Τα θλιβερά συμπτώματα της παρακμής του δημοσίου βίου και τα έλκη της διαπλοκής είναι πλέον ορατά διά γυμνού οφθαλμού. Σήψη και διαφθορά εκπέμπουν δυσωδία και δηλητηριάζουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Η ακάθεκτη διάβρωση του πολιτικού συστήματος συμπίπτει με την επικυριαρχία του παγκοσμιοποιημένου φιλελευθερισμού τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Νεοφιλελευθερισμός και μετανεωτερικότητα έσυραν σε μετάλλαξη και τα κεντροαριστερά κόμματα της Δύσης και δημιούργησαν ένα δίδυμο εναλλασσόμενης (Κεντροδεξιά – Κεντροαριστερά) πλην ταυτόσημης εξουσίας. Αλλού και εδώ.
Η ραγδαία απορρύθμιση και διεθνοποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων έθεσε σε δοκιμασία το κοινωνικό πρότυπο του κράτους πρόνοιας, το οποίο αποτέλεσε τη μεταπολεμική κατάκτηση των δημοκρατικών αγώνων των λαών.
Οι τα πολλά έχοντες και κατέχοντες πολλαπλασιάζονται, όπως και το «έχει» τους. Αυτοί είναι η αγορά.
Η πολιτική απωθείται και υποτάσσεται στην αγορά. Αυτή διαθέτει τα νέα πανίσχυρα εργαλεία, τα μεγάλα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, που με τις υπερσύγχρονες τεχνικές πειθούς κατασκευάζουν συνειδήσεις, δηλαδή εκλογικό σώμα, και πολιτικά είδωλα. Στην κοινωνία του φαίνεσθαι, όπως έχει μετεξελιχθεί η κοινωνία μας, υπάρχει όποιος φαίνεται (στο γυαλί!). Για να «φανεί» δαπανά τα μαλλιοκέφαλά του. Ξοδεύει πολλαπλάσια από αυτά που θα εισπράξει. Τα μεγέθη δείχνουν ότι ολοένα και λιγότεροι πολιτικοί μπορούν να καλύψουν τις δαπάνες εξ ιδίων ή με τις φιλότιμες προσφορές ανιδιοτελών φίλων. Ολοένα και περισσότεροι ενδίδουν στα επιχειρηματικά συμφέροντα. Αυτή είναι η νέα τάξη πολιτικών, στενά συνδεδεμένων με την επιχειρηματική ολιγαρχία. Εξυπακούεται πως ό,τι ισχύει για τα άτομα ισχύει πρωτίστως για τα κόμματα. Τα πανίσχυρα διευθυντικά στελέχη των μεγάλων εταιρειών χειραγωγούν τις αποφάσεις «μιας πολιτικής τάξης κυνικής, ανήθικης και αποκομμένης από τον λαό και τον δημόσιο έλεγχο», στην εύστοχη έκφραση του Κόλιν Κράουτς.
Η σχέση των κομμάτων (τουλάχιστον αυτών της εξουσίας) με τις εταιρείες είναι σχέση συναλλαγής. Καμία επιχείρηση δεν μοιράζει τα λεφτά της αφιλοκερδώς. Και αν μια επιχείρηση απεκαλύφθη, γιατί οι άλλες είναι λιγότερο ευφυείς και περισσότερο τίμιες και δεν χρησιμοποίησαν τη μέθοδο χρηματισμού;
Στο θερμοκήπιο αυτής της σχέσης θάλπεται η διαφθορά.
Κόμματα και άτομα έχουν καταστεί όμηροι μεγαλοεπιχειρηματικών συμφερόντων.
Διανύουμε μια φάση εντροπίας της Δημοκρατίας, τη μεταδημοκρατία.
Οι σημερινές κομματικές ελίτ δεν πρόκειται να προχωρήσουν, παρεκτός θαύματος, σε ρήξη με τα συμφέροντα. Είναι εξαρτήματα ανταποδοτικών μηχανισμών.
Το σκάνδαλο βρίσκει τον ελληνικό λαό σε αδράνεια και παθητικοποίηση. Αν βγει ολόκληρο στο φως με τα ονοματεπώνυμα του πολιτικού μας πανθέου που απήλαυσαν τις υψηλές χορηγίες, τότε θα υπάρξουν και απρόβλεπτες εναντιώσεις της «βάσης».
Πέρα από τα «κλασικά» δημόσια έργα και υπηρεσίες, οι ιδιωτικοποιήσεις είναι τα ερεθιστικά φιλέτα που συγκινούν την επιχειρηματικότητα. Η διεκδίκησή τους κάνει ακόμη στενότερη τη σχέση πολιτικής – αγοράς.
Ο αδρανοποιημένος λαός εθίζεται στη θέα της ανομίας και τη θεωρεί συμβατή και αυτονόητη. Ταυτόχρονα, απωθείται στην ιδιώτευση.
Αλλά επειδή «ούτι συλλέγουσιν από ακανθών σταφυλήν και από τριβόλων σύκα» τη λύση μπορεί να δώσει μόνον αφυπνιζόμενος ο λαός.
Ο λαός κατ’ Αριστοτέλην «κρίνει άμεινον πολλά, ή είς όστισουν», κρίνει σωστότερα παρά ένας οιοσδήποτε. Καθώς «αδιάφθορον το πολύ», δύσκολο το μέγα πλήθος να διαφθαρεί.
Ο κ. Στέλιος Παπαθεμελής είναι πρόεδρος της Δημοκρατικής Αναγέννησης.
