Οι πρόσφατες πολιτικοδιπλωματικές αναμετρήσεις της χώρας, ευρωτουρκικά – Σκοπιανό, με τα συν και τα πλην τους, προσφέρουν μέγιστα μαθήματα σε διαχειριστές μειζόνων εθνικών θεμάτων. Μαθήματα υψηλής στρατηγικής και αποτελεσματικής τακτικής κρίσιμα και χρήσιμα για ευθύβολες ενέργειες.
α) Εκβιαστική διπλωματία. H Τουρκία ασκεί κατά σύστημα εκβιαστική διπλωματία. Πιέζει, απειλεί, «θυμώνει», αποχωρεί, επανέρχεται. Περιφρονεί τη διεθνή νομιμότητα. Ευτέλισε τους ΥΠΕΞ ξενυχτώντας τους μέχρι πρωίας και υποχρεώνοντάς τους να υποδεχθούν τον κ. Γκιουλ ως ρωμαίο αυτοκράτορα εν θριάμβω.
β) Αξιοποίηση μέχρι κεραίας παντός διεθνούς ερείσματος. H Αγκυρα κατηύθυνε μαζικά εναντίον της πλειοψηφούσας Χριστιανοδημοκρατίας τις 600.000 ομοεθνείς της ψηφοφόρου Γερμανίας βυθίζοντας σε κυβερνητική αβεβαιότητα τη μεγαλύτερη χώρα της EE. Συναφώς και την υποψήφια Βουλγαρία τη διατηρεί σε ελεγχόμενη ακυβερνησία, αφού το εκεί «Τουρκικό κόμμα» από το 8% των ομοεθνών του έφτασε να ψηφίζεται από το 14,5%.
Αν η Ελλάς σχεδίαζε ανάλογα, θα ήλεγχε με τις χιλιάδες των Ελληνοαμερικανών της – χρειάζεται βέβαια σοβαρή και δύσκολη δουλειά – το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ. Τότε φυσικά κανένας Μπους δεν θα τολμούσε να διαπράξει τις εις βάρος μας ασχημίες προκαλώντας βάναυσα τις ευαισθησίες μας. Και σκεφθείτε ανθ’ ημών αν είχαν οι Τούρκοι όση εμείς ομογένεια στην Αμερική, θα κυβερνούσαν τις ΗΠΑ και τον κόσμο ολόκληρο!
γ) Ο ανένδοτος κερδίζει. Ο κατευναστής χάνει. Τα συγκριτικά ασήμαντα Σκόπια επιδεικνύουν απίστευτο πείσμα στον σφετερισμό του ονόματος. Εμείς ταΐζουμε, ποτίζουμε, χρηματοδοτούμε, δημιουργούμε 20.000 θέσεις εργασίας κτλ. Αποτέλεσμα, ο πολύς Νίμιτς σε παρακρουστική του πρόταση αξιώνει από μας να παραδώσουμε «τα άγια τοις κυσί» το όνομά μας.
δ) Κόστος συμπεριφοράς αντιπάλου. Επιβραβεύσαμε το θράσος των γειτόνων. Για να αλλάξει μια χώρα τη συμπεριφορά της πρέπει αυτή να της παρέχει κόστος. Τα Σκόπια έχουν μόνο όφελος. Θα σκεφθεί κάποιος να ασκήσει πίεση, πάσα συμβατή πίεση;
ε) Το βέτο είναι ισχυρότατο όπλο. Στα ευρωτουρκικά μπήκε η μάχαιρα στη θήκη. Στο Σκοπιανό επιδεικνύεται. Αλλά πώς θα ασκηθεί; Ή μπαίνει στην έναρξη των διαπραγματεύσεων ως την επίλυση της εκκρεμούσας διαφοράς ή ένα βέτο που απλά θα εμπόδιζε την έναρξη με το ψευδώνυμο «Μακεδονία» αλλά θα την επιτρέπει ως FYROM δεν θα είναι βέτο. Ξεκινούν ως FYROM την πρώτη ημέρα. Συνεχίζουν ως Μακεδονία από την επομένη.
στ) H αμερικανική στάση. Οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις είναι στο χειρότερο σημείο. Παρά ταύτα, οι ΗΠΑ για γεωπολιτικές τους προτεραιότητες ενήργησαν ως νονοί της Αγκυρας. Ετσι ο Ερντογάν, αντί να ευχαριστήσει τους Ευρωπαίους που τον δέχθηκαν, ευχαρίστησε τους Αμερικανούς που τον επέβαλαν. Πώς η Ελλάς θα κερδίσει από τη μακράς προοπτικής αμερικανοτουρκική κρίση, από την αγορά των F16, από χίλιες δυο άλλες συμβολές της (όρα Τουρκία στην Ευρώπη); «Σοβαρός στρατηγικός εταίρος»; Ναι, ζητήστε την εξόφληση της επιταγής.
ζ) Κόκκινη οριογραμμή. Τα έθνη θέτουν στον εαυτό τους για την αυτοάμυνά τους μιαν έσχατη γραμμή. Εκεί ισχύει το «ως εδώ και μη παρέκει» και η απάντηση είναι μοναδική: «Μολών λαβέ». Οποιαδήποτε άλλη στάση δεν είναι ελληνική. H Ελλάς, αν δυσκολεύεται να διδαχθεί από τον καλό εαυτό της και την ιστορία της, ας αντιγράψει επιτέλους κάπου τους αντιδίκους της.
Γενικώς δε «ημέτερον έργον προτερήσαι», καθήκον να προλάβουμε. «Και προεπιβουλεύειν αυτοίς μάλλον, ή αντεπιβουλεύειν», να πάρουμε προκαταβολικά τα μέτρα μας παρά εκ των υστέρων (Θουκυδίδης βέβαια, A, 33).
Ο κ. Στέλιος Παπαθεμελής είναι βουλευτής.
