Εννέα συνεχόμενα χρόνια το «Ράδιο Αρβύλα» παραμένει μία από τις καλύτερες σατιρικές εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης. Ψυχή της ο Αντώνης Κανάκης, ο οποίος σε μία σπάνια συνέντευξή του μιλάει στο «Βήμα της Κυριακής» για τα γενέθλια της κυβέρνησης, για την Αριστερά, για την τηλεόραση και για πολλά άλλα.
Τι εύχεστε στην κυβέρνηση με αφορμή τα γενέθλια ενός έτους;
«Αχ, Θεέ μου, όσο καλός άνθρωπος και να είσαι ή να θέλεις να είσαι, τι να ευχηθείς σε ανθρώπους που μετά από μια τέτοια χρονιά για την Ελλάδα, αυτοί έχουν το θράσος να γιορτάζουν; Από μόνο του το γεγονός του να γιορτάζεις… τι δηλαδή; Το ότι έχεις την εξουσία για έναν χρόνο; Αυτό από μόνο του είναι καθεστωτικό και ιστορικά εορτασμοί τέτοιων επετείων συναντώνται σε άλλου είδους εξουσιαστές. Ακόμη και καλά να τα έχεις πάει, δεν γιορτάζεις την εξουσία που έχεις, πόσω μάλλον όταν η πορεία σου μόνο καλή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Ζούμε στη χώρα όπου διαχρονικά αυτοί που οφείλουν συγγνώμες και μάλιστα πολλές στήνουν γιορτές αντ’ αυτού και παρτάρουν».
Τελικά πώς σας φάνηκε η πρώτη φορά Αριστερά;
«Αν ποτέ τη ζήσουμε αυτή την πρώτη φορά, θα σας πω. Πάντως έχουν δίκιο όταν λένε ότι η πρώτη φορά σου μένει αξέχαστη και πονάει».
Εχουμε κυβέρνηση αριστερή κατά τη γνώμη σας;
«Πιο αριστερή πεθαίνεις! Ο,τι πιο αριστερό έχει αντικρίσει ο κόσμος τούτος! Λίγο πιο αριστερά να πάνε και θα βγουν εκτός κάδρου! Είπαμε να είσαι αριστερός, αλλά αυτοί το χέσανε (μπαρντόν)! Σαν τη Χαλκιδική και την παράνοια δεν έχει! Ασχολούμαστε, Θεέ μου, με τόσο παρωχημένα και εκτός πραγματικότητας πράγματα! Το μόνο καλό είναι ότι σε κάνουν θρήσκο. Είδατε πόσες φορές έχω επικαλεστεί τον Μεγαλοδύναμο σε δύο μόνο ερωτήσεις;».
Πιστεύετε ότι θα προλάβετε να ζήσετε μερικά χρόνια δίχως Μνημόνιο;
«Αυτό εξαρτάται από την εξέλιξη της γενετικής επιστήμης. Αν βιαστούν και σύντομα αυξήσουν τον προσδόκιμο μέσο όρο ζωής στα 150-300 χρόνια, ίσως προλάβω κάποιους μήνες χωρίς Μνημόνιο, αλλά και πάλι αμφιβάλλω».
Πώς αντικρίζετε εικόνες όπως αυτή με τους ηλικιωμένους να εκλιπαρούν για μια σακούλα φρούτα;
«Νομίζω ότι η απάντηση είναι αυτονόητη. Ειδικά αυτό το έγκλημα που επιτελείται σε βάρος των παππούδων και γιαγιάδων μας με θυμώνει απίστευτα. Αυτοί οι άνθρωποι έκαναν ένα συμβόλαιο με το κράτος πριν από πολλά χρόνια, οι ίδιοι τήρησαν τους όρους αυτού του συμβολαίου και όταν ήρθε η ώρα να εισπράξουν τα συμφωνημένα, με έναν τελείως ανήθικο ως αλήτικο τρόπο, το κράτος αθέτησε αυθαίρετα τη συμφωνία μαζί τους. Οι εικόνες αυτές δεν προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων αλλά προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των κυβερνώντων».
Τελικά αυτή η Ευρώπη στην οποία ανήκουμε ποια Ευρώπη είναι;
«Είναι δυστυχώς μια όχι και τόσο καλή Ευρώπη. Είναι μια Ευρώπη που μεταμορφώνεται από ήπειρο του πολιτισμού και του διαφωτισμού σε μια μεγάλη κεντρική τράπεζα και διέπεται από αντίστοιχους κανόνες, ήθη και έθιμα. Γίνεται όλο και περισσότερο μια σκληρή και απάνθρωπη Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας είχαν και έχουν πολύ δίκιο σε πολλές από τις αξιολογήσεις που κάνουν για την Ευρώπη τού σήμερα. Το μεγάλο τους όμως λάθος είναι πως αυτό δεν μπορείς να το αλλάξεις ή να το πολεμήσεις με γραφικές και παρωχημένες θεωριούλες, τσαμπουκάδες χωρίς αντίκρισμα, φαντασιώσεις και αυταπάτες ότι η Ευρώπη θα συγκινηθεί και θα αφυπνιστεί από τους πύρινους λόγους σου και θα πει «αμάν, ρε παιδιά, τι είναι αυτά που κάνουμε, ο μεσσίας Τσίπρας έχει δίκιο, ζητάμε συγγνώμη και αλλάζουμε αμέσως»».
Ποιο είναι το χειρότερο τηλεοπτικό πρόγραμμα στην ελληνική τηλεόραση;
«Χαχαχα! Αυτή είναι ερώτηση! Χωρίς περιστροφές και με απόλυτη ευθύτητα. Φοβάμαι όμως ότι δεν θα υπάρξει ανάλογη απάντηση. Μισό λεπτό να σκεφθώ κάτι από αυτά τα ψεύτικα που λένε προς αποφυγήν απάντησης… Το βρήκα! «Τι να σας πω, αυτό που είναι το χειρότερο για κάποιον είναι το καλύτερο για κάποιον άλλον». Τα κατάφερα;».
Δεν νομίζω. Τέλος πάντων. Θα κάνατε κάτι άλλο εκτός από το «Ράδιο Αρβύλα»; Οπως για παράδειγμα ένα talk show, που είναι και της μόδας…
«Το «Ράδιο Αρβύλα» είναι και ένα talk show εκτός όλων των άλλων και μάλιστα, όταν πριν από επτά χρόνια πήγε καθημερινά στις 11 το βράδυ, αποτέλεσε έναυσμα για την τωρινή βραδινή ζώνη των βασισμένων στην αμερικανική λογική talk shows στις 11. Φοβάμαι λοιπόν ότι φέρουμε κάποια ευθύνη για τη μόδα στην οποία αναφέρεστε, αν και το πρώτο καθαρόαιμο late night talk show στη σχετικά πρόσφατη ιστορία της τηλεόρασης ήταν το «Αργά». Οπως και η τηλεόραση, έτσι και τα talk shows είναι πολύ αφηρημένες έννοιες. Δεν είναι συγκεκριμένα πράγματα ή concepts. Το concept σε ένα talk show είναι ο άνθρωπος, ο λόγος του, το περιεχόμενό του, η τηλεοπτική του ικανότητα, η ποιότητά του, το επικοινωνιακό του χάρισμα, η κουλτούρα του κ.τ.λ. Αυτό το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον γιατί πιστεύω πολύ στον άνθρωπο και στον λόγο. Το τι επιλέγει να κάνει, το τι μπορεί να κάνει και το τι προβάλλει τελικά κανείς, αυτό είναι το θέμα, το ζουμί. Ξέφυγα όμως μάλλον από το θέμα μας και για να απαντήσω, ναι, φυσικά και θα έκανα και θα κάνω κάτι άλλο. Το «Ράδιο Αρβύλα» του χρόνου γίνεται δέκα ετών. Ο,τι κάνω όμως ή ό,τι και να κάνω είναι απαραίτητο για εμένα να έχει νόημα, να με εκφράζει, να το πιστεύω και να νιώθω περήφανος γι’ αυτό, αλλιώς προτιμώ να μην κάνω τίποτα και για αυτό από το 1988 ως και σήμερα δεν υπηρέτησα ποτέ τηλεοπτικά προκατασκευασμένα concepts αλλά προσπαθούσα να δημιουργήσω τα δικά μου. Για την ώρα πάντως ασχολούμαι πολύ και παράλληλα με τη δημιουργία του FLY 104, που είναι το νέο μου ραδιόφωνο στη Θεσσαλονίκη, ένα ιδιαίτερο μουσικό ραδιόφωνο ξένης μουσικής, και τη δημιουργία του δισκογραφικού label και στούντιο ηχογράφησης «Handmade Records»».
«Παραμένω αμετακίνητος σε θέματα λογοκρισίας»
Τελικά έχετε καταλήξει τι είναι σάτιρα σήμερα;
«Ο,τι ήταν πάντα θεωρώ. Η ανάγκη των ανθρώπων να «επιτεθούν», να αποδομήσουν, να γελοιοποιήσουν την κακή πλευρά της εξουσίας, τα ψέματα, την υποκρισία, τους ίδιους τους εαυτούς τους πολλές φορές, την κοινωνία, τους θεσμούς, τη σοβαροφάνεια, να κρατήσουν έναν μεγεθυντικό φακό πάνω από τη σαπίλα και όλα αυτά με εργαλείο το πιο απολαυστικό, λυτρωτικό και ευφυέστατο όλων, το χιούμορ!».
Εκτός από το χιούμορ, εσείς έχοντας τόσα χρόνια πια στην τηλεόραση τι πιστεύετε ότι αρέσει στον κόσμο σε εκπομπές όπως η δική σας και τι τον θυμώνει;
«Για το τι του αρέσει δεν είμαι ο κατάλληλος να απαντήσω, γιατί θεωρώ ότι θα είναι τουλάχιστον άκομψο και αστείο να είμαι αυτός που θα περιγράψει το τι αρέσει από το «Ράδιο Αρβύλα» στον κόσμο. Σχετικά με το τι μπορεί να τον θυμώνει, αυτό που έχουμε παρατηρήσει είναι ότι αυτοί που θυμώνουν είναι οι κάθε λογής φανατικοί: οι φανατικοί με τη θρησκεία, με τα διάφορα κόμματα, οι εθνικιστές, οι ρατσιστές κ.τ.λ. Τον θυμό αυτών των ανθρώπων όμως τον αντιλαμβανόμαστε ως επιβράβευση για τη δουλειά μας».
Εχει αλλάξει η τηλέοραση λόγω κρίσης;
«Οχι όσο θα έπρεπε φοβάμαι. Βέβαια ο βομβαρδισμός του απόλυτου τίποτα έχει μειωθεί λίγο, αλλά περίμενα ότι θα μειωνόταν περισσότερο. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η έλλειψη πολλών χρημάτων για τις παραγωγές όχι απλά δεν είναι μειονέκτημα, αντιθέτως μπορεί να είναι πλεονέκτημα για δύο λόγους. Πρώτον, η έλλειψη μέσων πάντα ενεργοποιεί περισσότερο τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των πραγματικών δημιουργών και, δεύτερον, γιατί έτσι τα φανταχτερά, κιτσάτα πολλές φορές shows κάνουν χώρο για παρουσίες με περιεχόμενο. Τώρα το αν αυτό συμβαίνει τελικά είναι ένα άλλο θέμα. Πέρα όμως από τις παραγωγές, τα budgets κ.τ.λ., το σημαντικότερο είναι ότι η κρίση άλλαξε την κοινωνία και φοβάμαι ότι την αλλαγή αυτή δεν κατάφερε να ακολουθήσει όσο θα έπρεπε η τηλεόραση».
Εσείς αλλάξατε;
«Μια σατιρική εκπομπή σε περιόδους κρίσης βρίσκεται ακόμη περισσότερο σ’ ένα ιδανικό και απόλυτα φιλικό για αυτήν περιβάλλον, όσο παράδοξο, ειρωνικό, θλιβερό ή όπως αλλιώς τέλος πάντων ακούγεται αυτό».
Σας απασχολούν τα νούμερα τηλεθέασης;
«Με ενδιαφέρουν, θα έλεγα. Την έννοια του νοιαξίματος την αντιλαμβάνομαι ως κάτι πιο σημαντικό και προσωπικό. Η τηλεόραση γενικότερα ως μέσο και το «Ράδιο Αρβύλα» ως εκπομπή είναι φτιαγμένα για να αγγίζουν μεγάλα αριθμητικά κοινά, οπότε θεωρώ πως είναι άστοχο να μη σε ενδιαφέρουν τα νούμερα τηλεθέασης».
Μια και αναφέρεστε σε επιρροές, υπάρχουν όρια σε μία εκπομπή όπως η δική σας; Και ποιος τα ορίζει;
«Ζούμε σε έναν άπειρο κόσμο χωρίς κανένα όριο και όμως εμείς οι άνθρωποι έχουμε εμμονή με τα όρια, ακόμη και σε δημιουργικούς τομείς. Τα όρια της σάτιρας είναι απόλυτα ταυτισμένα με τα όρια του εγκεφάλου και του δημιουργού, αλλά κυρίως του αποδέκτη. Ως εκεί που φτάνει το μυαλό του καθενός, για να το θέσουμε πιο απλά και ξεκάθαρα».
Από αυτά που μου λέτε καταλαβαίνω ότι παραμένετε αμετακίνητος σε θέματα λογοκρισίας.
«Απόλυτα!».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
