Ξ έρω κάποιον- μεγάλο, όχι παιδί- που ανεβαίνει στην ταράτσα του σπιτιού του το καλοκαίρι και «μετράει τ΄ άστρα» με φθηνά κινεζικά κιάλια. Ξέρω κι ένα παιδί που του έκαναν δώρο (ένα ακόμη…) τηλεσκόπιο-παιχνίδι και σύντομα το παράτησε σε μια γωνιά να σκονίζεται.
Τώρα, λέει, εκατομμύρια άνθρωποι θα αποκτήσουν πρόσβαση στο Διάστημα από την οθόνη του σπιτιού, της δουλειάς ή του πλησιέστερου Ιnternet cafe, με το πρόγραμμα Google Sky. Θα περιπλανώνται μοναχικά σε έναν ψεύτικο ουράνιο θόλο, που θα είναι όμως «σαν αληθινός»: ένα ψηφιακό παζλ από εκατοντάδες χιλιάδες, κυριολεκτικά αστρονομικές, φωτογραφίες. Χωρίς διαστημόπλοιο, χωρίς παρέα, χωρίς τον κάματο της διαδρομής.
Θα κάνουν, π.χ., «ζουμ» στον Σείριο, όχι για να δουν τα «παιδιά» που έβλεπε εκεί ο μακαρίτης ποιητής Νίκος Γκάτσος ( «Στον Σείριο υπάρχουνε παιδιά…» ), αλλά για να πουν «χθες ταξίδεψα σε πέντε γαλαξίες» ή «είδα ένα σουπερνόβα να εκρήγνυται». Καλή η εικονική πραγματικότητα. Η πραγματικότητα όμως προηγείται.
Θυμάμαι ένα ξάστερο θερινό βράδυ σε ορεινό καταφύγιο στον Πάρνωνα πριν από καμιά εικοσαριά χρόνια. Τα φώτα του τελευταίου χωριού ήταν πολλά χωμάτινα χιλιόμετρα μακριά, η νεότητα, άγουρη, γούσταρε νυχτερινή βόλτα και ο πιο μεγάλος της παρέας ήξερε. Και έδειχνε: «Να το ζωνάρι της Παναγιάς…». «Ποιο;». «Ο γαλαξίας μας,έτσι τον λένε οι χωριάτες…». Και μετά: «Εχεις ακούσει για τον Σταυρό του Νότου;». «Είναι ο εξαιρετικός δίσκος του Μικρούτσικου, με τα ποιήματα του Καββαδία». «Είναι αστερισμός στο νότιο ημισφαίριο. Τον εντόπισε ο Αμέρικο Βεσπούκι γύρω στο 1500 στη Νότια Αμερική. Δεν τον βλέπουμε από εδώ.Αλλά οι αρχαίοι Ελληνες τον ήξεραν…».
Οι μυρωδιές, οι ήχοι, η υγρασία του βουνού, η ανηφόρα προς την ανακάλυψη, ο «παλιός» που διδάσκει και ο «νέος» που μαθαίνει, η πληροφορία που «ήρθε η ώρα της» να γίνει γνώση: άραγε τι απ΄ όλα αυτά θα περιέχεται στη νέα διαδικτυακή υπηρεσία;
Ας μην παρεξηγηθώ. Χρησιμοποιώ καθημερινά επί ώρες, όπως εκατομμύρια άλλοι, το Διαδίκτυο και θαυμάζω τις δυνατότητές του. Απλώς η αληθινή ζωή είναι αλλού. Στον έρωτα και όχι στην πορνογραφία, στη βόλτα στα μαγαζιά και όχι στο e-shopping για ρούχα, στην ιστορικά φορτισμένη ησυχία του ταπεινού Αϊ-Στράτη και όχι στην τσιμεντένια ξενοδοχειάρα της Ρόδου που αλιεύει πελάτες μέσω μιας φανταχτερής ιστοσελίδας.
Το Σύμπαν δεν έρχεται με ένα «κλικ» στο σαλόνι. Συνδέεται με την προϊστορία, με αρχέγονους φόβους και ελπίδες, με σύμβολα και μυθολογίες λαών πανάρχαιων, με τη ναυσιπλοΐα, με την επιστήμη, με την ελπίδα για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους, με τα όρια και την επέκτασή τους.
Ποιος ουρανός και ποια αστέρια πουλάνε σήμερα; Τα ψηφιακά, τα αγοραία, αυτά που δίπλα τους φιγουράρει φαρδύ πλατύ το «κλικ» μιας ακόμη διαφήμισης για ένα ακόμη «απαραίτητο» προϊόν, για μία ακόμη «μοναδική» υπηρεσία.
«Εχει τόσο επιδεινωθεί η κατάσταση με τα φώτα και τη ρύπανση της ατμόσφαιρας,που συνήθως το πολύ να δεις μερικές δεκάδες αστέρια αν κοιτάξεις τον ουρανό από αστικό περιβάλλον» σχολίαζε πικρά ένας βρετανός ερασιτέχνης αστροσκόπος- από τους τελευταίους των Μοϊκανών της backyard astronomy, της χομπίστικης παρατήρησης του νυχτερινού επουράνιου θαύματος στην «πίσω αυλή» του σπιτιού.
Ας γίνει λοιπόν διαδικτυακή επιχείρηση (άκρως προσοδοφόρα…) και η καταφανής οφθαλμαπάτη περί τον κόσμο. Ηδη κάνουμε δήθεν «βουτιές» από το Διάστημα στην εικονική επιφάνεια του πλανήτη μαζί με τους τουλάχιστον 250 εκατομμύρια χρήστες του Google Εarth, παράρτημα του οποίου είναι το ολοκαίνουργιο Google Sky. Λες και λύσαμε τα επίγεια προβλήματα που πάνε απ΄ το κακό στο χειρότερο: την υπερθέρμανση, τη ρύπανση, τις ασθένειες, την πείνα, πρωτίστως την απέραντη φτώχεια και τη χυδαία συσσώρευση πλούτου. Ας εκτοξεύεται νοερώς ο καθένας για λίγο και ας ζει αυτιστικά στον δικό του, μικρό διαστημικό παράδεισο.
