Ο δημοσιογράφος της ΝΕΤ παρουσιάζει την εκπομπή «Μηχανή του χρόνου» η οποία ανατρέχει στο παρελθόν παίρνοντας αφορμές από το παρόν. Στη σημερινή εκπομπή ταξιδεύει στην «Πτώχευση του Χαριλάου Τρικούπη το 1893». Παρουσιάζει τα golden boys της εποχής που οι εφημερίδες τα αποκαλούσανχρυσοκάνθαρους, τα αλλεπάλληλα δάνεια με τους ληστρικούς όρους που συνέβαλαν καθοριστικά στην ιστορική πτώχευση και τα μεγάλα έργα που άλλαξαν την Ελλάδα (αλλά και την οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση) . Ιστορία που μοιάζει παράλογα όμοια με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Ο Χρήστος Βασιλόπουλος εξηγεί την αξία της μνήμης, μιλάει για τις πηγές του και για την πιο περίεργη ιστορία που έφτασε στα χέρια του.
Οταν στην καθημερινή μας ζωή έχουν εγκατασταθεί για τα καλά οι όροι: Διαδίκτυο, Facebook, Ανοιχτό Λογισμικό (πράγματα που ανήκουν στο παρόν αλλά αποτελούν το μέλλον) τι αξία έχει το παρελθόν; Γιατί να ασχολούμαστε με αυτά που συνέβησαν πριν τόσα πολλά χρόνια;
«Δεν υπάρχει άχρηστη μνήμη. Η μνήμη προϋποθέτει γνώση και η γνώση δίνει δύναμη γιανα κερδίζεις το αύριο. Η ιστορία είναι οι κατακτήσεις μας , αλλά και τα λάθη μας, τα οποία τα ξαναζούμε μέσα από πτωχεύσεις, μάχες και νίκες.
Κάθε μέρα στο Facebook και αλλού στο ίντερνετ, ξαναζούμε την ζωή μας, αφιερώνουμε τραγούδια του χθες, σχολιάζουμε τις φωτογραφίες ενός προηγούμενου καλοκαιριού και φτιάχνουμε ομάδες για να θυμηθούμε τις διαδρομές και τις πλάκες μας. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει άχρηστο παρελθόν».
Πώς επιλέγετε το εκάστοτε θέμα;
«Συνήθως εμπνεόμαστε από το κοινωνικό περιβάλλον, από την συγκυρία, αλλά και από μια τρελή επιθυμία για ιστορίες με ψυχή.
Για παράδειγμα οργανώνουμε εδώ και μήνες την έρευνά μας με τις οικονομικές κρίσεις στην Ελλάδα και μετά από 6 μηνών δουλειά θα παρουσιάσουμε τις πτωχεύσεις του νεοελληνικού κράτους. Μια ιστορία απόλυτα ταυτισμένη με την ειδησεογραφία της εποχής μας.
Από την άλλη επεξεργαζόμαστε θέματα που θα συμπέσουν με σημαντικές επετείους, όπως η επανάσταση του ‘21. Η περσινή «επιτυχία» της εκπομπής για την ζωή του Κολοκοτρώνη, δείχνει ότι δεν υπάρχει μονό ένα ειδικό κοινό που βλέπει τέτοια θέματα. Ετοιμάζουμε μια αντάξια συνέχεια, αλλά και άλλες βιογραφίες σπουδαίων ανθρώπων που μας έκαναν υπερήφανους και μας έδιωξαν την πίκρα και την απογοήτευση. Αυτό χρειαζόμαστε αυτήν την εποχή».
Ποιες είναι οι πηγές σας (εκτός από το αρχείο της ΕΡΤ);
«Συνεργαζόμαστεμε πάρα πολλά μουσεία, οργανισμούς, Δημοτικές βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια και κυρίως με εκδοτικούς οίκους. Μέσα από την εκπομπή έχουν ενθαρρυνθεί οι δουλειές πολλών ερευνητών, συγγραφέων, αλλά και ιδιωτών που διατηρούν προσωπικές συλλογές με φωτογραφίες, βιβλία και ντοκουμέντα.
Η ΕΡΤ ξεκίνησε μια σπουδαία δουλειά με την ψηφιοποίηση του αρχείου της. Έχειέμπειρα στελέχη που κάνουν σημαντικό έργο και μας βοηθούν με τις γνώσεις τους.
Όταν ολοκληρωθεί το έργο θα είναι μια σημαντική κληρονομιά όχι μόνο για την τηλεόραση αλλά και για τη καταγραφή της σύγχρονης ιστορίας μας.
Σημαντική δουλειά κάνει οΕΟΑ, το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, το οποίο έχει προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς την έννοια του ψηφιακού αρχείου και αποτελεί σημείο αναφοράς για τον τρόπο που πρέπει να οργανωθούν και οι άλλοι φορείς. Εξαιρετική δουλειά σε επίπεδο αρχειοθέτησης εφημερίδων και περιοδικών, κάνει η Δημοτική Βιβλιοθήκη Αθηνών, αλλά και η Εθνική Βιβλιοθήκη ως προς την ψηφιακή συλλογή εφημερίδων, που πρέπει οπωσδήποτε να διευρυνθεί».
Ποια είναι η πιο περίεργη ιστορία που έφτασε στα χέρια σας και σας εξέπληξε;
«Η εκδίωξη του Μητροπολίτη Κεφαλληνίας Προκόπιου από τους Κεφαλλονίτες τη δεκαετία του 80 με την κατηγορία ότι τεμάχισε το σκήνωμα του Αγίου Γερασίμου και το μοίραζε. Η άγνωστη πλευρά του θέματος είναι ότι για να γλιτώσει από το εξαγριωμένο πλήθος, η Ασφάλεια τον έντυσε ματατζή και τον φυγάδευσε, από τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί έξω από την Μητρόπολη. Ιδιαίτερη δυσκολία συνάντησαν στο να βρουν νούμερο στα μέτρα του ευτραφούς Μητροπολίτη! Στο βιβλίο που κυκλοφορεί «Ιστορίες από τη μηχανή του χρόνου» (εκδ. Πατάκη), υπάρχει το σχετικό κεφάλαιο με τις φωτογραφίες της επεισοδιακής απόδρασης. Και θέλω να σας πω ότι πρόκειται για την πρώτη απόδραση μητροπολίτη!».
Οι εκπομπές απαιτήσεων λιγοστεύουν και ο ενημερωτικός τομέας περιορίζεται στα δελτία ειδήσεων. Πώς αισθάνεστε για την νέα εποχή στην οποία μπαίνει η τηλεόραση;
«Εχουμε μπει εδώ και 2-3 χρόνια σε βαθύ τούνελ… Αμυνόμαστε, αλλά χρειάζεται και αντεπίθεση ποιότητας… Δεν βλέπω άλλο τρόπο… Δεν είναι δυνατόν να κάνεις σίριαλ και να ακολουθείς πρακτικές από την εποχή της βιντεοκασέτας. Από την άλλη, εξαιρέσεις όπως το «Νησί» επιβεβαιώνουν ότι το τηλεοπτικό κοινό μπορεί να στηρίξει ακριβές παραγωγές. Το παρήγορο είναι ότι φέτος, σχεδόν όλες οι εκπομπές ερευνάς «περπατούν», δείχνοντας ότι προγράμματα με χαμηλά κόστη σε σχέση με τα ριάλιτι και τις σειρές, μπορούν να αποτελέσουν απάντηση στην κρίση…»
Ποιο είναι το θέμα που παρουσιάζετε σήμερα στην εκπομπή; Τι συμπεριλαμβάνει το αρχειακό υλικό που έχετε συγκεντρώσει;
«Η πτώχευση του Χαριλάου Τρικούπη, τα «τρύπια» δημοσιονομικά, οι εξαρτήσεις από τον διεθνή παράγοντα, τα λάθη και τα πάθη της πολιτικής σκηνής. Μια ιστορίατραγικά όμοια με την σημερινή εποχή. Τα golden boys τότε τα αποκαλούσαν έλεγαν χρυσοκάνθαρους και το ΔΝΤ ήταν η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή. Οι Τροϊκανοί (τότε ήταν Αμερική, Γαλλία, Αγγλία) έκοβαν βόλτα στο κέντρο των Αθηνών και αργότερα κεντρικοί οδοί ελάμβαναν το όνομα τους. Πάτε μια βόλτα στην σημερινή οδό Εδουάρδου Λω και αναρωτηθείτε ποιος ήταν, όπως και εμείς.
Η έρευνα θα ολοκληρωθεί σε δυο εκπομπές. Στο β’ μέρος θα δούμε και την περίφημη πτώχευση του Ε. Βενιζέλου το 1932, όταν οι μεγάλες δυνάμεις αρνήθηκαν να μας δανειοδοτήσουν και μας άφησαν μόνους και έρημους με τους τόκους των δανείων μας … Συλλέξαμε σημαντικόυλικό… Ανάμεσα στα ευρήματά μας και φωτογραφίες από το πρώτο όχημα της αστυνομίας με αντλία νερού, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την διάλυση διαδηλωτών. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στο κόσμο που χρησιμοποίησε νερό για την διάλυση συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας!»
Επειδή συνήθως τα πρόσωπα που βγαίνουν μπροστά παίρνουν όλη τη δόξα, ποιοι είναι οι συνεργάτες σας και πώς συμβάλλουν στην εκπομπή;
«Κάθε επεισόδιο έχει δεκάδες ώρες συνεντεύξεων, απομαγνητοφωνήσεων, φωτογραφήσεων αρχείων και ντοκουμέντων. Βασικός συντελεστής της “μηχανής” και αρχισυντάκτηςείναι ο Δημήτρης Πετρόπουλος. Είμαστε συνεργάτες και φίλοι. Μαζί σχεδιάζουμε και υλοποιούμε, με διαφορετική κάθε φορά ομάδα ρεπόρτερ τα ταξίδια στο χρόνο.Ο Γιώργος Κρατημένος, η Λυδία Μουτάφη, η Αντιγόνη Βιντιάδη, η Εύα Βλάχου αλλά και ο πολύπειρος σκηνοθέτης μας Γιώργος Νταούλης, φέρνουν την εκπομπή στην οθόνη. Χωρίς όλους αυτούς δεν θα κάναμε τόσα βήματα στο χρόνο…»
To www.mixanitouxronou.gr διανύει τη δοκιμαστική του περίοδο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
