Οικονομικά θρίλερ με πρωταγωνιστές ανθρώπους βυθισμένους στην απελπισία: ένας σαραντάχρονος οδηγός λεωφορείου με 159 «φουσκωμένες» πιστωτικές κάρτες (!) κινδυνεύει να πληρώσει ακριβά την πέρα από τις οικονομικές δυνατότητες ζωή του. Ενας μεροκαματιάρης δανείζεται για να εκπληρώσει το όνειρό του, να γίνει επιχειρηματίας, δημιουργώντας οικονομικό χάος. Μια μάνα έχει να μιλήσει με τον γιο της πάνω από έξι μήνες, κατηγορώντας τον για την επικείμενη χρεοκοπία της. Αυτοί είναι μερικοί από τους «πρωταγωνιστές» των νέων επεισοδίων τού «Για λογαριασμό σας», του ριάλιτι του Alpha, όπου ο δημοσιογράφος Νίκος Σαμοΐλης αναλαμβάνει να βρει λύση σε δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα. Την ίδια στιγμή, το ερώτημα προβάλλει, εν μέσω οικονομικής κρίσης, ιδιαίτερα έντονο και επίκαιρο: μπορεί η τηλεόραση να αναλαμβάνει τον ρόλο οικονομικού συμβούλου και να διαχειρίζεται τα προβλήματα (και τις ζωές) ανθρώπων που έχουν περάσει την «κόκκινη γραμμή»;

Ισορροπία τρόμου

«Σε δουλειές σαν τη δική μας δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ούτε εμείς ούτε εκείνοι που ζητάνε τη βοήθειά μας, πως παρ’ ότι ασχολούμαστε με πραγματικές ιστορίες, κάνουμε τηλεόραση» δηλώνει ο Σαμοΐλης επισημαίνοντας: «Οι ισορροπίες που πρέπει να κρατήσουμε είναι ιδιαίτερα λεπτές, ιδιαίτερα όταν μια εκπομπή όπως αυτή, όσο καλή διάθεση και αν έχουμε, δεν μπορεί να τα κάνει όλα, δεν μπορεί να κάνει θαύματα». Τι είναι λοιπόν αυτό που επιχειρείτε; «Χωρίς να εκθέσουμε ανεπανόρθωτα τους ανθρώπους, να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν μέσα σε περιορισμένο χρονικό διάστημα _ που δεν είναι τόσο περιορισμένο, δεδομένου ότι υπάρχουν επεισόδια που για να ολοκληρωθούν χρειάστηκαν έξι μήνες. Αυτό είναι το στοίχημα. Να βρούμε έναν τρόπο που ενδεχομένως δεν έχει σκεφτεί ο συμμετέχων _ λόγω της απειρίας του ή επειδή δεν ήξερε πώς να το ψάξει _ για να πείσουμε τους τρίτους (τράπεζες, πιστωτές…) να δώσουν λύση στο πρόβλημα. Προσπαθούμε όχι μόνο να περιορίσουμε τα χρέη, αλλά και να δημιουργήσουμε εισόδημα. Αυτό είναι, νομίζω, κάτι παραπάνω, κάτι πιο ουσιαστικό από ριάλιτι».

5.000 αιτήσεις συμμετοχής

Τι απήχηση μπορεί να έχει ένα ριάλιτι _ έστω μια εκπομπή αυτού του είδους, «πιο ουσιαστική από ριάλιτι» _ σήμερα που η οικονομική κρίση έχει κάνει για τα καλά εμφανή την παρουσία της στις ζωής μας; Σύμφωνα με την παραγωγή, τους τελευταίους μήνες κατατέθηκαν 5.000 χιλιάδες αιτήσεις συμμετοχής! «Σε αυτό τον αριθμό δεν περιλαμβάνονται όσοι ζητούν τη βοήθειά μας χωρίς όμως να θέλουν να γίνουν εκπομπή, και πιστέψτε με, είναι πάρα πολλοί» αποκαλύπτει ο κ. Σαμοΐλης. Με ποιο κριτήριο επιλέγετε ποιοι… θα γίνουν εκπομπή; «Προτιμάμε τις οριακές περιπτώσεις, όπως νέους ανθρώπους με παιδιά οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν ό,τι είχαν». Βρίσκετε όμως λογικό ένας άνθρωπος να βγάζει σε κοινή θέα την προσωπική ζωή του για να βρει λύση στα προβλήματά του; «Είναι νομίζω απλώς λύση ανάγκης για κάποιον που έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια χωρίς αποτέλεσμα. Οι άνθρωποι αυτοί ζυγίζουν τα πράγματα: ή βρίσκω λύση βγαίνοντας στην τηλεόραση _ με όποιο κοινωνικό κόστος συνεπάγεται η δημόσια έκθεσή μου _ ή μένω με τον κίνδυνο να χάσω ό,τι μου έχει απομείνει. Σε αρκετές περιπτώσεις επικρατεί το πρώτο».

Οικογενειακές εντάσεις στον αέρα

Εκπομπή περισσότερο… αγωνίας παρά ψυχαγωγική _ έχει κατηγορηθεί ως ένα από τα πιο σκληρά ριάλιτι που έχουν παρουσιαστεί στην ελληνική τηλεόραση _ το «Για λογαριασμό» σας, παρά τις πολλές αιτήσεις συμμετοχής, δεν έχει κάνει ως σήμερα τις μεγάλες θεαματικότητες. Το κοινό θέλει κάτι πιο ελαφρύ για να περάσει τα βράδια του από τις αληθινές αλλά εξαιρετικά στενόχωρες ιστορίες ανθρώπων που βλέπουν τις ζωές τους να καταστρέφονται. «Είναι ενίοτε δύσκολο να τις παρακολουθήσεις, αλλά ακόμη πιο δύσκολο είναι να χειριστείς αυτές τις καταστάσεις, οι οποίες δημιουργούν εντάσεις μέσα σε οικογένειες, ακόμη και προβλήματα υγείας» παραδέχεται ο παρουσιαστής της, ο οποίος επιμένει στο θέμα της κοινωνικής προσφοράς της εκπομπής, τονίζοντας όμως εκ νέου ότι «παρ’ ότι ασχολούμαστε με τις ζωές των ανθρώπων κάνουμε, το ξαναλέω, τηλεόραση. Ενα είδος τηλεόρασης που απαιτεί περισσότερη και πιο υπεύθυνη δουλειά απ’ ό,τι ένα ριάλιτι α λα “Big brother” που καταγράφει με τις κάμερές του την καθημερινότητα μερικών ανθρώπων. Εμείς κάνουμε ταξίδια σε όλη την Ελλάδα, έχουμε διαδοχικά ραντεβού με τους συμμετέχοντες αλλά και με τους πιστωτές τους, με τις τράπεζες… Γίνεται μεγάλη προεργασία πίσω από τις κάμερες, η οποία δεν φαίνεται». Και τα αποτελέσματα όλης αυτής της δουλειάς; Πόσοι από τους συμμετέχοντες της περασμένης περιόδου κατάφεραν, με τη βοήθειά σας, να ξεπεράσουν τα οικονομικά προβλήματά τους; «Θα το δείτε σε ένα επεισόδιο που έχουμε ετοιμάσει και το οποίο αφορά ακριβώς αυτό: το παρόν των ανθρώπων που είχαν ζητήσει παλαιότερα τη βοήθειά μας».

Μεταμοντέρνος… από μηχανής θεός

Βεβαίως, το θέμα εν προκειμένω δεν είναι μόνο πόσοι κατάφεραν να ξανασταθούν στα πόδια τους με τη βοήθεια μιας εκπομπής σαν το «Για λογαριασμό σας», αλλά πώς όλο και περισσότερο η τηλεόραση εμφανίζεται ως από μηχανής θεός, ως άγγελος σωτηρίας, και αναλαμβάνει να οργανώσει τις ζωές μας για… λογαριασμό μας: να μας ζευγαρώσει, να μας παντρέψει, να επισκευάσει τα σπίτια μας, να μας ξεχρεώσει, να μας σώσει σε κάθε δυσκολία, με το αζημίωτο. Αυτό, όμως, το αζημίωτο, μόνο αζημίωτο δεν είναι, καθώς όπως όλα δείχνουν το πληρώνουμε τελικά ακριβά: και οι συμμετέχοντες στα «σόου» της (με τη δημόσια έκθεσή τους) αλλά και οι τηλεθεατές που εθίζονται σε ένα είδος ψυχαγωγίας που μόνο ψυχαγωγία δεν είναι. Αλλά αυτό είναι μια άλλη, πολύ μεγάλη κουβέντα που αφορά τη γενικότερη πορεία, εξέλιξη, προσφορά της τηλεόρασης μέσα στα χρόνια…