Η συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων αστυνομικών είναι ξένη προς τη δυσωδία που αναδύθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλώντας από κοινού με τα συμπτώματα πρωτοφανούς αναποτελεσματικότητας ένα διάχυτο αίσθημα ανασφάλειας. Ωστόσο τα γεγονότα έχουν καταλυτικές επιδράσεις και πρωτίστως μέσα στο σώμα της Αστυνομίας.
Η κρίση αυτοπεποίθησης των αστυνομικών είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου αυτή την ώρα. Και αν δεν υπάρξει γενναιότητα και ταχύτητα αποφάσεων για αντιστροφή αυτού του ζοφερού κλίματος, θα επέλθουν αδιέξοδες συνέπειες που θα εγγίζουν τα όρια της αυτοδιάλυσης.
Η κρισιμότητα της φάσης δεν επιτρέπει αυταπάτες, εμβαλωματικές λύσεις και αναβολές. Αυτοδιάλυση της Αστυνομίας σημαίνει διάλυση του Κράτους. Η σήψη είναι βαθιά και το μαχαίρι πρέπει να φτάσει στο κόκαλο.
Πρόταση πρώτη: Να κηρύξει η Πολιτεία την Αστυνομία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ό,τι υποδηλώνει αυτό το καθεστώς: Εκτακτα μέτρα, ασυνήθη σε δριμύτητα, ταχύτητα και αμεσότητα. Η εγκληματικότητα είναι μέγα κακό, αλλά η εγκληματικότητα, δηλαδή η διαφθορά (εντός) του Σώματος στο οποίο η κοινωνία έχει εμπιστευθεί την αντιεγκληματική πολιτική και την ασφάλειά της είναι τρισμέγιστο κακό. Σε απλά ελληνικά η σημερινή κατάσταση επιβάλλει να «πέσουν κεφάλια». Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις διαφθοράς είναι κραυγαλέες, σε περιόδους όπως η παρούσα, έκτακτης ανάγκης οι αποχρώσες ενδείξεις πρέπει να θεωρούνται επαρκείς για την επιβολή της ποινής απολύσεως.
Ο Σωκράτης όταν ρωτήθηκε ποια πολιτεία κυβερνάται άριστα απάντησε: «η μετά νόμου ζώσα και τοις αδικούσιν επεξιούσα». Εκείνη δηλαδή που τηρεί τους νόμους και τιμωρεί τους παρανόμους! Οπου ανακύπτει έγκλημα, πρέπει να επιβάλλεται τιμωρία. Να αντιμετωπισθεί εν προκειμένω το ενδεχόμενο να επεκταθεί η πειθαρχική ευθύνη στους προϊσταμένους των αδικοπραγούντων καθ’ ο μέτρο όφειλαν και μπορούσαν να παρακολουθήσουν την εξωυπηρεσιακή δραστηριότητα των υφισταμένων τους.
Πρόταση δεύτερη: Απογραφειοκρατικοποίηση των αστυνομικών. Ο αστυνομικός οφείλει να γνωρίζει, ο ίδιος και η κοινωνία, ότι είναι πρόσωπο που αναδέχεται υψηλή και επικίνδυνη αποστολή. Δεν είναι δημόσιος υπάλληλος γραφείου, είναι μαχόμενος κατά των πολυποίκιλων μορφών του σύγχρονου εγκλήματος. Και διακινδυνεύει. Για όποιον αισθάνεται ότι δεν αντέχει τους κινδύνους πρέπει να δοθούν ευκαιρίες και κίνητρα εθελουσίας εξόδου. Ο αστυνομικός είναι αστυνομικός και τις ώρες που δεν βρίσκεται στο υπηρεσιακό του ωράριο. Το μοντέλο του αστυνομικού-γραφιά, που τείνει να επικυριαρχήσει τα τελευταία χρόνια, αναπαράγει στελέχη για άλλα υπουργεία, όχι για μάχιμες μονάδες. Σήμερα οι μισοί αστυνομικοί γράφουν κλήσεις και οι άλλοι μισοί διαγράφουν κλήσεις. Δεν είμαστε σοβαροί! Ο σωστός αστυνομικός αγαπά τη δουλειά του όσο ο καλλιτέχνης το έργο του. Και δίνει σ’ αυτήν την ψυχή του. Αλλιώς δεν κάνει για αστυνομικός.
Πρόταση τρίτη: Διά βίου εκπαίδευση. Συνεχής σπουδή σε κάθε γνώση και τεχνογνωσία που έχει σχέση με την καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Και φυσικά αδιάκοπη άσκηση στις πολεμικές τέχνες. Αυτούς στους οποίους η πολιτεία εμπιστεύεται τα όπλα οφείλει να τους μάθει πώς και πότε να τα χρησιμοποιούν. Αλλιώς ή είναι σαν να μην τα έχουν ή «εκτελούν» επί τόπου την ίδια την πολιτεία, το κύρος και την αξιοπιστία της.
Κίνηση άμεση: σεμινάρια ταχύρρυθμης μάθησης που κάποτε ξεκίνησαν. Κίνηση παράλληλη: κέντρα διαρκούς μετεκπαίδευσης που κάποτε μελετήθηκαν και προγραμματίστηκαν.
Πρόταση τέταρτη: Εκσυγχρονισμός της υλικοτεχνικής υποδομής του Σώματος. Στη διεθνή αγορά υπάρχουν εκπληκτικής απόδοσης νέα εργαλεία τα οποία η πολιτεία οφείλει να προμηθευθεί αμελλητί και να αντικαταστήσει τάχιστα τα παμπάλαια και εν πολλοίς άχρηστα μεταφορικά και επικοινωνιακά μέσα. Εργαλεία εντόπισης, ανίχνευσης, παρακολούθησης, ατομικής αυτοπροστασίας κ.ά., κ.ά. πλεονάζουν στην αγορά. Τα στελέχη της Αστυνομίας ανήκουν εν ευρεία εννοία στις Ενοπλες Δυνάμεις. Ο,τι χρειάζεται γι’ αυτήν είναι μέρος της εθνικοαμυντικής θωράκισής μας και συνιστά προτεραιότητα.
Πρόταση πέμπτη: Μισθολόγιο. Ενα ικανοποιητικό εν όψει της επικινδυνότητας της εργασίας μισθολόγιο δεν αγγίζει βέβαια τη διαφθορά. Αλλά απαλλάσσει τον αστυνομικό από τον πειρασμό της συνηθέστατα δεύτερης δουλειάς η οποία συχνά μεταβάλλεται σε πρώτη (φροντίδα και απορρόφησή του).
Πρόταση έκτη: Ταυτόχρονη επέκταση των όποιων μέτρων στο αμαρτωλό σωφρονιστικό σύστημα της χώρας που συγκοινωνεί με τον αστυνομικό υπόκοσμο και εν πολλοίς τον υπερβαίνει.
Τέλος, έβδομη πρόταση: Εμπνευση, θέληση και αποφασιστικότητα ηγεσίας για να περάσουν τα προηγούμενα μηνύματα στο Σώμα.
Καμία όμως ηγεσία δεν θα πετύχει, αν ο Πρωθυπουργός δεν θεωρήσει εαυτόν αλληλέγγυο και εις ολόκληρον συνυπεύθυνο με τον όποιον υπουργό του. Ετσι μόνο μπορούν να αποτραπούν γνωστά κωμικοτραγικά παρατράγουδα που διαδραματίστηκαν επί προηγουμένης Κυβερνήσεως.
Αλλά κι αν όλα αυτά «αποφασισθούν» μένει κάτι ακόμη, το πιο σημαντικό, η αντιστροφή του όλου κλίματος.
Αυτά τα άνθη του κακού θάλλουν σε ένα συνολικά παρακμιακό κλίμα που τείνει να μονιμοποιηθεί. Η «δυσώδης και βεβορβορωμένη» εικόνα της δημόσιας τάξης δεν θα μπορούσε να εκδηλωθεί σε περιβάλλον που επαγρυπνεί και αντιστέκεται. Η κοινωνία μας χάνει διαρκώς τα αντισώματα και το ανοσοποιητικό της σύστημα τελεί υπό κατάρρευση. Η εκτίναξη της εγκληματικότητας στα ύψη γίνεται με γεωμετρική πρόοδο. Είναι απίστευτο ότι μεταξύ 1994 και 1997 οι ληστείες από 1.257 έφτασαν τις 1.968, οι κλοπές από 57.343 τις 85.070, τα εγκλήματα περί τα ναρκωτικά από 1.837 τις 5.970 με ανάλογη κατακόρυφη άνοδο και των λοιπών αδικημάτων, ενώ το ποσοστό ανεξιχνίαστων εγκλημάτων έχει σχεδόν διπλασιασθεί. Η αδίστακτη βιομηχανία του θεάματος (400 επεισόδια τηλεβίας σε 5 μόνο ώρες κατεγράφησαν προχθές) γεννά με την ένοχη απάθεια του σχολείου και της οικογένειας αυτό το καινοφανές φρούτο των συμμοριών της παιδικής εγκληματικότητας.
Είναι φανερό ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας τόσον εκρηκτικής κατάστασης επιβάλλει κρατική και κοινωνική συστράτευση η οποία αντιλαμβάνομαι πόσο δύσκολο είναι να υπάρξει. Και για να αποδώσει πρέπει να συνοδευθεί με ταυτόχρονη αναστήλωση των αξιών ζωής και των ευγενικών οραμάτων.
Η συστηματική υποτίμηση έως διακωμώδησή τους από ποικίλους διαχειριστές της καθημερινότητάς μας επιτέλους να σταματήσει. Και να κινηθεί η προβολή και η ανάδειξή τους.
Η κινητήρια δύναμη ενός πολιτισμού είναι οι αξίες στις οποίες πιστεύει. Ας τις ενεργοποιήσουμε.
Ο κ. Στέλιος Παπαθεμελής είναι βουλευτής του ΠαΣοΚ, πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης.
