Πολύωρο διάβασμα, φροντιστήρια, τεράστια έξοδα, όλα για το μεγάλο όνειρο: την επιτυχία στην Ιατρική Σχολή. Για μερικούς «τυχερούς» το όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Από δω και μπρος όμως αρχίζουν τα δύσκολα. Οι φοιτητές είναι πολλοί, τα εργαστήρια ανεπαρκή, οι εργαστηριακές ασκήσεις συνήθως θεωρητικές, οι διδάσκοντες, κατά πλειοψηφία, χωρίς πάθος για μετάδοση της γνώσης, σπάνια συνδέουν τη βασική γνώση με την κλινική πράξη. Το όλο εκπαιδευτικό σύστημα είναι αναχρονιστικό. Γιατί;
Το πρόγραμμα σπουδών είναι κατασκεύασμα συνδικαλιστών που προσπαθούν να βολέψουν όλους, διδάσκοντες και φοιτητές. Το αποτέλεσμα; Ο φοιτητής δεν εισάγεται στις ομορφιές της τέχνης και της επιστήμης του γιατρού, δεν αντιλαμβάνεται τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις του λειτουργήματος, δεν παιδεύεται για την υπευθυνότητα που απαιτεί η επιστήμη μας. Οι ελπίδες για το όνειρο σύντομα εξανεμίζονται. Μένει μετέωρος και απογοητευμένος. Οι Σειρήνες τού παίρνουν το μυαλό. Γίνεται εύκολο θύμα, κομματικών κατά βάση, οργανώσεων. Αυτά για την πλειονότητα των φοιτητών.
Μερικοί ευτυχώς, με εσωτερική φλόγα και αυτο-οργάνωση, μελετώντας, τελειώνουν τις σπουδές. Εδώ αρχίζει ένας νέος γολγοθάς. Ερχονται αντιμέτωποι με ένα αβέβαιο μέλλον. Ατελείωτα χρόνια αναμονής ώσπου να αρχίσουν την ειδικότητα. Η εκπαίδευση τελειώνει όταν τελειώνει η τέταρτη δεκαετία της ζωής τους. Και τότε τι; Μια κακοπληρωμένη θέση για τους «τυχερούς» στο Δημόσιο και τους «άτυχους» στον ιδιωτικό τομέα. Οι συνδικαλιστικές φοιτητικές οργανώσεις δεν έχουν καμία διάθεση να ταράξουν τα κακώς κείμενα. Δεν θέλουν να χάσουν τα κεκτημένα τους. Ούτε λόγος να γίνεται για εκσυγχρονισμό και ουσιαστικοποίηση των σπουδών. Είναι φανατικοί πολέμιοι της αξιολόγησης. Είναι, βλέπετε, υποστηρικτές του «δημόσιου πανεπιστημίου». Απαιτούν εύκολες εξετάσεις και αν είναι δυνατόν, να κατεβεί η βάση από το 5 στο 4.
Φταίνε όμως οι φοιτητές για το κατάντημα αυτό; Αφενός μεν, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο, οι φοιτητές είναι θύματα της δύναμης που τους παρέχει ο νόμος, δεδομένου ότι θεωρούν ότι «συν-διοικούν» το πανεπιστήμιο. Με τι γνώση και τι εμπειρίες όμως; Αφετέρου δε, γίνονται γρήγορα κατοπτρικά είδωλα των δασκάλων τους. Από τους 72 καθηγητές της Ιατρικής Σχολής, περίπου το 1/5 πληροί τα απαιτητικά κριτήρια ακαδημαϊκής έρευνας, που συνήθως χρησιμοποιούνται για τη βαθμίδα του καθηγητή σε πανεπιστήμια προηγμένων χωρών. Πιθανόν η πλειονότητα αυτών που η ερευνητική προσφορά τους είναι περιορισμένη να είναι άριστοι κλινικοί και διδάσκαλοι της ιατρικής. Πώς το ξέρουμε όμως; Οι παράμετροι αυτές, βλέπετε, δεν είναι δυνατόν να μετρηθούν, δεδομένου ότι η αξιολόγηση των πανεπιστημιακών σχολών μας παραμένει ακόμη στη σφαίρα του ονείρου. Τα συνθήματα που επικρατούν σήμερα στους κύκλους μας είναι: λίγη προσπάθεια, κοινωνικές επαφές, συγγένεια με τους δυνατούς, αναζήτηση της εφήμερης προβολής και γρήγορη απόκτηση χρημάτων.
Ενα πρόσφατο θλιβερό γεγονός αναδεικνύει ζοφερά το βάθος της κατρακύλας. Ολίγοι «επαναστάτες» φοιτητές εξαγριώθηκαν από το μεγάλο ποσοστό αποτυχίας στις εξετάσεις δύο βασικών μαθημάτων της Ιατρικής. Με απίθανη θρασύτητα και ακατονόμαστες ύβρεις απαιτούσαν αναβαθμολόγηση. Τους εξηγήσαμε με ηρεμία ότι ο μόνος τρόπος για να περάσουν το μάθημα είναι να μελετήσουν. Δεν άκουσαν τίποτε, αγνόησαν το γεγονός ότι όλες οι άλλες φοιτητικές-συνδικαλιστικές ομάδες δεν συμφωνούσαν με τις προτάσεις τους και έκαναν με το έτσι θέλω το δικό τους. Φερόμενοι φασιστικά κατέλαβαν την Ιατρική Σχολή! Ναι, έτσι ακριβώς! Δεν αντιλήφθηκαν, μια και δεν έχουν αναπτύξει ιατρική ευαισθησία και εμπειρία, ποιες είναι οι επιπτώσεις από τις έκνομες πράξεις τους. Δηλαδή, να μην επιτρέπουν την εκτέλεση διαγνωστικών εξετάσεων και να παρεμποδίζουν χωρίς αιτία τη διδακτική διαδικασία, τα πειράματα και τη διοικητική λειτουργία της Ιατρικής Σχολής. Οι ενέργειες αυτές, σε κάθε ευνομούμενη κοινωνία, θα χαρακτηρίζονταν ποινικά αδικήματα. Εδώ όμως το άβατο του «ασύλου» προστατεύει τους παρανομούντες.
Οι διδάσκοντες των Εργαστηρίων της Ιατρικής Σχολής που τελούσαν υπό κατάληψη προσπάθησαν να συζητήσουν με τους καταληψίες, να τους ενημερώσουν γραπτά και προφορικά ότι οι πράξεις τους είναι παράνομες και ότι κατεβάζουν ακόμη παραπέρα το επίπεδο σπουδών της δημόσιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Αντί να απαντήσουν στα λογικά επιχειρήματα των διδασκόντων, εκτόξευσαν ύβρεις και ακατονόμαστες εκφράσεις που καμία σχέση δεν έχουν με συμπεριφορά μελλοντικού γιατρού. Ενα μέλος του Διδακτικού-Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) της Ιατρικής Σχολής, με υψηλότατο επιστημονικό επίπεδο, απαράμιλλη διάθεση για μετάδοση της γνώσης και παραδειγματικό ακαδημαϊκό ήθος, καθυβρίστηκε χυδαία. Η περηφάνια του τον έκανε να αντιδράσει. Υπέβαλε μήνυση κατά των παρανομούντων. Η διοίκηση της Ιατρικής Σχολής όχι μόνο δεν ασχολήθηκε με τις παράνομες πράξεις αυτών των ολίγων φοιτητών, αλλά για να μην ενοχλήσει την κατάληψή τους μετέφερε τη διαδικασία εκλογών για πρόσληψη ή προαγωγή μελών ΔΕΠ από το κτίριο της διοίκησης σε αμφιθέατρο παρακείμενου νοσοκομείου! Το υπουργείο Παιδείας θα νομιμοποιήσει αυτές τις εκλογές;
Επιπρόσθετα, η διοίκηση της Σχολής συγκάλεσε έκτακτη γενική συνέλευση για να επιτιμήσει τον άριστο διδάσκαλο, αυτόν που ζητούσε απλώς να εκτελέσει τα ακαδημαϊκά καθήκοντά του. Στη συνέλευση αυτή μάλιστα παρευρίσκονταν, αυθαίρετα, άτομα που δεν είχαν καμία σχέση με αυτήν. Το αποτέλεσμα της μη νόμιμης γενικής συνέλευσης ήταν η παραπομπή διδασκόντων σε ένορκη διοικητική εξέταση! Ναι, σωστά διαβάσατε! Ιδού ο τραγέλαφος: δεν διώκονται οι παράνομοι, αλλά αυτοί που αντιδρούν στις παρανομίες! Με τι ηθικό ανάστημα λοιπόν μπορούμε να ζητάμε από τους φοιτητές να ακολουθούν νόμιμες διαδικασίες όταν εμείς δεν σεβόμαστε τον νόμο;
Με τέτοιο κατρακύλισμα φτάσαμε στον πάτο, «μην έχοντας πιο κάτω άλλο σκαλί στου Κακού τη σκάλα» να κατεβούμε. Ο ποιητής ας βάλει το χέρι του.
Ο κ. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος είναι καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών.
