Μεταψυχροπολεμικός στόχος των ΗΠΑ είναι, μεταξύ άλλων, «μια σταθερή, αλλά αδύνατη Ρωσία». Επειδή όμως η υπερδύναμη αποδεικνύεται ανίκανη να διαχειριστεί την ισχύ της, με όλο αυτό το πολεμικό αμόκ κατά Ιράκ, Ιράν κτλ., εκτόξευσε την τιμή του πετρελαίου στα ύψη και κατέστησε «διά χειρός της» τη Ρωσία μεγάλη ενεργειακή δύναμη. Οπως επίσης καθιστά ισχυρούς τους εχθρούς της στην υπόθεση της τρομοκρατίας που ως πετρελαιοπαραγωγοί πολλαπλασιάζουν κατακόρυφα τα κέρδη τους. Ετσι ένα πρωί η Ουάσιγκτον ανακάλυψε ότι η Μόσχα έγινε αιφνιδίως με το φυσικό αέριο οικονομικά ισχυρότατη και, κυρία του πυρηνικού οπλοστασίου της κραταιάς ΕΣΔΔ, επανέρχεται δριμύτερη στο διεθνές προσκήνιο.
Αν κρίνουμε από το πόσο αλαζονικά και αποσταθεροποιητικά λειτουργεί σήμερα η μοναδική αυτοκρατορία, η επιστροφή στην ανάδυση ενός αντιπάλου δέους (Ρωσία) και στη δυνητική ανάδειξη άλλου (Κίνα) θα δημιουργήσει αναγκαστικά νέες ισορροπίες. Αναπόφευκτες μεν, ευκταίες δε, αφού ο διπολισμός γεννά σταθερότητα. Το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης δεν μπορεί να βασιστεί στα επισφαλή καθεστώτα των Ευρασιατικών Βαλκανίων. Καταφεύγει εκ των πραγμάτων στη Ρωσία. Ετσι οικοδομείται η ενεργειακή αλληλεξάρτηση Ρωσίας – Ευρώπης. H EE χρειάζεται ρωσικό αέριο και η Ρωσία ευρωπαϊκά κεφάλαια.
Αυτό το γνωρίζουν Μόσχα και Ουάσιγκτον. Γι’ αυτό ο κ. Τσένι εξαπέλυσε προχθές από το Βίλνιους απίστευτης δριμύτητας επίθεση κατά της Ρωσίας, εγκαλώντας την ότι χρησιμοποιεί τα τεράστια ενεργειακά αποθέματά της για να εκφοβίσει και να εκβιάσει τη Δύση. Οι Ρώσοι μίλησαν για έναρξη «νέου Ψυχρού Πολέμου». Ρητορική υπερβολή; Ισως. H οποία όμως μάλλον θα αποδειχθεί αληθινή.
Αν και η απειλή Μπους για στρατιωτική δράση κατά του Ιράν δεν έχει φυσικά εγκαταλειφθεί, η εμπλοκή στο ΣΑ μιας απόφασης για έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος χάρη στη ρωσική, στην κινεζική και στη γαλλική στάση προοιωνίζεται ωριμότερες αμερικανικές σκέψεις.
Στην παγκόσμια συνείδηση το Ιράν έχει κερδίσει την ειρηνική χρήση των πυρηνικών και τον θαυμασμό για την αντίστασή του. Σωφρόνως, πρέπει να μείνει σε αυτό. Για εκτόνωση και οριστική διευθέτηση της κρίσης να χρησιμοποιηθούν η Ρωσία και η Κίνα.
Οι στρατιωτικές «κινήσεις» της Ουάσιγκτον στην περιοχή της Μέσης Ανατολής εντείνουν την περιφερειακή αστάθεια και γι’ αυτό τριπλασίασαν την τιμή του αργού (Μάιος 2003 – Μάιος 2004 από 24 σε 75 δολάρια). Το Ιράν δίνει ημερησίως 3,9 εκατ. βαρέλια. Σε περίπτωση στρατιωτικού εγχειρήματος θα παύσει να παράγει. Από εκεί και πέρα τα εφιαλτικά σενάρια για την τιμή του αργού και τις δραματικές επιπτώσεις της στην παγκόσμια, αλλά κατ’ εξοχήν στην ευρωπαϊκή, οικονομία δεν περιγράφονται.
Το πετρέλαιο είναι κορυφαίο γεωστρατηγικό εργαλείο και ταυτόχρονα χρηματιστηριακό μεγαλοκερδοσκοπικό όχημα. Μορφές βιοενέργειας οι οποίες γενικευόμενες θα μείωναν δραστικά τη θανατηφόρα ρύπανση του πλανήτη και θα ακύρωναν τον γεωστρατηγικό ρόλο του πετρελαίου υπάρχουν. Από την «Οικονομία του υδρογόνου», μιαν εξαιρετικά τεκμηριωμένη μελέτη του Riffkin, πληροφορούμεθα λεπτομερώς την επιτυχή ολοκλήρωση της πειραματικής παραγωγής ενέργειας από υδρογόνο. Απομένει οι ιθύνοντες της νέας τάξης να επιτρέψουν τη βιομηχανική αξιοποίησή της, την οποία από καιρό έχουν εξεπίτηδες «παγώσει». Αν και με ένα απλό και πάμφθηνο μηχάνημα είναι εφικτή η κατ’ οίκον παραγωγή ενέργειας.
Τούτο όμως επιβάλλει ο άνθρωπος να ιεραρχηθεί πάνω από τα κέρδη. Αυτό επείγει.
Ο κ. Στέλιος Παπαθεμελής είναι βουλευτής.
