Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ του Σουρεαλισμού André Breton είχε πει κάποτε: «Στην Ελλάδα δεν χρειάζεται να εισαγάγουμε τον σουρεαλισμό. H ίδια η χώρα είναι σουρεαλιστική».


Δεν ξέρω σε ποιαν ακριβώς περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας διατύπωσε αυτόν τον αφορισμό – οπωσδήποτε, πριν από μισό περίπου αιώνα, αφού πέθανε το 1966. Ενα είναι βέβαιο: ότι ποτέ ο τόπος μας δεν ήταν πιο «σουρεαλιστικός» από σήμερα.


Αν σουρεαλισμός είναι η γραφή, ο λόγος, η πράξη απ’ όπου «απουσιάζει κάθε έλεγχος που κινείται από τη λογική» (κατά τον ορισμό του ίδιου του Μπρετόν, στο «Μανιφέστο του σουρεαλισμού»), τότε η Ελλάδα του φθίνοντος 2004 είναι ένα σουρεαλιστικό αριστούργημα δημόσιας ζωής και πολιτικής.


TI πιο σουρεαλιστικό από μια χώρα, που, ως πριν τρεις μήνες, δεν πρόφταινε να εισπράττει συχαρίκια για πολλά και σε πολλά – και, ξαφνικά, γίνεται ο κλόουν στο έργο του Λ. Αντρέγιεφ «Αυτός που δέχεται ραπίσματα» σύννεφο από όλους τους «νουμερίστες» και ιμπρεσσάριους του παγκόσμιου τσίρκου;


Τι πιο σουρεαλιστικό από μια παρέα επίδοξων ραλλιτζήδων που πασχίζει χρόνια ν’ αποκτήσει τη φερράρι «εξουσία», τάζοντας πως θα κερδίσει όλα τα έπαθλα των αγώνων – και, όταν επιτέλους της τη δώσουν, δε νογάει ούτε να πατήσει τη μίζα για να πάρει μπρος το… τιμημένο;


Τι πιο σουρεαλιστικό από έναν καινούργιο διαχειριστή κρατικής πολυκατοικίας που, θέλοντας να «κάψει» (μεταφορικά) τον αντιπαθή προκάτοχό του, αρπάει ένα τσακμάκι μάρκας «απογραφή» και βάζει (κυριολεκτικά) μπουρλότο σ’ όλο το χτίριο, κάνοντας παρανάλωμα κι όλους τους ενοίκους του;


Τι πιο σουρεαλιστικό από ένα εργοτάξιο που έχει αναλάβει την ανακαίνιση ενός νεοκλασικού διατηρητέου – και που αρχίζει γκρεμίζοντας αετώματα, κολόνες, μπαλκόνια, πατώματα, θεμέλια (ό,τι, τελοσπάντων, της προκοπής είχαν φτιάξει οι προηγούμενοι μαστόροι), κάνοντάς το ρέπιο και χάρβαλο;


Τι πιο σουρεαλιστικό από το καινούργιο πλήρωμα μιας φρεγάτας που, μόλις σαλπάρει, ύπαρχοι, μηχανικοί, λοστρόμοι, δίοποι, μάγειροι αρχίζουν να καβγαδίζουν, να τραβομαλιούνται, ν’ αλληλοβάζουν τρικλοποδιές, να διαψεύδουν αλλήλους και εαυτούς, ώσπου ο πελαγωμένος τιμονιέρης να ρίξει το καράβι στα βράχια;


Τι πιο σουρεαλιστικό από ένα «κυνήγι αλεπούδων» (για ν’ αγγλοφέρουμε λίγο), όπου οι ευγενείς κυνηγοί (συναποκαλούμενοι «εξεταστική επιτροπή») έχουν στήσει κάθε λογής παγίδες, έχουν ξαμολύσει πλήθος κυνηγόσκυλα – αλλά, αντί να πιάσουν τις «ορνιθοκλέφτρες», πέφτουν οι ίδιοι κατακέφαλα στα δόκανα που έχουν σκαρώσει και σπαζοκοκαλιάζονται και σουρομαδιούνται αναμετάξυ τους;


Τι πιο σουρεαλιστικό από δυο αντίπαλες ομάδες που τους έχει δοθεί το προνόμιο να διαλέξουν αυτές τον διαιτητή του αγώνα τους και που ο ομαδάρχης της μιας προτείνει στον άλλον «να τα βρουν» και να βγάλουν τον ρέφερη «κοινή συναινέσει» – αλλά, την ίδιαν ώρα, οι παίχτες του βομβαρδίζουν τους αντιπάλους τους με λάσπες, πέτρες, μπουκάλια, μολότωφ, για να τους κάνουν «ρόμπες» και να τους στείλουν διά παντός στα αποδυτήρια;


ΑΛΛΑ, για να πούμε του στραβού του δίκιο, δεν είμαστε οι μόνοι που σουρεαλίζουμε.


Δεν είναι πέρα για πέρα σουρεαλιστική η στάση ορισμένων εταίρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δη της Βρετανίας, που αξιώνουν ν’ αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας, χωρίς πρόσθετους όρους; M’ άλλα λόγια, να υπάρξει καταφατική παμψηφία των εταίρων, την ώρα που η υποψήφια αρνιέται ιταμότατα ν’ αναγνωρίσει έναν από τους ψηφίζοντες, την Κυπριακή Δημοκρατία – ήγουν, ζητάνε το «ναι» ενός κράτους που, κατά την τουρκική άποψη, δεν υπάρχει καν; Και μερικοί απ’ τους εταίρους (με αβανταδόρο τις ΗΠΑ), αντί να πάρουν ένα στιλιάρι και να σωφρονίσουν την αναίσχυντη υποψήφια, πιέζουν την «ανυπόστατη» Κύπρο να πει το «ναι» – που, όμως, κατά την οσμανλίδικη λογική, θα είναι «άκυρο»!


Αστε που δε βγάζουν άχνα για τις προκλητικότατες παραβιάσεις στο Αιγαίο και τον άλλο τουρκικό σουρεαλισμό που κατηγορεί τις δικές μας αναχαιτίσεις σαν «ανάρμοστη συμπεριφορά» (!), ούτε για τον στρατό κατοχής, ούτε για τις επιθέσεις κατά του Πατριαρχείου και τον χαρακτηρισμό της Θεολογικής Σχολής Χάλκης σαν «απειλή κατά της ασφάλειας της Τουρκίας», λες και θα φοιτήσουν εκεί ο Μπιν Λάντεν και τα πρωτοπαλίκαρα της Αλ Κάιντα…


Δεν είναι απίθανα σουρεαλιστικός ο κεραυνοβόλος έρωτας της Ουάσινγκτον για τα Σκόπια; Που όχι μόνο το παίζει νονός τους βαφτίζοντάς τα «Δημοκρατία της Μακεδονίας», αλλά και ισχυρίζεται πως πρόκειται για πανάρχαιο λαό (του 6ου αιώνα π.X!), πως έχει δική του «μακεδονική γλώσσα» και «μακεδονικό πολιτισμό» (πολύ θα θέλαμε να δούμε έστω και ένα δείγμα του «πολιτισμού» αυτού). Και επιπλέον, μοιράζει στους αμερικανούς πεζοναύτες των Βαλκανίων χάρτες, όπου τα Σκόπια εμφανίζονται να απλώνονται «ιστορικά» σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας και της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας! (Οι «ειρηνοποιοί» υποδαυλίζουν, δηλαδή, «αλυτρωτικές» τάσεις ενός κρατιδίου και διενέξεις με τους γείτονές του!).


Πώς το έλεγαν οι παλαιότεροι; «Το δε πολύ του έρωτος εκ της παραφροσύνης»…