Σε ανύποπτο χρόνο ο Πωλ Βαλερύ είχε γράψει: «Τα γεγονότα δεν επηρεάζουν τους ανθρώπους που πιστεύουν». Κοντολογίς τίποτε δεν μπορεί να κλονίσει την πίστη του πιστού. Ούτε το τσουνάμι των τελευταίων ημερών. Ομως υπάρχουν κατά τη διάκριση του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού και ημίπιστοι και άπιστοι. Και η ιεραρχία όπως και οι άλλες ηγεσίες θεσμών οφείλει να πείσει ότι ειλικρινώς πραγματώνει την αυτοκάθαρση και εισάγει διαδικασίες αποτρεπτικές της επανάληψης παρομοίων θλιβερών.
Οι ανίερες δράσεις, πραγματικές ή πλαστές, στελεχών του ιερού χώρου καταλλήλως σκηνοθετημένες προσφέρονται στην αδηφάγο οπτική λαγνεία, φευ με εφιαλτικές διαστάσεις. Προς στιγμήν λησμονήθηκαν τα πάντα. Παρακάμφθηκαν όλες οι άλλες εκδοχές διαφθοράς και οι πάντες επικεντρώθηκαν στην Εκκλησία, η οποία βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο της κρίσης.
Οι Κινέζοι γράφουν τη λέξη «κρίση» με δύο ιδεογράμματα. Το πρώτο συμβολίζει τον κίνδυνο και το δεύτερο την ευκαιρία. Ιεραρχία, Δικαιοσύνη, Δημοσιογράφοι, Δημόσια Διοίκηση και όσοι άλλοι εμπλέκονται οφείλουν να βρουν τη δύναμη να υπερνικήσουν τον κίνδυνο και να αδράξουν την ευκαιρία. Ευκαιρία ουσιαστικής εξυγίανσης, ειλικρινούς αυτοκριτικής (= μετάνοια), ανανέωσης και νέας πορείας προς τα εμπρός.
H λεγόμενη κοινωνία των πολιτών διακρινόταν άλλοτε στους ενεργούς και στους παθητικούς πολίτες. Οι μεταλλάξεις που έχει υποστεί στις μέρες μας αναδεικνύουν μια τρίτη, διαρκώς δε ανερχόμενη ομάδα, την αποκαλούμενη ιδιοτελή κοινωνία. Πρόκειται για άτομα ή ενώσεις ατόμων που δρουν μόνο για την εξυπηρέτηση των ιδίων τους συμφερόντων (Κλ. Κουτσούκης, Παθολογία της πολιτικής, σ. 155). Αυτό το ιδιοτελές κομμάτι είναι διεσπαρμένο σε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας. Σε όλα τα επαγγέλματα και τους χώρους. H πανσπερμία του λειτουργεί ως θερμοκήπιο διαφθοράς. Από το «γρηγορόσημο» στο «φακελάκι» της υγείας και από κει στην αυθαίρετη δόμηση, την παραοικονομία και τα ποικιλώνυμα συντεχνιακά συμφέροντα, όλα μαζί και χωριστά άγουν στην εξωθεσμική επίλυση των προβλημάτων. Εχει προηγηθεί η αμφισβήτηση της νομιμότητας του συστήματος. Ο σύγχρονος τύπος ανθρώπου, κατά Καστοριάδην «δίχως μνήμη, ή πρόταγμα», είναι και ο κύριος εκφραστής της δικής μας μετανεωτερικότητας. Αυτής που για καιρό ταλανίζει τον τόπο. Εγράφη «είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που εξαρτάται από μας», και εξαρτώνται τα πλείστα. H διαφθορά είναι πολυφαινόμενο. H διείσδυσή της παντού δεν θεμελιώνει άλλοθι· αντιθέτως, υπερχρεώνει τις ηγεσίες θεσμών και εξουσιών να θέτουν σε προτεραιότητα την αποτροπή και την πάταξή της.
Υπάρχει σχέση συγκοινωνούντων αγγείων ανάμεσα στην «ιδιοτελή κοινωνία» και στα πλοκάμια που αυτή απλώνει σε θεσμούς και κρατικές δομές αφενός και αφετέρου στην έκδηλη αναποτελεσματικότητα του κράτους, που λόγω της ανικανότητάς του ενθαρρύνει την αναπαραγωγή της διαφθοράς. H απόκρουση εν τοις πράγμασι του περιβόητου κοινωνικά αποδεκτού της διαφθοράς είναι το βαρύ καθήκον της πολιτείας και των θεσμών της. H προχωρημένη εν τούτοις απαξίωση των θεσμών μέσα στο αρρωστημένο κλίμα επικοινωνιακού καταιονισμού τούς καθιστά αναξιόπιστους να λειτουργήσουν δραστικά. Στον ορυμαγδό των οπτικοακουστικών μηνυμάτων που υφίστανται τις τελευταίες εβδομάδες οι Ελληνες υπάρχουν αλήθειες, υπερβολές, στρεβλώσεις, κατά συνθήκην ψεύδη και άλλα συναφή παράγωγα. Ως γνωστόν το ζητούμενο εκ μέρους των διαχειριστών των MME δεν είναι η εξακρίβωση της αλήθειας αλλά η επανάληψη της είδησης που υποκαθιστά την εξακρίβωση. Ο Ramonet στην «Τυραννία των MME» επισημαίνει ότι «στη νέα αντίληψη της ενημέρωσης μια έννοια γίνεται όλο και πιο σημαντική, αλλά και πιο διφορούμενη, η έννοια της αλήθειας» και υπενθυμίζει τα «αληθή-πλαστά» των δήθεν ομαδικών τάφων της Τιμισοάρα, του Κόλπου και της Βοσνίας για να αποδείξει το ευάλωτο εξ επόψεως αληθείας των ενίοτε βαρύγδουπων παρουσιάσεων στα MME.
Είναι εύλογη η απορία και η αγωνία του μέσου πολίτη πόσο αληθινά είναι όσα βλέπει στους δέκτες του και αν θα κληθούν να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης και ορισμένοι αυτόκλητοι «αρχάγγελοι» των ημερών.
Μπορεί η Εκκλησία να φαίνεται στην κορυφή της κρίσης, αλλά σε κρίση έχουν εγκλωβισθεί ολόκληρη η χώρα και ο λαός. Πρέπει να κερδίσουμε τάχιστα το στοίχημα της εξόδου.
Ο κ. Στέλιος Παπαθεμελής είναι βουλευτής και πρώην υπουργός.
