Την περασμένη Τρίτη η τιμή του πετρελαίου έφθασε τα 127 δολάρια το βαρέλι. Και όλοι αναρωτιούνται σε ποιο ύψος θα φθάσουν οι τιμές του «μαύρου χρυσού». Ποια μπορεί να είναι η οροφή;

Τα σενάρια που εκπονούν οικονομολόγοι και διεθνείς οργανισμοί είναι πολλά, αλλά όλα πλέον αναξιόπιστα, αφού μόλις πριν από τρία χρόνια έδιναν σταθεροποίηση των τιμών γύρω στα 50 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα ρεαλιστικό είναι να κάνουμε τους λογαριασμούς μας με μια τιμή που θα περιστρέφεται γύρω από τα 150 δολάρια. Οι αιτίες για την άνοδο των τιμών του πετρελαίου είναι πολλές. Αλλες συγκυριακές: ο πόλεμος στο Ιράκ, η πολιτική κατάσταση σε Νιγηρία, Βενεζουέλα, Ιράν και άλλες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες. Αλλες δομικές: οι ιλιγγιώδεις ρυθμοί ανάπτυξης της Κίνας και των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αυτό όμως που κυρίως ευθύνεται για την εκτίναξη των τιμών είναι τα κερδοσκοπικά παιχνίδια σε μια αγορά, αυτή των καυσίμων, η οποία από την ίδια της τη φύση υπήρξε πάντα σκοτεινή. Οι «επτά αδελφές», όπως αποκαλούνται οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου που την ελέγχουν, έχουν κατά καιρούς αναμειχθεί έμμεσα ή άμεσα σε πραξικοπήματα και τοπικούς πολέμους και το όνομα ορισμένων από αυτές έχει αναφερθεί σε μυστηριώδεις δολοφονίες ανθρώπων που προσπάθησαν να σπάσουν τους κανόνες του «καρτέλ».

Αλλά τα πράγματα από σκοτεινά γίνονται εντελώς αδιαφανή σήμερα που από την πραγματική οικονομία (παραγωγή του ορυκτού) μεταφερόμαστε στους μαιάνδρους της χάρτινης οικονομίας (χρηματιστηριακή κερδοσκοπία).

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της χρηματιστηριακής παραγωγής εικονικού χρήματος οι τιμές του πετρελαίου καθορίζονται από τα futures, τα περίφημα «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης» (sic). Πρόκειται για υποθετικές τιμές (στοιχηματίζεις για το ποια τιμή θα έχει το πετρέλαιο τους επόμενους έξι μήνες) για ποσότητες πετρελαίου που ποτέ δεν θα παραδοθούν. Η ποσότητα του πετρελαίου που τίθεται υπό διαπραγμάτευση (εικονικά) καθημερινά μέσω των futures είναι άγνωστη αλλά υπολογίζεται να είναι 100 με 1.000 φορές μεγαλύτερη από την πραγματική κατανάλωση στον κόσμο, που είναι περίπου 82 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Ενα βρώμικο, πολύ βρώμικο παιχνίδι, που δεν έχει καμία σχέση με την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά που καθορίζει τη ζωή και την ευημερία όλων των κατοίκων του πλανήτη. Ενας τζόγος ολίγων που για να κερδίσουν καταδικάζουν στην πείνα, στην ανέχεια, στον θάνατο πληθυσμούς, κράτη, ηπείρους.

vmoulopoulos@dolnet.gr