Τριάντα χρόνια κλείνει εφέτος το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το 1983 η αναμόρφωση του συστήματος υγείας της χώρας αποτελούσε κοινωνική τομή. Νοσοκομεία υπήρχαν και πρωτύτερα, σε περιορισμένο όμως αριθμό και όχι στη μορφή που απέκτησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Με τον νόμο 1397 έγινε η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια εφαρμογής ενός συστήματος υγείας που βασιζόταν στις αρχές της ισότητας και στην καθολική κάλυψη του πληθυσμού.
Οι τέσσερις άξονες στους οποίους βασίστηκε το ΕΣΥ ήταν η αποκέντρωση, το ενιαίο πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας των υπηρεσιών υγείας, η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ο θεσμός του γιατρού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Αρης Σισσούρας στο βιβλίο του με τίτλο «Τα μετέωρα βήματα του ΕΣΥ» αναφέρει τα ακόλουθα:

«Σε αυτή την περιεκτική, αλλά συμπαγή, δέσμη των τεσσάρων «αξόνων» διαφαίνεται ολόκληρο το «ανατρεπτικό» πρότυπο αναμόρφωσης του παλαιού συστήματος υγείας και της πορείας για τη συγκρότηση του ΕΣΥ. Είναι οι άξονες που σηματοδοτούσαν τις καινοτομίες οι οποίες εισάγονταν στο σύστημα, στο αξιακό και κοινωνικοπολιτικό του πρόταγμα, όσο και στο θεσμικό και δομικοοργανωτικό του υπόβαθρο. Με την έναρξη της συζήτησης στη Βουλή (23 Αυγούστου 1983) αυτά τα προτάγματα αποτέλεσαν τη βάση της εισήγησης (από τον κύριο εισηγητή Γρηγόρη Σολωμό), απόσπασμα της οποίας είχε ως εξής: … Η παροχή της φροντίδας υγείας υπάγεται στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους, πρέπει να στηρίζεται στην αναγνώριση ότι η υγεία αποτελεί κοινωνικό αγαθό, να εξασφαλίζει για κάθε πολίτη, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής θέσης, ίση και υψηλού επιπέδου περίθαλψη, καθώς και ενεργό συμμετοχή του στον σχεδιασμό και προγραμματισμό της πολιτικής υγείας…»
.
Προσπάθειες μεταρρύθμισης του Συστήματος έγιναν όλα αυτά τα χρόνια, με σημαντικότερες αυτές του κ. Αλέκου Παπαδόπουλου, στις αρχές της χιλιετηρίδας. Τότε επιτεύχθηκε η περιφερειοποίηση του ΕΣΥ με τη δημιουργία των ΠΕΣΥΠ (Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας Πρόνοιας). Επίσης, τέθηκαν σε λειτουργία τα απογευματινά ιατρεία, επιτρέποντας στους γιατρούς να ασκούν ιδιωτικό έργο μέσα στα νοσηλευτικά ιδρύματα.
Σήμερα, ένας από τους βασικούς πυλώνες του ιδρυτικού νόμου του ΕΣΥ, που αφορά στις εργασιακές σχέσεις των γιατρών του συστήματος, θεωρείται από πολλούς παρωχημένος.
Κοινή διαπίστωση είναι πάντως ότι το ΕΣΥ του 1983 πρέπει να επανασχεδιαστεί σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα προκειμένου να είναι αποδοτικότερο.

«Θα είναι δυνατόν, έπειτα από τριάντα σχεδόν χρόνια αδράνειας και αναδιπλώσεων, να επανεκκινηθεί η μεταρρυθμιστική πορεία στη βάση νέων προτύπων και παρεμβάσεων, που θα υπερβαίνουν δογματικές, ίσως, παραδοχές της αρχικής πρότασης του ΕΣΥ και θα προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες και στα ζητούμενα του συστήματος «παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών υγείας»;»
ερωτά μέσα από το βιβλίο του ο κ. Σισσούρας.
Για το θέμα τοποθετούνται στο σημερινό αφιέρωμα υγείας γιατροί, καθηγητές Οικονομικών της Υγείας και Πολιτικής Υγείας. Ορισμένοι εξ αυτών κατείχαν θέσεις σε επιτροπές και ομάδες κατά τη θεμελίωση του ΕΣΥ, και άλλοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν.