Μια «περίεργη» έκθεση κυκλοφορεί τις τελευταίες ημέρες στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), με βασικό θέμα την αποπομπή ή εθελούσια έξοδο μιας χώρας από την ευρωζώνη. Την έκθεση, η οποία είναι ιδιαίτερα επίκαιρη, υπογράφει ένας Ελληνας, ονόματι Φοίβος Αθανασίου, νομικός σύμβουλος της ΕΚΤ. Ακόμη και ο πιο συντηρητικά σκεπτόμενος οικονομολόγος ή αναλυτής δεν θα μπορούσε να μη συνδέσει την έκθεση αυτή με όλη τη φιλολογία που αναπτύχθηκε το τελευταίο διάστημα σχετικά με το ενδεχόμενο αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη με αφορμή τον εκτροχιασμό των δημοσιονομικών της χώρας και την εκτίναξη των spreads των ελληνικών ομολόγων σε ανησυχητικά επίπεδα. Εκτός από τον τίτλο της έκθεσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα συμπεράσματά της.

Σύμφωνα με αυτά, η αποχώρηση κράτους-μέλους από την ΕΕ κατόπιν διαπραγματεύσεων νομικά δεν είναι αδύνατη. Ωστόσο η μονομερής αποχώρηση χαρακτηρίζεται νομικά αμφισβητήσιμη. Στα συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρεται επίσης ότι έξοδος από την ευρωζώνη χωρίς παράλληλη έξοδο από την ΕΕ νομικά είναι αδιανόητη. Οσον αφορά την αποπομπή κράτους-μέλους από τη ζώνη του ευρώ ή την ΕΕ, ο κ. Αθανασίου αναφέρει ότι νομικά είναι σχεδόν αδύνατη («next to impossible»). Ωστόσο θεωρεί ότι το ενδεχόμενο αυτό είναι δυνατόν με τη χρήση πλάγιων μέσων («indirect means»). Σημειώνεται, τέλος, ότι αν ένα κράτος-μέλος αποχωρήσει από την ΕΕ δεν μπορεί να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ, μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιεί το ευρώ στις συναλλαγές του.