Οι απόψεις που εξέφρασε ο συνάδελφός μου καθηγητής κ. Θ. Λιανός στην ίδια στήλη την περασμένη Κυριακή αναφορικά με την αξιολόγηση του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) των AEI με εξέπληξαν. Και τούτο γιατί ήταν διαμετρικά αντίθετες από αυτές που έχει υποστηρίξει κατά καιρούς εντός και εκτός πανεπιστημίου. Επειδή λοιπόν αυτή η διαπίστωση δεν είναι μόνο δική μου και επειδή οι αρμόδιοι και το αναγνωστικό κοινό δικαιούνται να γνωρίζουν ποιες απόψεις επικρατούν επί του συγκεκριμένου θέματος στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σήμερα θεωρώ σκόπιμο να κάνω τις ακόλουθες διευκρινίσεις σε σχέση με την πρόταση που διατύπωσε ότι «η αξιολόγηση του διδακτικού έργου μπορεί να γίνει μόνο από φοιτητές».
Στο τμήμα μας αξιολογούμε τα μέλη ΔΕΠ για διορισμό και προαγωγή με βάση τρεις συντελεστές: το ήθος τους, την επίδοσή τους στη διδασκαλία και τη συμβολή τους στην έρευνα. Για την αξιολόγηση της επίδοσής τους στη διδασκαλία έχουμε υιοθετήσει τέσσερις διαδικασίες. Αυτές είναι: α) η αξιολόγηση των καθηγητών από τους φοιτητές στο τέλος της διδασκαλίας κάποιων μαθημάτων τα οποία επιλέγονται τυχαία, β) η έκφραση γνώμης από τους φοιτητές για τη διδακτική επάρκεια όσων κρίνονται για προαγωγή, γ) η παρουσίαση ενός σεμιναρίου σε θέμα της επιλογής του υποψηφίου πριν από τον αρχικό διορισμό και δ) η δυνατότητα αξιολόγησης της ικανότητας των υποψηφίων να διατυπώνουν καθαρά τις σκέψεις τους κατόπιν πρόσκλησης ενώπιον της γενικής συνέλευσης. Αυτές οι διαδικασίες εκτιμούμε ότι είναι επαρκείς για τρεις τουλάχιστον λόγους. Πρώτον, γιατί έχουν λειτουργήσει ικανοποιητικά για το τμήμα μας για πάρα πολλά χρόνια. Δεύτερον, γιατί όλοι μας έχουμε περάσει από τις διαδικασίες αυτές και γνωρίζουμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να καμουφλαριστούν από τους αξιολογουμένους εκφραστικές και άλλες αδυναμίες. Και, τρίτον, γιατί οι εναλλακτικές προσεγγίσεις που έχουν δοκιμαστεί διεθνώς για την αξιολόγηση των καθηγητών από τους φοιτητές έχουν σοβαρότατα μειονεκτήματα.
Παρά τα ανωτέρω, στο τμήμα μας δεν εφησυχάζουμε και συνεχίζουμε να επιδιώκουμε τη διεθνή διάκριση στην έρευνα, χωρίς επιβάρυνση της διδασκαλίας, όπως συμβαίνει τελευταία στα διακεκριμένα πανεπιστήμια των αγγλοσαξονικών κυρίως χωρών. Γι’ αυτό πρόσφατα η γενική συνέλευση του τμήματός μας αποφάσισε να δίδονται δύο βραβεία σε όσους εκ των συναδέλφων μας αριστεύουν στους τομείς της έρευνας και της διδασκαλίας. Αλλά ενώ για τα βραβεία για την έρευνα θεωρήσαμε ότι υπάρχουν αντικειμενικές διαδικασίες να επιλέγονται οι άριστοι και προχωρήσαμε, στην περίπτωση των βραβείων για τη διδασκαλία επιφυλαχθήκαμε να επανεξετάσουμε το θέμα γιατί εκφράστηκαν πολλές και σημαντικές αντιρρήσεις για το κατά πόσον είναι δυνατόν να υπάρξει αμερόληπτη αξιολόγηση της διδακτικής επίδοσης των καθηγητών. Μάλιστα εκείνος ο οποίος εξέφρασε τις πλέον σοβαρές αμφιβολίες επί του προκειμένου ήταν ο κ. Λιανός. Εξ ου και η έκπληξή μου για την τοποθέτηση που έκανε την περασμένη Κυριακή στο «Βήμα».
Εν κατακλείδι, το πρόβλημα της αξιολόγησης της διδακτικής ικανότητας των καθηγητών είναι πολύ σύνθετο για να ανατεθεί μόνο στους φοιτητές. Αλλά και αν δεν ήταν, έχω πολλούς λόγους να αμφιβάλλω αν θα έπρεπε να τους επιφορτίσουμε με τις παρενέργειες που ελλοχεύουν στη διαδικασία της αξιολόγησης.
Ο κ. Γεώργιος K. Μπήτρος είναι καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
