Το στοίχημα της χαμένης 10ετίας

Μεταξύ 1999 και 2009, οι τράπεζες και το Δημόσιο δανείστηκαν πάνω από 60 δισ. ευρώ και 200 δισ. ευρώ αντίστοιχα, συντηρώντας έτσι το ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης με δανεικά, το οποίο τελικά κατέρρευσε, ενώ η κοντόφθαλμη και ορισμένες φορές ανίκανη πολιτική ελίτ μαζί με τις «σύνθετες» ευθύνες και της οικονομικής ελίτ έφεραν την αποπομπή της Ελλάδας από τις αγορές, τα μνημόνια και την τρόικα-κουαρτέτο.

Στα χρόνια της κρίσης πήραμε μέτρα σχεδόν 80 δισ. ευρώ για να πετύχουμε δημοσιονομικό αποτέλεσμα 35 δισ. ευρώ, καθώς περίπου 45 δισ. μέτρα χάθηκαν στη χοάνη της ύφεσης, της έλλειψης αξιοπιστίας και του κατώτερου των περιστάσεων πολιτικού συστήματος.

Η μεσαία τάξη «αποδεκατίστηκε» και πλήρωσε κατά κύριο λόγο τον λογαριασμό, την ώρα που ο Αρμαγεδδών της ύφεσης οδήγησε τα νοικοκυριά σε απώλειες 570 δισ. δολ. αφού η πτώση στην αξία των περιουσιακών τους στοιχείων από την κορύφωσή τους στα 1,57 τρισ. δολ. το 2007, διαμορφώθηκε στο 1 τρισ. δολ. (στοιχεία Credit Suisse) το 2017.

Παράλληλα, οι σωρευτικές απώλειες του ΑΕΠ, από το υψηλό των 242 δισ. ευρώ το 2008 ως το χαμηλό του 2015 στα 176,3 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκαν στα 65,7 δισ. ευρώ, ενώ το ΑΕΠ του 2017 (177,7 δισ. ευρώ) υπολειπόταν ακόμη αυτού του 2014 (178,7 δισ. ευρώ), αφού παρά τις «αυταπάτες Τσίπρα», οι επιπτώσεις μεταξύ άλλων και από το πρώτο εξάμηνο του 2015, γνωστές ως «Varoufakis effect», θα μείνουν στην οικονομική ιστορία και θα πληρώνονται από πολλές γενιές Ελλήνων.

Και ενώ σχεδόν μια δεκαετία μετά την «Ελληνική Μεγάλη Υφεση» και οκτώ χρόνια εφαρμογής μνημονίων η χώρα ετοιμάζεται να «βγει από τα μνημόνια», οι φονικές πυρκαγιές στην Αττική δείχνουν να υπονομεύουν την ικανότητα της κυβέρνησης να πανηγυρίσει την επίσημη έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης στις 20 Αυγούστου, ενώ δύσκολα θα εξαργυρώσει πολιτικά και το αφήγημα της «επιστροφής στην κανονικότητα».

Εξάλλου, η πρόκληση να εισέλθει η χώρα σε τροχιά ταχείας και διατηρήσιμης ανάπτυξης παραμένει, καθώς η οικονομική δυναμική εξακολουθεί να είναι ασθενής, ενώ με ανάπτυξη στο 1,5%-2% ύστερα από απώλειες 26,5% του ΑΕΠ δύσκολα θα επουλωθούν σε εύλογο διάστημα οι πληγές της κρίσης. Και αυτό θα πρέπει να είναι το μεγάλο στοίχημα για τη χώρα, όποια και αν είναι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές, ώστε να μην πάει άδικα χαμένη μία 10ετία.