AN θέλαμε να συνοψίσουμε σε μία λέξη τα στοιχεία που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, θα λέγαμε: ο φόβος. Διπλός, μάλιστα: ο μεταφυσικός φόβος του Θεού και ο υλικός φόβος της τρομοκρατίας. Και τα δύο – Κύριος και τρομοκράτες – είναι αόρατα, άγνωστα και άπιαστα. Και, γι’ αυτό, ακόμα πιο τρομακτικά.


Θ’ ΑΡΧΙΣΩ από το δεύτερο. Οταν ένας λαός έχει την ακράδαντη πεποίθηση πως η γεωγραφική θέση του και η στρατιωτική του δύναμη, τον έχουν καταστήσει άτρωτο και απρόσβλητο στο έδαφός του και, ξαφνικά, διαπιστώνει (11.9.03) πως είναι τόσο τρωτός και ευάλωτος όσο και κάθε άλλος – και μάλιστα από μια δράκα άφαντων και αμάχητων εχθρών – τότε, η σιγουριά του καταρρέει σε αγωνία, η αυτοπεποίθηση του σε τρόμο. Και τρόμο πολύ μεγαλύτερο από των άλλων λαών, που έχουν – αλίμονο! – εθισθεί να ζουν στην κόψη του ξυραφιού, των εισβολών και των ολέθρων.


Και αυτόν τον πρωτόγνωρο τρόμο τον εκμεταλλεύτηκαν και τον αξιοποίησαν στο έπακρο οι εκεί ιθύνοντες, συντηρώντας τον και συδαυλίζοντάς τον αδιάκοπα, ώστε να τον καταστήσουν απύθμενο ορυχείο δύναμης και επιβολής προς τα μέσα και προς τα έξω.


Θυμηθείτε, μόνο, πόσες και πόσες φορές, τα τρία αυτά χρόνια, οι αμερικανικές Αρχές σήμαναν συναγερμό (κίτρινο, κόκκινο), επειδή «είχαν πληροφορίες πως επίκειται νέα τρομοκρατική επίθεση κατά της χώρας», πανικοβάλλοντας ολοένα τους ήδη τρομαλέους πολίτες. Αλλά επίθεση δεν γινόταν. Ομως, η διάψευσή της όχι μόνο δεν «ντρόπιαζε» τους διαδοσίες, αλλά, αντίθετα, τους έδινε την ευκαιρία να ισχυρίζονται πως οι επιθέσεις αποτράπηκαν χάρη στα δρακόντεια μέτρα που η κυβέρνηση είχε λάβει… Ηρωες, λοιπόν, και εθνοσωτήρες, και στην επαγρύπνηση και στην προστασία του λαού «τους»!


Και, φυσικά, ποια καλύτερη ασπίδα θα μπορούσαν να βρουν οι ψηφοφόροι και για την επόμενη τετραετία, παρά την κυβέρνηση που τους είχε τόσο αποτελεσματικά οχυρώσει και σώσει από (πραγματικές ή φανταστικές) επιδρομές των τρομοκρατών;


ME ανάλογη «δεξιοτεχνία» εκμεταλλεύτηκαν οι κρατούντες τον φόβο του Θεού – τη βάση κάθε θρησκείας.


Ο Θεός είναι πολύ πιο ανεξιχνίαστος και τρομερός από κάθε τρομοκρατία, αφού ξέρει κάθε μας πράξη και σκέψη και την τιμωρεί όπως εκείνος κρίνει. «Φοβερόν το εμπεσείν εις χείρας Θεού ζώντος» («Είναι φοβερό να πέσεις στα χέρια του αληθινού Θεού») δεν έλεγε ο Απόστολος Παύλος;1


Εξιλέωση του τιμωρού θεού αποτελεί η πίστη, η ευλάβεια, η εξομολόγηση, η μετάνοια, ο τακτικός εκκλησιασμός… Εξοχο παράδειγμα ο ίδιος ο Μπους που, από αμαρτωλός αλκοολικός, έγινε «αναγεννημένος χριστιανός» – και αυτόχριστος εκτελεστής των θεϊκών εντολών.


Αλλά δεν είναι ο μόνος. Ολόκληρος ο αμερικανικός λαός έχει εξ υπαρχής ευλογηθεί από τη θεία χάρη. Τουλάχιστον, αυτό έχουν ισχυρισθεί και ισχυρίζονται πολλοί ηγέτες και προφήτες του. Από τον δεύτερο Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζων Ανταμς που διακήρυττε, το 1765, πως «H δημιουργία της Αμερικής είναι ένα σχέδιο της Θείας Πρόνοιας, προωρισμένο να διαφωτίσει και να χειραφετήσει το τμήμα εκείνο της ανθρωπότητας που στενάζει ακόμα κάτω απ’ τη δουλεία»… ως τον Πρόεδρο Τρούμαν που, το 1952, αγαλλιούσε επειδή η Αμερική «δέχθηκε επιτέλους να παίξει τον ρόλο του ηγέτη, που ο Παντοδύναμος Θεός μας ζητούσε, εδώ και μια γενιά, να αναλάβουμε»… Και ως τον Μπους, που κάθε του λέξη και πράξη έχει ευλογηθεί από την «Δεξιάν του Κυρίου»…


Ετσι, ο φόβος του Θεού όχι μόνο καθοδηγεί προς την εξιλέωση αλλά και οδηγεί προς την αγιοποίηση των εξιλεωμένων και αναγεννημένων – και, συνακόλουθα, προς τον εξαγιασμό και εξαγνισμό όλων των πράξεων και ενεργειών τους. Προικισμένοι θεόθεν με την ικανότητα να ξεχωρίζουν το Καλό απ’ το Κακό, το Ηθικό απ’ το Ανήθικο, το Ωφέλιμο απ’ το Βλαβερό, θεωρούν (ή τους έπεισαν να θεωρούν) πως έχουν και την ιερή αποστολή να εξαπλώσουν και να επιβάλουν τις «αξίες» τους σε όλη την Υφήλιο. Εστω και με τη βία και τον θάνατο των άλλων – η «πύρινη ρομφαία» δεν είναι ανθρώπινο αλλά θεϊκό, «αγγελικό» όπλο. Εστω και με τη θυσία και τον αφανισμό των «κακών» λαών και χωρών που οφείλουν να «αναβλέψουν»…


Αλλο το ζήτημα αν αυτή η ουρανόθεν αποστολή προσπορίζει αρίφνητα γήινα, υλικά κέρδη στους ιεραποστόλους. E, κάποιαν αμοιβή αξίζουν κι αυτοί, για τις θεόπνευστες ευεργεσίες τους προς την ανθρωπότητα.


ΑΥΤΟΙ οι φόβοι, όμως, έχουν τον αντίχτυπό τους και στους άλλους λαούς και τόπους. Που κατατρύχονται από φόβο όχι μόνο για την απειλή της τρομοκρατίας αλλά και για τα μέσα που οι έμφοβοι και θεοφίλητοι Σταυροφόροι χρησιμοποιούν για την καταπολέμηση της, και που, συχνά στόχοι τους γίνονται οι αμέτοχοι άλλοι, πολεμικά, πολιτικά, οικονομικά.


Ετσι, η Οικουμένη παραδέρνει σ’ έναν φαύλο κύκλο φόβου: Οι πανίσχυροι ζουν μέσα στον φόβο Θεού και τρομοκρατίας – οι λιγότερο ισχυροί και οι ανίσχυροι σκιάζονται αδιάκοπα απ’ τον φόβο της τρομοκρατίας και, ακόμα πιο άμεσα, απ’ τον φόβο της αντιτρομοκρατικής Σταυροφορίας των παντοδύναμων, μη ξέροντας από ποιόν να πρωτοπροστατευτούν.


Ο «ευτυχισμένος νέος κόσμος» που οραματίζονταν πολλοί μετά το τέλος του B´ Παγκόσμιου Πολέμου, έχει γίνει σήμερα ένας κόσμος όπου ο φόβος αποτελεί τον πραγματικό Πλανητάρχη…


1. Προς Εβραίους, I, 31.