H τελευταία βαθιά πολιτική κρίση που πλήττει το κυβερνητικό κόμμα, με αφορμή την κακή λειτουργία του Χρηματιστηρίου και τις διάφορες οικονομικές δοσοληψίες ορισμένων πολιτικών με οικονομικούς παράγοντες, που ανάγκασε τρία στελέχη του σε παραιτήσεις, φέρνει ξανά στο προσκήνιο ένα βασικό ερώτημα: Θέλουμε άραγε στ’ αλήθεια έντιμους και ασυμβίβαστους πολιτικούς και ανεξάρτητο πολιτικό σύστημα;
Είναι αυτονόητο πως η θωράκιση του πολιτικού μας συστήματος δεν μπορεί να επιτευχθεί με αφορισμούς και κατάρες αλλά με τη θέσπιση μιας σειράς μέτρων, νομοθετικού και πολιτικού περιεχομένου. Κυρίως όμως επιτυγχάνεται με την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στην πολιτική. Γιατί ένα μεγάλο μέρος των ευθυνών για τη διάβρωση του πολιτικού μας συστήματος ανήκει και στον λαό, αφού για βασικές επιλογές (εκλογή των πολιτικών, δημοτικών, συνδικαλιστικών αρχόντων κτλ.) ενοχοποιείται και αυτός σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι συνεπώς ούτε έντιμο ούτε λογικό να στρέφονται οι ίδιοι οι πολίτες κατά των δικών τους επιλογών καταγγέλλοντας εκ των υστέρων την ανικανότητα ή την ανηθικότητα των προσώπων εκείνων τα οποία οι ίδιοι επέλεξαν.
Το πολιτικό μας πάντως σύστημα, για να μην είναι δέσμιο των διαφόρων οικονομικών συμφερόντων, έχει ανάγκη και από την αναβάθμιση της πολιτικής λειτουργίας, καθώς και από την εισαγωγή ενός άλλου ήθους και ύφους του πολιτικού του προσωπικού. Σημαντικό συντελεστή εδώ θα πρέπει να αποτελεί το παράδειγμα των πολιτικών και η αντίθεσή τους απέναντι σε ορισμένες επιλογές της πολιτικής μας ζωής (π.χ., αποφυγή πολυτελούς διαβίωσης, αλαζονείας, παραχάραξης της αλήθειας, λαϊκισμού, ασυνέπειας κτλ.). Αλλά και οι ηγεσίες – που έχουν το βάρος της επιλογής του πολιτικού προσωπικού – θα πρέπει να ακυρώσουν την ανατροφοδότηση της πολιτικής με στοιχεία μετριοκρατίας και τυχοδιωκτισμού, επιλέγοντας τα σωστά πρόσωπα για να συμμετέχουν στα κοινά.
Είναι γεγονός ωστόσο ότι η προοπτική προώθησης και επιβολής αδιάφθορων και ικανών πολιτικών βρίσκει συχνά αντίθετο ένα μέρος του συστήματος που έχει κάθε συμφέρον η πολιτική λειτουργία να απαρτίζεται από πρόσωπα «εξαρτημένα και υπάκουα». Γι’ αυτό και αντιδρά οσάκις πρόκειται να ληφθούν οποιαδήποτε μέτρα θα μπορούσαν να οδηγήσουν την πολιτική στην απεξάρτηση και το προσωπικό της στην οικονομική και κοινωνική χειραφέτησή του. Με τη βοήθεια μάλιστα των μέσων ενημέρωσης συχνά εξαπολύει πολύπλευρες επιθέσεις κατά της πολιτικής και των πολιτικών, τους οποίους παρουσιάζει άλλοτε μεν ως οικονομικούς μεγιστάνες, με υψηλούς μισθούς και πολλά προνόμια, άλλοτε δε ως ταπεινούς και φτηνούς συμφεροντολόγους και κοινωνικά ανάλγητους πολίτες απέναντι στον λαό και στα προβλήματά του…
Στο παιχνίδι όμως της υποβάθμισης και περιθωριοποίησης της πολιτικής και του πολιτικού της προσωπικού συμβάλλει ασφαλώς σημαντικά και η χαμηλή ποιότητά του. Ατομα μετρίων ικανοτήτων, μωροφιλόδοξοι και καιροσκόποι, καθώς και πρόσωπα με υψηλά βαλάντια – που θέλουν να χρησιμοποιήσουν την πολιτική είτε ως χόμπι που θα κατανικήσει την ανία τους είτε ως εφαλτήριο που θα τους καταξιώσει κοινωνικά -, στοιχίζουν συχνά τις τάξεις των πολιτικών.
H περιφρούρηση όμως του νέου ήθους των πολιτικών και η διασφάλιση του αδιάφθορου του λειτουργήματός τους έχουν κυρίως ανάγκη από τη λήψη συγκεκριμένων τολμηρών και αποτελεσματικών νομοθετικών μέτρων, όπως είναι π.χ. ο ουσιαστικός έλεγχος των οικονομικών των πολιτικών. H σημερινή διαδικασία του «πόθεν έσχες» ασκείται επιφανειακά και αρκείται σε έναν απλό επιδερμικό έλεγχο νομιμοφάνειας, χωρίς να προχωρεί σε βαθιά διαχρονική έρευνα των περιουσιακών και οικονομικών στοιχείων των πολιτικών.
Στη σημερινή πολιτική συγκυρία ωστόσο υπάρχουν και εθελοντές και ρομαντικοί, οι οποίοι προτάσσουν στις πολιτικές τους επιλογές το αίτημα της προσφοράς στον τόπο και τη με κάθε μέσο βελτίωση των συνθηκών του λαού. Οι άνθρωποι αυτοί όμως – που ανήκουν στην «παλιά» καλή σχολή της πολιτικής – καθημερινά λιγοστεύουν και είναι φυσικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο γιατί σε μια εποχή ευδαιμονισμού, τυχαρπαστισμού και ακραίου υλισμού, που οι κοινωνίες διαπλάθουν τους πολίτες τους κατ’ εικόνα και ομοίωσή τους και που τα είδωλά τους αναπαράγονται και φέρουν τα δικά τους χαρακτηριστικά, είναι δύσκολο να αναπτυχθούν πολιτικά πρόσωπα που θα σταθούν αντίθετα στο ρεύμα και θα ορθώσουν το ανάστημά τους στη μόδα της εποχής, στις κατεστημένες αντιλήψεις και στα ποικίλα οικονομικά συμφέροντα. H ίδια η κοινωνία, άλλωστε, καλοβολεμένη και απαθής όπως είναι σήμερα, δεν θα έβλεπε με καλό μάτι τους όποιους αντιρρησίες, αντάρτες ή «γραφικούς» που θα την αμφισβητούσαν και θα την ξυπνούσαν από τη μακαριότητα και τη νιρβάνα της…
Τελικά διερωτάται κανείς: Υπάρχουν άραγε πολίτες και κοινωνικές ομάδες που να επιδιώκουν την απεμπλοκή του συστήματος και να θέλουν έντιμους, ανεξάρτητους και ασυμβίβαστους πολιτικούς;
Ο κ. Σωτήρης Χατζηγάκης είναι βουλευτής της ΝΔ, πρώην υπουργός.
