Η εκλογή ενός επιστήμονα σε θέση πανεπιστημιακού δασκάλου/ερευνητού αποτελεί την επιστέγαση πολλών ετών μελέτης και παραγωγής νέας γνώσης (κατά μέσον όρο 15-20 χρόνια μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Είναι συνειδητή επιλογή που απαιτεί συνεχείς κόπους και θυσίες. Τα άτομα που ακολουθούν τον δρόμο αυτόν στη ζωή τους οφείλουν να είναι αφοσιωμένα στην ανανέωση, παραγωγή και μετάδοση της γνώσης τους στους ομότεχνους και στους μαθητές τους.
Αρμόζει στα άτομα αυτά που κατέκτησαν τη μεγαλύτερη διάκριση στον κλάδο τους και έχουν διακεκριμένη θέση στην κοινωνία το δημοκρατικό δικαίωμα της απεργίας; Οπωσδήποτε ναι, εφόσον τους αφαιρείται το δικαίωμα της έκφρασης γνώμης ή στραγγαλίζεται η προσωπική τους ελευθερία. Οπωσδήποτε ναι, όταν δεν καταβάλλονται έγκαιρα δεδουλευμένα. Οπωσδήποτε ναι, όταν δεν αξιολογείται το έργο τους και δεν ανταποδίδονται τα οφειλόμενα.
Τι οδηγεί τώρα τους πανεπιστημιακούς στις μακροχρόνιες απεργίες; Αιτία, όπως αναφέρουν, είναι η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ανωτάτης εκπαίδευσης. Πώς όμως είναι δυνατόν η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση να είναι ανταγωνιστική με κλειστά πανεπιστήμια και απεργούς πανεπιστημιακούς; Πώς είναι δυνατόν ένας πανεπιστημιακός να εγκαταλείπει τα πειράματα και τις μελέτες του για να απεργήσει; Πώς ο επιστήμονας αυτός είναι δυνατόν να επιβιώσει στο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον; Αποτελεί η στάση του παράδειγμα προς μίμηση από τους φοιτητές του;
Ας διερωτηθούμε όμως ποιοι πανεπιστημιακοί απεργούν. Μήπως τα μέλη αυτά δεν έχουν διάθεση για έρευνα και διδασκαλία και πιθανόν αντιμετωπίζουν τον ρόλο τους ως ρόλο δημοσίων υπαλλήλων; Μήπως οι ανώτατοι αυτοί λειτουργοί δεν χρειάζονται τον πανεπιστημιακό χώρο για έρευνα και διδασκαλία αλλά ικανοποιούν το «μεράκι» τους, δηλαδή διδασκαλία και έρευνα, αλλού; Μήπως η ακαδημαϊκή καριέρα για μερικούς είναι το εφαλτήριο για κοινωνική ή οικονομική καταξίωση; Μήπως εκπροσωπούν εξωπανεπιστημιακούς φορείς και το πανεπιστήμιο χρησιμοποιείται ως αρένα αντιπαράθεσης; Μήπως τα άτομα αυτά βρίσκονται στο πανεπιστήμιο τυχαία; Ηταν ποτέ η Παιδεία ή η φλόγα τους για την παραγωγή και μετάδοση νέας γνώσης ικανοποιητική;
Το φαινόμενο όμως της απεργίας πανεπιστημιακών για να αναλυθεί και να θεραπευτεί χρήζει μελέτης. Μήπως θα έπρεπε να αναλυθούν τα ακαδημαϊκά προσόντα και η ακαδημαϊκή προσφορά των ατόμων που απεργούν; Μήπως η απεργία είναι έκφραση ανασφάλειας προς τους νεότερους ή και ικανότερους; Είναι δυνατόν να γίνουν όμως τέτοιου είδους μελέτες στη χώρα μας; Πολύ φοβάμαι όχι! «Κραυγές» παραβίασης προσωπικών ή άλλων δεδομένων, κομματικές μικρόφθαλμες παρεμβάσεις και καλά εδραιωμένα συμφέροντα ή φοβίες καθιστούν τέτοιου είδους αναφορές στη χώρα μας όχι απλώς ανέφικτες αλλά και καταδικαστέες.
Ο κ. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος είναι καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
