Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αποφανθεί, ήδη από το 1998 : στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες η παχυσαρκία απειλεί σοβαρά την υγεία, η βαριατρική επέμβαση αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο, τόσο για το αδυνάτισμα όσο και για τη διατήρηση του επιθυμητού βάρους.

Όταν η δίαιτα, η άσκηση, τα φάρμακα, ακόμη και οι εναλλακτικές θεραπείες, δεν έχουν μόνιμα αποτελέσματα, το χειρουργείο έρχεται να παράσχει διέξοδο. Το πρόβλημα είναι ότι το νυστέρι προκαλεί – όχι πάντα, αδίκως – φόβο και επιφύλαξη.

Ο κ. Ευάγγελος Χανδάνος, βαριατρικός χειρουργός (MD, PhD), με εμπειρία σε κέντρα της Σουηδίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, μιλάει για τους μύθους, τα μυστικά και τις αλήθειες που περιβάλλουν μία τέτοια επέμβαση, ενώ επισημαίνει την ύπαρξη νέων ευρημάτων σχετικά με το πρόβλημα.

«Δυο νέες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση New England Journal of Medicine ως προς τη βαριατρική χειρουργική και τον διαβήτη, καταγράφουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Να σημειωθεί ότι είναι οι πρώτες που συγκρίνουν τη χειρουργική της παχυσαρκίας, με την καλύτερη δυνατή φαρμακευτική θεραπεία για την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Το πλέον εντυπωσιακό (στη μία μελέτη), είναι το εξής: ύστερα από δυο χρόνια, η εξάλειψη του διαβήτη στο γκρουπ των ασθενών που χειρουργήθηκε ανήλθε στο 85%, ενώ στην ομάδα στην οποία χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή, κανείς δεν απαλλάχθηκε από τον διαβήτη».

Ο κ. Χανδάνος επιμένει ότι η επικινδυνότητα των επεμβάσεων παχυσαρκίας είναι μύθος.

«Σε δείγματα χιλιάδων ασθενών, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και στην Ευρώπη, διαπιστώνουμε ότι τα χειρουργεία βαριατρικής είναι ασφαλέστατα. Ο κίνδυνος θανάτου, για παράδειγμα, εξαιτίας του χειρουργείου είναι μικρότερος από αυτόν του να χάσει κάποιος τη ζωή του από δηλητηρίαση. Στις ΗΠΑ, η θνησιμότητα των νεογνών και των βρεφών, παρόλη την εξέλιξη της γυναικολογίας και της παιδιατρικής επιστήμης, είναι μεγαλύτερη αυτής ασθενών βαριατρικής χειρουργικής. Από τη στιγμή, δε, που οι επεμβάσεις γίνονται λαπαροσκοπικά και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του μέσα σε 1-2 μέρες, ο κίνδυνος επιπλοκών έχει μειωθεί σημαντικά».

Το χειρουργείο παραμένει, ωστόσο, μία δύσκολη απόφαση, και αφορά εκείνους που δεν έχουν δει αποτέλεσμα όσο κι΄ αν έχουν προσπαθήσει.

«Ούτε για τον γιατρό, είναι η πρώτη επιλογή το χειρουργείο», επισημαίνει ο κ. Χανδάνος. «Η επιστήμη όμως επιβεβαιώνει συχνά αυτό που βιώνουν οι περισσότεροι ασθενείς, ότι «οι άλλες μέθοδοι» δεν είναι αποτελεσματικές. Ασθενείς που έχουν να χάσουν δεκάδες κιλά και επιλέγουν τη βαριατρική χειρουργική έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου, ακόμη και ύστερα από 10 – 15 χρόνια, σε σχέση με όσους προσπαθούν με αλλεπάλληλες δίαιτες_ οι τελευταίοι, αντιθέτως, έχουν «βάλει» κιλά αντί να χάσουν».

Τα οφέλη είναι μάλιστα πολλαπλά για την υγεία, δεν περιορίζονται μόνον στη ζυγαριά.

Διαβήτης, υπέρταση, υπνική άπνοια, αρθριτικά, ανικανότητα τεκνοποίησης, είναι κάποια από τα συνήθη προβλήματα, που συνοδεύουν τη νόσο. Τα οποία και εμφανίζουν σημαντική βελτίωση μετά την επέμβαση. Μελέτες δείχνουν, άλλωστε, ότι τα παχύσαρκα άτομα που επιλέγουν το χειρουργείο ζουν περισσότερα χρόνια συγκριτικά με εκείνους που παραμένουν παχύσαρκοι.

Και, ασφαλώς, ζουν καλύτερα, με υψηλότερη ποιότητα ζωής, χωρίς να υφίστανται την έντονη, ενίοτε ρατσιστική, διάκριση σε χώρους εργασίας, μέσα μαζικής μεταφοράς, εστιατόρια, θέατρα και κινηματογράφους…

Η παχυσαρκία σε αριθμούς

Το 2030, εκτιμάται ότι το 40% του δυτικού πληθυσμού θα είναι παχύσαρκο, και η παχυσαρκία θα αποτελεί το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα υγείας σε παγκόσμια κλίμακα.

Το 65% των παχύσαρκων εμφανίζει προβλήματα υγείας, μεταξύ άλλων υπέρταση, σάκχαρο, υψηλή χοληστερίνη.

Η παχυσαρκία είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου που μπορεί να προληφθεί, μετά το κάπνισμα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, καταγράφονται 400.000 θάνατοι τον χρόνο εξαιτίας της παχυσαρκίας.

Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι 7.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από αίτια που συνδέονται με την παχυσαρκία.

Ποιες περιπτώσεις ασθενών εξαιρούνται από το χειρουργείο

Οι ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας (π.χ. βαριά αναπνευστική ή συστηματική νόσο) ή με ενεργό πεπτικό έλκος.

Οι βαρείς καπνιστές (καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος των μετεγχειρητικών επιπλοκών). Γενικότερα, το κάπνισμα απαγορεύεται σε όσους επιλέγουν τη λύση της επέμβασης, «κόβεται» μάλιστα έξι εβδομάδες προτού υποβληθούν σε αυτή.

Όσοι κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή / και ναρκωτικών ουσιών.

Οι πάσχοντες από σοβαρές ψυχικές διαταραχές (μανιοκατάθλιψη, διαταραχές της προσωπικότητας). Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι βαριατρικές επεμβάσεις δεν αποκλείονται δια ροπάλου. Απαιτείται ωστόσο εξατομικευμένη, συστηματική παρακολούθηση.