα (πέρασμα στον Αδη) τα πιστοποιητικά gas free δίνονται τόσο ελεύθερα και τόσο ανεύθυνα! Ενα τραγουδάκι που μας προέτρεπε «σαν ερωτευμένοι πιγκουίνοι να πάμε στη Μύκονο και στη Σαντορίνη», μήπως θα πρέπει να ξαναγραφτεί σήμερα;
Πώς σχετίζονται, όμως, όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα; Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής της τραγωδίας των ανθρώπων και της τραγωδίας του περιβάλλοντος; Και πώς συνδέονται αυτά τα γεγονότα με την εξαγγελία (31.7.08) του κ. Σπηλιωτόπουλου ότι θα ιδρυθεί συμβούλιο διαχείρισης κρίσεων στις τουριστικές περιοχές; Ο εν λόγω υπουργός κατά την εξαγγελία του αναφέρθηκε στο ναυάγιο του «Sea Diamond» ως χαρακτηριστικό μιας κρίσης που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε στον κόσμο. Παρέλειψε, βέβαια, να μας πει γιατί το εν λόγω πλοίο είναι ακόμη εκεί… Καλό θα ήταν ο κ. Σπηλιωτόπουλος προτού προβεί ξανά σε βαρύγδουπες δηλώσεις ιδρύσεως υπηρεσιών ή μηχανισμών ή συμβουλίων να συνεργασθεί με τους συναδέλφους του υπουργούς και υφυπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Εμπορικής Ναυτιλίας ώστε να δουν πώς μπορούν να συγκροτήσουν ένα διεπιστημονικόδιατμηματικό-διυπουργικό σώμα επιθεωρητών-ελεγκτών ικανό να πραγματοποιεί αληθινούς ελέγχους ώστε οι κρίσεις (διατροφικές, πε ριβαλλοντικές ή τουριστικές) να αντιμετωπίζονται εν τη γενέσει τους και η χώρα να μη ρεζιλεύεται διαρκώς στο εξωτερικό. Διότι το διεθνές ρεζιλίκι της Ελλάδας μάς κοστίζει ακριβά: οι επισκέπτες των μουσείων στην Ελλάδα έχουν μειωθεί κατά 43% το πρώτο τετράμηνο το 2008 σε σχέση με το 2007. Γιατί άραγε; Το πρόβλημα των ελέγχων είναι πολύ σημαντικό και άκρως πολιτικό. Πλημμελείς έλεγχοι του πρώην ΣΔΟΕ έχουν γιγαντώσει τη μαύρη τρύπα του τρέχοντος προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα ο συνάδελφος ακαδημαϊκός κ. Αλογοσκούφης να πρέπει να επιβάλει νέους φόρους, ελπίζω άμεσους και όχι έμμεσους. Οι πλημμελείς έλεγχοι του ΕΦΕΤ έχουν δώσει το σύνθημα στην αγορά ότι ακόμη κι αν περάσει λίγο ορυκτέλαιο στο ηλιέλαιο ή στο αραβοσιτέλαιο καμία εταιρεία δεν θα τιμωρηθεί. Οι πλημμελείς έλεγχοι στο νερό έχουν εξαπλώσει το καρκίνωμα του εξασθενούς χρωμίου του Ασωπού ποταμού από τον Ωρωπό ως τη Θήβα και τα Βάγια! Οι πλημμελείς έλεγχοι της πολιτείας στις εταιρείες ψυχαγωγίας οδηγούν σε τραγικό ξυλοδαρμό τουριστών μέχρι θανάτου ή απλά στο να πίνουμε ποτά-«μπόμπες». Με πλημμελείς ελέγχους, όμως, δεν μπορεί καν να εφαρμοστεί η τιμή-πλαφόν στα καύσιμα (παρεμπιπτόντως, τα βενζινάδικα των Εθνικών οδών γιατί εξαιρούνται από το πλαφόν;). Και όλα τα παραπάνω γίνονται με την ανοχή ή ακόμη και υπό τη διακριτική παρακολούθηση της πολιτείας. Για να πάμε μπροστά και να μην ανακαλύπτουμε ξανά τον τροχό, καταθέτουμε μια πρόταση για το θέμα των ελεγκτών: άμεσα πρέπει η πολιτεία να τους εκπαιδεύσει ώστε να μιλούν ενιαία ελεγκτική γλώσσα ανεξάρτητα σε ποιον ελεγκτικό μηχανισμό ανήκουν και να κάνουν πιο αποτελεσματικά τη δουλειά τους! Να τους διδάξουμε πώς να κάνουν ελέγχους πιο στοχευμένους, με επιστημονικά κριτήρια βασισμένα στη σύγχρονη κείμενη νομοθεσία, αλλά και στους ανερχόμενους κινδύνους (π.χ., εξασθενές χρώμιο στο νερό, αλλεργιογόνα και αφλατοξίνες στα τρόφιμα, εκρήξεις-αναφλέξεις στα αμπάρια πλοίων) και σε τελική ανάλυση να τους δώσουμε το- αποδεσμευμένο από πολιτικό κόστος«βάλλετε κατά βούλησιν». Και όποιος ελεγχόμενος παρανομεί πρέπει να υποβάλλεται σε πρόστιμο άμεσα πληρωτέο. Διότι το δόγμα του κ. Σουφλιά «ο ρυπαίνων θα πληρώσει» ή τα 41 μέτρα κατά της ακρίβειας του κ. Φώλια δεν έχουν λύσει ούτε το πρόβλημα της ρύπανσης στον Ασωπό ούτε έχουν «χτυπήσει» τα οργανωμένα καρτέλ στον χώρο του λιανικού εμπορίου.
Ας δώσει επιτέλους η πολιτεία τους απαραίτητους βαθμούς ελευθερίας στους ελεγκτικούς μηχανισμούς αφού τους στελεχώσει κατάλληλα και αξιοκρατικά! Και να επιλέξει ως επικεφαλής αυτών των ελεγκτικών μηχανισμών ανθρώπους με σχετική εμπειρία και σπουδές! Ανθρώπους που θα μπορούν και θα θέλουν να κινηθούν, να εργασθούν, να συγκρουσθούν και να ελέγξουν με μεράκι και αγάπη για τη δημόσια υγεία, για το περιβάλλον, για τον τουρισμό. Ως τότε, όμως, το παιχνίδι της ποιότητας και της ασφάλειας τόσο των αγαθών όσο και των υπηρεσιών θα «είναι στημένο και στα μέτρα τους» και οι αρμόδιες αρχές των προαναφερόμενων υπουργείων απλά θα πιστοποιούν τη διατροφική (αν)ασφάλεια, την αχαλίνωτη ακρίβεια, τα gas-free φέρετρα, τα ακτοπλοϊκά μονοπώλια, τη μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού… Και εμείς, άβουλοι και μοιραίοι, θα προσμένουμε ίσως σε κάποιο θάμα…
Ο κ. Ι. Ζαμπετάκης είναι Λέκτορας της Χημείας Τροφίμων.
