Αναψε πόλεμος για τον «δασμό Google»

«Θα πρέπει να διαπραγματευθείτε με τους εκδότες των εφημερίδων και να καταλήξετε σε μια συμφωνία ως το τέλος του χρόνου. Σε αντίθετη περίπτωση, η γαλλική κυβέρνηση θα φέρει προς ψήφιση σχετικό νομοσχέδιο. Η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας απαιτεί νέες προσαρμογές στη φορολόγηση που θα αντανακλούν τα νέα δεδομένα» δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ στον πρόεδρο της Google Ερικ Σμιντ στη 45λεπτη συνάντηση που είχαν την περασμένη Δευτέρα στο Παρίσι.

Δύο ημέρες αργότερα η γαλλική εφημερίδα «Canard enchaîné» αποκάλυψε ότι οι γαλλικές αρχές ζητούν από την Google να πληρώσει ως 1 δισ. ευρώ για διαφυγόντες φόρους τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η γαλλική κυβέρνηση θέλει να φορολογήσει τα κέρδη που αποκόμισε η Google στη Γαλλία, αλλά τα δήλωσε στην Ιρλανδία, όπου η φορολογία των επιχειρήσεων είναι πολύ πιο χαμηλή.

Πρόκειται για τα τελευταία θερμά επεισόδια στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει εδώ και καιρό ανάμεσα στον γίγαντα του Διαδικτύου, στους ευρωπαίους πολιτικούς και στους εκδότες εφημερίδων και περιοδικών, οι οποίοι απαιτούν από την Google να τους πληρώνει για το δικαίωμα να δημοσιεύει στις ειδησεογραφικές σελίδες της, όπως στο Google News, παραπομπές (links) στα ρεπορτάζ και στα άρθρα τους.

Οι ειδησεογραφικές σελίδες των μηχανών αναζήτησης συναθροίζουν ειδήσεις από τα ΜΜΕ του πλανήτη καταγράφοντας δισεκατομμύρια επισκέψεις και «χτυπήματα», που μεταφράζονται σε δισεκατομμύρια από διαφημιστικά έσοδα. Οι εκδότες εφημερίδων και περιοδικών απαιτούν μια δικαιότερη μοιρασιά των εσόδων αυτών και ζητούν την επιβολή ενός ελάχιστου τέλους κάθε φορά που οι μηχανές αναζήτησης παραπέμπουν σε κάποιο από τα ρεπορτάζ τους. Ουσιαστικά υποστηρίζουν ότι η Google και οι υπόλοιπες μηχανές αναζήτησης χρησιμοποιούν το δικό τους περιεχόμενο για να αντλήσουν διαφημιστικά έσοδα. Το τέλος ονομάζεται προς το παρόν «δασμός Google» εξαιτίας του γεγονότος ότι η Google, που καταγράφει περισσότερα από 4 δισ. hits τον μήνα, είναι ο μεγαλύτερος παίκτης στην ψηφιακή αρένα.

Στο πλευρό των γάλλων εκδοτών έχουν συνταχθεί τον τελευταίο καιρό όχι μόνο οι Ιταλοί και οι Γερμανοί αλλά και οι εκδότες της Βραζιλίας, όπου 154 εφημερίδες, που αποτελούν το 90% του συνόλου του Τύπου στη χώρα, έχουν απαγορεύσει στην Google να παραπέμπει στο περιεχόμενό τους. Τον περασμένο Αύγουστο το γερμανικό κοινοβούλιο ψήφισε μια τροποποίηση στον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων που θα δίνει στους εκδότες για έναν χρόνο το αποκλειστικό δικαίωμα να δημοσιεύουν το περιεχόμενό τους στο Διαδίκτυο και οποιοσδήποτε θέλει να χρησιμοποιήσει απόσπασμα ή το σύνολο του περιεχομένου στο Διαδίκτυο θα πρέπει να πληρώνει κάποιο αντίτιμο. Ανάλογες συζητήσεις βρίσκονται σε σε εξέλιξη μεταξύ των ισπανών και των σουηδών εκδοτών.

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των μηχανών αναζήτησης αντιτείνουν ότι η αύξηση των «επισκεπτών» στις ιστοσελίδες των ΜΜΕ, που οφείλεται στο γεγονός ότι η Google έχει δημοσιεύσει link σε κάποιο από τα περιεχόμενά τους, ουσιαστικά επαρκεί ως αντίτιμο, δεδομένου ότι στη συνέχεια τα ΜΜΕ πουλάνε διαφημίσεις με βάση τον αριθμό των επισκεπτών τους. Περισσότεροι επισκέπτες σημαίνει μεγαλύτερα έσοδα υποστηρίζουν και ως εκ τούτου θεωρούν ότι η χρήση που κάνουν στο περιεχόμενο των ΜΜΕ είναι δίκαιη. Εκτός αυτού, σημειώνουν ότι δεν δημοσιεύουν το σύνολο του περιεχομένου αλλά μόνο ένα μικρό απόσπασμα και ως εκ τούτου βρίσκονται εντός των ορίων της «δίκαιης ή ορθής χρήσης».

Πριν από λίγο καιρό η Google είχε περάσει στην αντεπίθεση και αποφάσισε να δείξει τα δόντια της. Με επιστολή της προς τους αρμόδιους γάλλους υπουργούς τους πληροφορούσε ότι σε περίπτωση επιβολής του εν λόγω δασμού «θα αναγκαστούμε να μην παραπέμπουμε σε γαλλικές ιστοσελίδες». Οι λεονταρισμοί όμως της εταιρείας μάλλον έπεσαν στο κενό. «Οταν κάποιος θέλει να διαπραγματευθεί με μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, δεν μπορεί να καταφεύγει σε εκβιασμούς» είχε δηλώσει η υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Ορελί Φιλιπετί. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι οι βραζιλιάνοι εκδότες διαβεβαιώνουν πως η επισκεψιμότητά τους δεν μειώθηκε ουδόλως από τότε που αφαίρεσαν το περιεχόμενό τους από την Google.

Ουδείς αμφιβάλλει ότι η κρίση είχε ζοφερές επιπτώσεις στην αγορά του Τύπου και οι εκδότες είναι λογικό να αναζητούν σανίδες επιβίωσης μέσα σε ένα περιβάλλον όπου οι κυκλοφορίες και τα διαφημιστικά έσοδα μειώνονται συνεχώς ενώ τα λειτουργικά έξοδα αυξάνονται. Αν το βασικό επιχείρημα των μηχανών αναζήτησης είναι ότι «δεν κερδίζουμε από τη χρήση του περιεχομένου σας», είναι εύλογο οι εκδότες να απαντούν «ούτε εμείς κερδίζουμε από τη χρήση που κάνετε στο περιεχόμενό μας».