Το 1968, την εκρηκτική χρονιά του παρισινού Μάη, ο πατριάρχης της νεοϋορκέζικης pop art Αντι Γουόρχολ εκστόμισε τη διάσημη φράση του: «Στο μέλλον ο καθένας θα είναι παγκοσμίως διάσημος για 15 λεπτά».
Σήμερα, 40 χρόνια μετά, όλο και περισσότεροι ειδικοί της επικοινωνίας διαπιστώνουν ότι έκανε λάθος. Διασημότητα δεν σημαίνει πλέον να σε μάθει όλος ο πλανήτης για ένα τέταρτο της ώρας και μετά να σε ξεχάσει «καταναλώνοντας» τον επόμενο. Διασημότητα στην εποχή μας σημαίνει να είσαι διάσημος σε 15 ανθρώπους!
Δεν μιλάμε ασφαλώς για τον ποδοσφαιριστή Ζιντάν ή την τραγουδίστρια Μαντόνα, η εικόνα των οποίων μπαίνει σε κάθε σπίτι, από το Γιαννιτσοχώρι Ηλείας ως το Τόκιο. Αυτούς εξάλλου η πρόβλεψη του εν γένει «επινοητή του εαυτού του» Γουόρχολ δεν τους αφορά. Μιλάμε για τις εκατομμύρια μικροδιασημότητες του Διαδικτύου. Ο μακαρίτης ούτε που υποψιαζόταν τις στρατιές του Facebook. Δεν είχε ιδέα για τους μικροκτηματίες ψηφιακού χώρου του Μyspace. Δεν είχε δει ποτέ του τα βιντεοτσουνάμι του ΥouΤube. Και πού να πάει το μυαλό του στα περήφανα «πριγκιπάτα», μικρά ή μεγάλα, των εκατομμυρίων μπλόγκερ που γράφουν και επικοινωνούν σε όλες τις γωνιές και τις γλώσσες του κόσμου.
Δεν φανταζόταν ο Γουόρχολ τα ψηφιακά «χωριά» για την τέχνη, αλλά και για κάθε είδους γνωστικό αντικείμενο ή εμμονή- από τη μουσική και το σινεμά ως το σεξ και το… ψάρεμα- όπου όλοι «ανεβάζουν», «κατεβάζουν» και ανταλλάσσουν αρχεία και πληροφορίες με όλους, μανιωδώς και δωρεάν.
«Φήμη στην εποχή μας είναι η προσωπική σύνδεση ανάμεσα στον έναν και στους λίγους» έλεγε πρόσφατα ο αμερικανός πανεπιστημιακός Ντέιβιντ Γουαϊνμπέργκερ, που διδάσκει στο Κέντρο Μπέργκμαν για το Ιnternet και την Κοινωνία, στο Χάρβαρντ. Οπως φαίνεται, σαχλές διασημότητες τύπου Πάρις Χίλτον θα απασχολούν μαζικά για κάμποσα χρόνια ακόμα την τηλεοπτικά εξαρτημένη δυτική κοινωνία μας. Οταν όμως οι δύο οθόνες, του υπολογιστή και της τηλεόρασης (πιθανότατα και η τρίτη οθόνη, εκείνη του κινητού τηλεφώνου) «γίνουν ένα», ο ίδιος ο χρήστης θα αποφασίζει αμφίδρομα τι βλέπει και πότε το βλέπει – και η αρχή αυτού του επικοινωνιακού φαινομένου είναι ήδη πραγματικότητα με τη συνδρομητική τηλεόραση και τις κάθε λογής ταινίες που «ανεβαίνουν» στο web. Τότε ο πύργος των διασημοτήτων όπως τον γνωρίζουμε σήμερα θα τιναχτεί στον αέρα κι ένας καινούργιος θα κτιστεί από τα ερείπιά του.
Οχι, δεν θα εξαφανιστούν οι κάλπικοι παράδες. Και, ναι, πάντα θα ανοίγονται καινούργιοι δρόμοι για τα κουτσομπολιά, τον κιτρινισμό, την αερολογία και τις άχρηστες πληροφορίες. Αλλά τουλάχιστον δίπλα στις Μπρίτνεϊ Σπίαρς του μέλλοντος θα δεσπόζουν οι διάσημοι της διπλανής πόρτας. Θα έχουν πλημμυρίσει τις συνδέσεις, καλωδιακές, wi-fi ή άλλες, με το μεγάλο τους ψηφιακό κύμα.
Η φήμη είναι πλέον απροσδόκητα οικεία. Με λίγη τύχη ένα κομματάκι της μπορεί να αποκτήσει ο καθένας από το σπίτι του. Του έρχεται βέβαια «πακέτο» με τα παρελκόμενα: φανατικούς οπαδούς, ορκισμένους εχθρούς, σπατάλη χρόνου, όσους τα παρεξηγούν όλα, όσους νομίζουν ότι τα καταλαβαίνουν όλα, και τα λοιπά.
Ποτέ στο παρελθόν το τοπίο της επικοινωνίας δεν ήταν τόσο κατακερματισμένα προσωποκεντρικό. Γι΄ αυτό είχε δίκιο το περιοδικό «Τime» το 2006 που έβαλε στο εξώφυλλό του έναν καθρέφτη, ώστε να αντικρίζει κάθε αναγνώστης το «πρόσωπο της χρονιάς» (εμείς ας πούμε «της εποχής»): τον εαυτό του!
