Οι ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί του κ. Κλίντον κατά του σερβικού λαού βέβαια και όχι του κ. Μιλόσεβιτς μαίνονται. Και κατά τις προαγγελθείσες αποφάσεις του μεγάλου βομβαρδιστή θα κλιμακωθούν. Υπάρχει ένα αμείλικτο «γιατί» το οποίο ούτε ο ανθρωποκτόνος δράστης ούτε οι αυτόκλητοι συνήγοροι και συναυτουργοί του (με θλιβερότερους την ορχήστρα των άλλοτε κραταιών και «καθαρών» αριστερών τύπου Κον Μπεντίτ, Γκύντερ Γκρας, Φίσερ, Σολάνα κ.ά.) μπορούν να αιτιολογήσουν. Το έγκλημα όμως απέδειξε γύμνια του «βασιλιά» και την όλη παθογένειά του:
α. Συχνά οι αποφάσεις της Ουάσιγκτον λαμβάνονται στα τυφλά. Χωρίς προηγούμενη σοβαρή λογική επεξεργασία, εν ονόματι πάντοτε της αχαλίνωτης αλαζονείας της οπλικής υπερδυνάμεως. Κόστος σε ανθρώπινες ζωές τρίτων, συνήθως απολύτων εχθρών, εθνικές τους περηφάνιες, μακροπρόθεσμες δυσμενείς παρενέργειες στα καλώς νοούμενα συμφέροντά της δεν μετρούν γιατί δεν μετριούνται.
β. Είναι χαρακτηριστική η ομολογία-αποκάλυψη ενός έγκυρου αναλυτή, του Stephen S. Rosenfeld («The Washington Post» / «Το Βήμα» 30.3.99), ότι «απαιτούνται πέντε με δέκα χρόνια προκειμένου ο (αμερικανικός) Τύπος να περάσει από την πρώιμη αντίληψη στην ώριμη κατανόηση ενός σύνθετου διεθνούς ζητήματος». Αλλά αν είναι τέτοια η δυστοκία στον Τύπο, πόση πρέπει να είναι άραγε στα ποικίλα κέντρα αποφάσεων; Η αναλογία προφανής. Με άλλα λόγια, «ζήσε, Μαύρε, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι».
γ. Αλλά όσο και αν η παρούσα αμερικανική κοινωνία είναι μειωμένων προσδοκιών και ακόμη πιο μειωμένων αντιδράσεων, το ξέσπασμα έρχεται και από εκεί που δεν αναμενόταν. Ο κυνικότερος εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας, ο και δάσκαλος των σημερινών διαχειριστών, ο κ. Κίσινγκερ, υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ «δεν έχουν δικαίωμα παρέμβασης σ’ έναν εμφύλιο». Και το ΝΑΤΟ «δεν μπορεί να έχει καθήκον την ανατροπή ηγετών άλλων εθνών που δεν είναι της αρεσκείας μας, γιατί αυτοί είναι πολλοί και έτσι ο στόχος ανέφικτος». Πράγματι, αν τέτοιος στόχος ήταν εφικτός, ο Κάστρο, ο Σαντάμ, ο Καντάφι και οίτινες άλλοι δεν θα κατέληγαν δεινόσαυροι! Τελικά η κατά Χάντιγκτον «δαιμονοποίηση ηγετών» τους ηρωοποιεί και τους διαιωνίζει. Αλλά η κρίση ρίχνει τις μάσκες. Κατά την «Ουάσιγκτον Ποστ» (άρθρο Ph. Christenson), ο γνωστός μας κ. Χόλμπρουκ δήλωσε φέτος στην εφορία 377.000 δολάρια από τη «μεσολάβησή» του στα Βαλκάνια και 1.153.000 δολάρια ως αντιπρόσωπος της «First Boston». Η ιδιότητά του ως μεσολαβητή εξασφάλισε στην τράπεζά του μόνο από Κροατία και Σλοβενία επικερδέστατα συμβόλαια, έκδοση επιχειρηματικών ομολόγων και ιδιωτικοποίηση της κροατικής Telecom.
δ. Αν ο κ. Κλίντον ξεκινούσε από βομβαρδισμό της Αγκυρας και γιατί αυτή εισέβαλε και κατέχει επί 25 χρόνια την Κύπρο στρατιωτικά και γιατί η τουρκική διοίκηση πραγματώνει εθνοκάθαρση κατά των κούρδων πολιτών της, ασφαλώς θα έπαιρνε φωτοστέφανο μιαν ηθική δικαιολόγηση απέναντι σε ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά ο επηρμένος πλανητάρχης βομβαρδίζει έχοντας αγκαζέ του την Αγκυρα. Δεν μπορεί επομένως να πείσει για την αγνότητα των ελατηρίων του.
ε. Η αντιφατικότητα της επιχειρηματολογίας και η σύγχυση που χαρακτηρίζει τη δημόσια εικόνα της αμερικανικής ηγεσίας αυτή την ώρα δείχνουν πόσο επιπόλαια και αστόχαστα αποφάσισε τον πόλεμο. Αποβλέποντας να προστατεύσει, υποτίθεται, τους Κοσοβάρους, επέτυχε να τους ξεριζώσει από τις εστίες τους, να τους καταστήσει πρόσφυγες και να σπείρει και σ’ αυτούς τη δυστυχία και τον όλεθρο.
Από τον καιρό του Θουκυδίδη ο πόλεμος ελάχιστα προχωρεί σύμφωνα με τους προγραμματισμούς («ήκιστα ο πόλεμος επί ρητοίς χωρεί») αλλά ανάλογα με τις περιστάσεις από μόνος του σοφίζεται διάφορα τεχνάσματα («αυτός δ’ αφ’ εαυτού τα πολλά τεχνάται προς το παρατυγχάνον» Θουκυδίδης Ι, 122). Ως την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί έχουν παταγώδη αποτυχία. Και η πολεμοχαρής ομάδα της Ουάσιγκτον βρίσκεται ενώπιον υπαρκτικών διλημμάτων. Αν σταματήσει έγκαιρα τον πόλεμο θα διασώσει και τα προσχήματα και τον εαυτό της και άλλα πολλά, κεφαλαιώδη και σημαντικά. Αν αντιθέτως επιλέξει τη συνέχισή του θα εγκλωβίσει όλη την περιοχή στο φρενοκομείο. Και θα επιβεβαιώσει ότι ο απώτερος στρατηγικός της στόχος είναι η αποσταθεροποίηση της Βαλκανικής, η επαναχάραξη των συνόρων και η επαναφορά της κατάστασης που επικρατούσε εδώ στις αρχές του λήγοντος αιώνος.
Ο κ. Στ. Παπαθεμελής είναι βουλευτής του ΠαΣοΚ, πρώην υπουργός.
