«ΘΕΕ ΜΟΥ, φύλαγέ με απ’ τους φίλους μου – απ’ τους εχθρούς μου, φυλάγομαι μόνος μου». Αυτή τη ρήση, που έχει γίνει παροιμιώδης1, θυμήθηκε ένας αναγνώστης, σχολιάζοντας οργισμένος τη δήλωση του αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Νίκολας Μπερνς ότι «θα ήταν ντροπή, αν η Ελλάδα έβαζε βέτο στην είσοδο των Σκοπίων («Μακεδονία», τα είπε) στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση». Δήλωση, που δεν είναι – γράφει – παρά «ακραία και χυδαία έκφραση της γενικότερης «φιλελληνικής» πολιτικής των ΗΠΑ». Και για να εμπεδώσει την παροιμία, ανατρέχει σε επεισόδια της νεοελληνικής ιστορίας, που μαρτυρούν πως οι «μεγάλοι φίλοι μας» στάθηκαν συχνά χειρότεροι από τους δηλωμένους εχθρούς μας»:
«Αυτοί (οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής: Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) δεν επιβάλανε στους επαναστατημένους Ελληνες τη μοναρχία και τις συνακόλουθές της ξενοκρατία και φαυλοκρατία; Αυτοί δεν ήταν οι δράστες του Αποκλεισμού του 1850 και της Κατοχής του 1854, στον Κριμαϊκό πόλεμο; Αυτοί δεν διάλεξαν «για χάρη μας» τον Γεώργιο A’, που γέννησε τη μοιραία δυναστεία των Γκλύξμπουργκ; Αυτοί δεν απομύζησαν τους πενιχρούς πόρους μας με τα τοκογλυφικά δάνειά τους; Αυτοί δεν άρπαξαν και κατατυράννησαν τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο; Αυτοί (η Αγγλία) δεν υποστήριξαν τη βασιλομεταξική δικτατορία του 1936, και αυτοί (οι ΗΠΑ, τώρα) δεν αβαντάρανε την απριλιανή δικτατορία και την εισβολή του «Αττίλα» στην Κύπρο…;»
TA ιστορικά γεγονότα που επικαλείται ο αναγνώστης είναι αναμφισβήτητα. Ωστόσο, ας μου επιτρέψει να του θυμίσω κι εγώ μιαν άλλη παροιμία: «Αν δε γονάτιζε η καμήλα, δε θα τηνε φορτώνανε». M’ άλλα λόγια: αν δεν δίναμε εμείς οι ίδιοι τις αφορμές ή τις ευκαιρίες, αν δεν προσφέραμε πειθήνια ή αστόχαστα τη ράχη μας, οι μεγάλοι καμηλιέρηδες δε θα μας φόρτωναν φορτία αβάσταχτα, που μας λυγίζουν και μας ματώνουν.
Ναι, μας «καπέλωσαν» την οθωνική μοναρχία – αλλά αφού εμείς είχαμε διαστρέψει και σχεδόν καταστρέψει τον Αγώνα με εμφύλιο πόλεμο φατριών και αφού ζητήσαμε, εμείς, τη βοήθειά τους, με την ελπίδα πως θ’ απαλλαγόμαστε απ’ την αναρχία και την αλληλοσφαγή… Ναι, μας γονάτισαν με τα αισχροκερδή δάνειά τους – αλλά και οι εκάστοτε κρατούντες μας φρόντισαν να απορροφηθεί η πιο μεγάλη «φέτα» τους από ημέτερους καταπιόνες… Ναι, μας δώρησαν δικτατορίες – αλλά αφού εμείς ή ένα τμήμα μας (προεξάρχοντος του θρόνου) ζητήσαμε την αρωγή τους για να εξοβελίσουμε τους κομματικούς αντιπάλους μας… Και πλείστα άλλα, που οι καμήλες γνωρίζουν άριστα, αφού έπραξαν τα χείριστα. Το οποίον: αν οι «φίλοι» μάς «κρέμασαν» τόσες φορές, τη θηλιά τους την προσφέραμε πρώτοι εμείς…
MAKPAN εμού κάθε πρόθεση να δικαιολογηθούν οι επεμβάσεις, οι ωμότητες, τα εγκλήματα ακόμα, των ξένων. Αλλά και έγγιστα στον νου μας, η στοιχειώδης αλήθεια: Φιλέλληνες και μισέλληνες κυβερνήσεις και κράτη δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο συμφέροντα, δικά μας και δικά τους. Αν τύχει, κάποια στιγμή, οι επιδιώξεις τους να συμβαδίζουν με τις δικές μας, τότε φαντάζουν σαν «φιλελληνική πολιτική». Αν όχι, στιγματίζονται σαν «ανθελληνική στάση». Οπερ έδει δείξαι!
Και ο άλλος κοινός τόπος: Οσο πιο μεγάλη η δύναμη ενός κράτους, τόσο μεγαλύτερη είναι η απληστία, η βιαιότητα και ο κυνισμός του απέναντι σε μεγάλους και (προπάντων) σε μικρούς. Οι περισσότερες σελίδες της ανθρώπινης Ιστορίας δεν είναι παρά μια σκυταλοδρομία τέτοιων καννιβαλισμών…
ΣΗΜΑΙΝΕΙ, αυτό, πως οι «καμήλες» πρέπει να γονατίζουν πειθήνια και να φορτώνονται αγόγγυστα; Κάθε άλλο. Γιατί και οι «μικροί» έχουν τα δικά τους αμυντικά όπλα: Τη νηφαλιότητα να μην τρέφουν αυταπάτες περί «ανιδιοτελών φίλων» και να μην ξεγελιούνται πως η υποτέλεια στους ισχυρούς ενδυναμώνει τους αδύναμους. Τη διορατικότητα να προβλέπουν τα επερχόμενα δεινά και να οργανώνονται για την αντιμετώπισή τους. Τη σωφροσύνη να συσπειρώνονται και να ομονοούν, για ν’ αποκτήσουν κι αυτοί μπόρεση και λόγο πειστικό. Τη δεξιότητα ν’ αντιμάχονται, με τη δική τους στρατηγική και μαχητικότητα, τις επιβουλές των «μεγάλων».
«Ο πολιτικός, ο οποίος δεν γνωρίζει να προνοή, φθάνει σχεδόν πάντα να μετανοή», έλεγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος2. Αλλά η μετάνοια είναι σπασμένο δεκανίκι για την αναπηρία της αφροσύνης. Και αυτή η ανικανότητα πρόνοιας και ρεαλισμού, χαρακτηρίζει συχνά την ελληνική πολιτική – σήμερα, μάλιστα, περισσότερο παρά ποτέ. Τραγικό παράδειγμα, οι απογραφές, οι βασικοί μέτοχοι, η τρομαλέα εξωτερική πολιτική, που καταπόντισαν την οικονομία μας και το διεθνές κύρος μας.
EKEI, όμως, όπου δικαιολογείται κάθε αγανάκτηση, είναι η χρησιμοποίηση του χαρακτηρισμού «ντροπή» για το υποθετικό βέτο της Ελλάδας. Επειδή ο αξιότιμος υφυπουργός, πριν ανοίξει το στόμα του, θα έπρεπε να αναλογιστεί μιαν άλλη παροιμία: «Το δέντρο που περιγελάς, φυτρώνει στην αυλή σου».
H Ουάσινγκτον «δεν δικαιούται δια να ομιλεί» περί ντροπής όταν, τόσες δεκαετίες τώρα, έχει πρωτεύσει σε αμέτρητες επονείδιστες πράξεις και πολιτικές, απ’ τη Λατινική Αμερική ως το Βιετνάμ, απ’ τη Μέση Ανατολή ως την Ασία, απ’ την Ελλάδα ως το Ιράκ, εξαπολύοντας απρόκλητους «προληπτικούς» πολέμους, χαλκεύοντας και κανακεύοντας τυραννικά καθεστώτα, λεηλατώντας τις πλουτοπαραγωγικές ικμάδες των «ιθαγενών», καταπατώντας τα διεθνή δίκαια.
Ωστόσο, γενναιόδωροι εμείς οι «άποροι», θα χαρίσουμε στον κ. Μπερνς για προσφάι μιαν άλλη παροιμία: «Ηβγηκε η πομπή στις στράτες και πομπεύει τους διαβάτες…»…
………………………………….
1. H ρήση αυτή πιστώνεται συχνά στον Βολταίρο. Ομως είναι πολύ παλαιότερη: ο Στοβαίος την αποδίδει στον βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο B’ (263-221 π.X.). – 2. Στη Βουλή, 25.6.1930. Βλ. «Ελευθερίου Βενιζέλου, Πολιτικαί υποθήκαι», επιμέλεια Στ. Στεφάνου, Αθήναι, τόμ. A’, σελ. 51.
