Συζητώντας τις τελευταίες ημέρες με τρία ιστορικά στελέχη του ΠαΣοΚ, που σχηματικά εκπροσωπούν τις τρεις τάσεις οι οποίες έχουν διαμορφωθεί, διαπίστωσα ότι και οι τρεις καταλήγουν για τα αίτια της κρίσης στο ίδιο συμπέρασμα: Το μαγαζί πάλιωσε, χρειάζεται ριζική ανακαίνιση (ακόμη και αλλαγή ταμπέλας, λέει ο ένας) για να κρατήσει την πελατεία του. Ευφυείς και έμπειροι, μπορούν να αποκωδικοποιούν τα μηνύματα που στέλνουν και οι δημοσκοπήσεις και τα εκλογικά αποτελέσματα: το εμπόρευμα δεν έχει πλέον ζήτηση, οι ψηφοφόροι δεν αγοράζουν πια.
Διαπιστώνουν ότι η πολιτική ζωή – σε επίπεδο κομμάτων- έχει πλέον μπει στη μεταμοντέρνα εποχή, στην εποχή του θεάματος, της μη πολιτικής και της μη ιδεολογίας, αλλά σταματούν εκεί. Δεν αρθρώνουν δημοσίως, γιατί δεν μπορούν ή γιατί δεν τολμούν, πολιτικό λόγο. Δεν μας λένε ποιο είναι το μοντέλο της κοινωνίας που οραματίζονται, ποιες λύσεις προτείνουν για τις κρίσεις της πολιτικής, της οικονομίας, της δημοκρατίας, της κοινωνίας, που συνταράσσουν τη χώρα. Δεν έχουν τη δύναμη να κάνουν την υπέρβαση. Να προσπαθήσουν να αλλάξουν ριζικά (όπως λέγαμε κάποτε) και το κόμμα και τον εαυτό τους. Δεν έχουν το ψυχικό σθένος να παίξουν το παιχνίδι που θέλουν και ας χάσουν, γιατί φοβούνται την ήττα.
Είναι και αυτοί μέλη της πολιτικής τάξης της Ελλάδας: τόσο εξαρτημένα με την εξουσία ώστε και η παραμικρή πιθανότητα να τη στερηθούν, να επιστρέψουν σε μια ζωή κοινών θνητών, τους παραλύει. Ο εθισμός όλων των πολιτικών στο ναρκωτικό της εξουσίας τούς οδηγεί μοιραία στον (πολιτικό) θάνατο. Οι εξυπνότεροι από τους πολιτικούς το βλέπουν, αλλά δεν τολμούν να αντιδράσουν. Πρεζόνια της εξουσίας, είναι έτοιμοι για όλα προκειμένου να πάρουν τη δόση τους. Τραγικές φιγούρες που κινούνται, δρουν, ζουν σε ένα τοπίο έρημο από αξίες, σε ένα θέατρο που οι θεατές έχουν εγκαταλείψει. Ολοι- ή σχεδόν όλοι – είναι πρόθυμοι να πουν τα πάντα, να συμμαχήσουν με τους πάντες. Το μόνο που μετράει γι΄ αυτούς είναι πώς θα παραμείνουν στο τραπέζι όπου παίζεται το παιχνίδι της εξουσίας. Με οποιοδήποτε τίμημα.
