ΠΟΙΑ λέξη μπορεί να συνοψίσει τα απαίσια και φρικαλέα των τελευταίων εβδομάδων, την «ιδεολογία» τους και τα κίνητρά τους; Ισως, η λέξη εκδίκηση – και η αναπότρεπτη συνοδός της, αντεκδίκηση – σ’ έναν ατέρμονα πολυαίματο φαύλο κύκλο:
* Εκδίκηση των φονταμενταλιστών ισλαμιστών (με φόνους, βόμβες, δίδυμους πύργους) κατά της Δύσης και προπάντων των ΗΠΑ, που τις θεωρούν υπεύθυνες για τη μακροχρόνια ταπείνωση, εκμετάλλευση, εξόντωση των ομοθρήσκων τους.
* Αντεκδίκηση των ΗΠΑ και μέρους της Δύσης (με τον «νόμιμο» πόλεμο στο Αφγανιστάν και τον άνομο πόλεμο στο Ιράκ) για την 11.9.2001 και τις άλλες τρομοκρατικές επιθέσεις όπου Γης.
* Εκδίκηση των Ιρακινών αλλά και των Αφγανών, με εξεγέρσεις κατά των «συμμαχικών» στρατών κατοχής των χωρών τους…
* Αντεκδίκηση των «συμμάχων» κατακτητών (με άνομες φυλακίσεις και τρισάνομα βασανιστήρια) κατά των «ιθαγενών» ανταρτών και παντός «υπόπτου»…
* Αντι-αντεκδίκηση των φονταμενταλιστών με φρικαλέο αποκεφαλισμό άμαχου εργολάβου…
* Και παράλληλα, η ατέλειωτη αλυσίδα εκδικήσεων και αντεκδικήσεων των Παλαιστινίων κατά των ισραηλιτικών επιθέσεων, και των Ισραηλινών κατά των παλαιστίνιων καμικαζιστών…
Ο πανάρχαιος κανόνας «Τύμμα τύμματι τείσαι» («Του φόνου την πληγή με φόνου πληγή θα πληρώσεις»1), ο μωσαϊκός νόμος «οφθαλμόν αντί οφθαλμού», η ανταπόδοση, το «αντιπεπονθός», συνεχίζουν την ανθρωποβόρα βασιλεία τους, από τον καιρό των σπηλαίων ως την εποχή των διαστημικών κατακτήσεων, άτεγκτοι κι ανελέητοι, μυκτηρίζοντας «δίκαια», διακηρύξεις, «συμβάσεις» και ειρηνιστικές-ανθρωπιστικές «τροχοπέδες»…
H ΜΟΝΗ διαφορά από το μακρινό άλλοτε ως το τώρα, είναι η άμεση οπτική πρόσληψη του μακάβριου χορού των εκδικήσεων και αντεκδικήσεων από το παγκόσμιο κοινό, χάρη στην έντυπη και ηλεκτρονική δημοσιογραφία που ενημερώνουν τη διεθνή κοινότητα, με εικόνες και σχεδόν ακαριαία, για τα μυσαρά δρώμενα των σύγχρονων σφαγείων και κολαστηρίων.
Και αυτό, θα ήταν αληθινή πρόοδος, αν η άμεση, χεροπιαστή γνώση των εγκλημάτων οδηγούσε σε πραγματική εξέγερση της παγκόσμιας συνείδησης και σε πραγματική τιμωρία των κακουργημάτων και των κακουργών.
Αλλά φοβάμαι πως ένα μεγάλο μέρος των θεατών μπορεί να φρίττει για λίγη ώρα, έπειτα όμως «ξεχνάει». Και ξεχνάει, επειδή η καθημερινή ζωή και, προπάντων, η καθημερινή τους ενημέρωση και η «καλλιτεχνική δημιουργία» (τηλεοπτική, κινηματογραφική κτλ.) τους έχουν εξοικειώσει με – και εθίσει στη βία, το αίμα, τη φρίκη, τόσο πολύ, ώστε να μην τους πολυ-ξαφνιάζουν ούτε οι πιο αποτρόπαιες ακρότητές τους… Φοβάμαι πως αρκετοί «προσλαμβάνουν» αυτά τα βδελύγματα σαν ένα ακόμα θέαμα της σύγχρονης αρένας, «κάπως πιο ωμό» απ’ αυτά που τους σερβίρουν κρουνηδόν οι μικρές και μεγάλες οθόνες…
Φοβάμαι, ακόμα, πως οι εικόνες αυτές ικανοποιούν πολλών συν-«ανθρώπων» μας τον σαδο-μαζοχισμό, ασυνείδητο ή συνειδητό, υφέρποντα ή ομολογημένο… Φοβάμαι, τέλος, πως η αίσθηση της αδυναμίας των πολλών ν’ αντιδράσουν στην εγκληματική δράση δυνάμεων ασύγκριτα πιο ισχυρών και απρόσιτων, τους οδηγεί στην αδράνεια, και πως η αδράνειά τους καταλήγει στην απάθεια και στην αναισθησία.
Επιπλέον: εμφιλοχωρεί, εδώ, και ο «παραδειγματισμός». Είναι κοινός τόπος ότι σκοπός των δημόσιων εκτελέσεων και των βασανιστηρίων δεν είναι μόνο η τιμωρία των «ενόχων», η απόσπαση πληροφοριών κτλ. αλλά και ο παραδειγματισμός, ο εκφοβισμός όλων των άλλων και, προπάντων, των επίδοξων μιμητών των θυμάτων, η αποτροπή κάθε απόπειρας εξανάστασης κατά των δημίων… Που συνακόλουθα, όχι μόνο δεν δυσανασχετούν αλλά και επιδιώκουν τη δημοσιοποίηση των άθλων τους…
ΕΤΣΙ, στη σημερινή παγκόσμια κοινωνία του θεάματος και την παγκόσμια κυριαρχία του μαζικού ή ατομικού εγκλήματος, η τεχνική πρόοδος της άμεσης πρόσληψής τους απ’ το κοινό, καταλήγει σ’ έναν άλλο φαύλο κύκλο: μαθαίνουμε, πληροφορούμαστε τα πάντα, χωρίς όμως να «μαθαίνουμε», να διδασκόμαστε τίποτα. Και αντί να επαναστατούμε για τις έσχατες φρίκες, παραδινόμαστε στη θέασή τους, άπραγοι και τρομαλέοι. ‘H, το ακόμα «καλύτερο», κρυφοσυναρπαζόμαστε απ’ αυτά τα super-reality shows, όπου τόσο έχουμε εκπαιδευτεί και ηδονιστεί!..
Y.Γ. Τα επιχειρήματα του προηγούμενου άρθρου («Απολογία βασανιστών», 16.5) ήρθαν να τα επιβεβαιώσουν οι εκθέσεις και καταθέσεις του αμερικανού στρατηγού Αντόνιο Ταγκούμπα, που δήλωσε πως το Γεν. Επιτελείο των ΗΠΑ είχε εκδώσει σχετικές οδηγίες για «αποδοτικές ανακρίσεις» και πως σχετικές εντολές είχε δώσει ο στρατηγός Τζέφρι Μίλερ, πρώην διοικητής του «αναψυκτηρίου» Γκουαντάναμο. Οσο για τα εγχειρίδια της Ιερής Εξέτασης που είχα μνημονεύσει εκεί, αποκαλύφθηκε πως βρήκαν άξιους μαθητές στα Εγχειρίδια της CIA (1963, 1983, 2003), που είχαν εγκρίνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Πεντάγωνο, ο υπουργός Αμυνας και ο ίδιος ο πρόεδρος Μπους.
……………………..
1. Αισχύλος, Αγαμέμνων, 1430. Μεταφρ. K.X. Μύρη, Εστία, 1989.
