Προς νομιμοποίηση και όχι «τακτοποίηση» των ημιυπαίθριων χώρων προσανατολίζεται η κυβέρνηση, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα χρησιμοποιήσει το πολεοδομικό εργαλείο της μεταφοράς συντελεστή δόμησης προκειμένου να νομιμοποιηθούν χώροι που άλλαξαν χρήση.
Οι ρυθμίσεις που ισχύουν για τους ημιυπαίθριους αναμένεται να ακυρωθούν με νέο νόμο, ο οποίος θα διασφαλίζει ότι δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης στις νέες οικοδομές με τη θέσπιση νέων όρων δόμησης. Θα ακολουθήσουν οι ρυθμίσεις για τους χώρους που άλλαξαν χρήση στις υπάρχουσες οικοδομές, οι οποίες θα ισχύσουν από το 2010.
Ειδικότερα, με νέο νόμο που θα βάζει τέλος στην αυθαιρεσία στις οικοδομές αναμένεται να καταργηθεί η νομοθετική ρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης για την «τακτοποίηση» των ημιυπαίθριων χώρων, καθώς και των υπογείων και ισογείων που άλλαξαν χρήση, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες. Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, που σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες θα προωθήσει άμεσα το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, οι χώροιπου άλλαξαν χρήση θα νομιμοποιηθούν κατά τα πρότυπα προηγούμενου νόμου που εφαρμόστηκε για τα υπόγεια και ισόγεια πολυκατοικιών, χωρίς αυτή η νομιμοποίηση να αντιβαίνει στο Σύνταγμα της Ελλάδας.
Το «κλειδί» στη νέα ρύθμιση φαίνεται να είναι η μεταφορά συντελεστή δόμησης. Η διαδικασία που όλα δείχνουν ότι επιλέγεται είναι το κράτος να πουλά αντί χαμηλού αντιτίμου συντελεστή δόμησης προς μεταφορά, ο οποίος θα προέλθει από την ακύρωση κατασκευαστικών σχεδίων σε χώρους που θα διαμορφωθούν καθ΄ ολοκληρίαν σε πάρκα. Ετσι το μέτρο δεν θα μπορεί να προσβληθεί στο ΣτΕ, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αφού συνολικά δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον, αλλά αντίθετα θα το βελτιώνει.
Για παράδειγμα, τα κτίρια που προβλεπόταν να κατασκευαστούν στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού δεν θα κατασκευαστούν. Αυτόν τον συντελεστή, που δεν θα υλοποιηθεί, θα τον διαχειριστεί το Δημόσιο ώστε να νομιμοποιηθούν χώροι που άλλαξαν χρήση. Δηλαδή οι ιδιοκτήτες θα αγοράζουν έναντι χαμηλού ποσού συντελεστή δόμησης ίσο με τα τετραγωνικά που θέλουν να νομιμοποιήσουν. Βέβαια προηγουμένως, βάσει του ισχύοντος νόμου για τη μεταφορά συντελεστή δόμησης, πρέπει να καθοριστούν ζώνες υποδοχής του μεταφερόμενου συντελεστή, διαδικασία που θεωρείται χρονοβόρος. Εφόσον όμως ολοκληρωθεί ο καθορισμός των ζωνών υποδοχής συντελεστή, μπορεί να λυθεί οριστικά το πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε περισσότερες από 1,5 εκατ. ιδιοκτησίες.
Μικρά πρόστιμα
Στο μεσοδιάστημα και προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα για όσους επιθυμούν να δώσουν λύση στην αυθαιρεσία τους, είτε γιατί έχουν γίνει καταγγελίες σε βάρος τους είτε γιατί είναι κατασκευαστές που έκλεισαν τους ημιυπαίθριους, θα δοθεί η δυνατότητα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση οι χώροι που άλλαξαν χρήση με την καταβολή ενός εφάπαξ μικρού προστίμου, το οποίο προσδιορίζεται κατά μέσο όρο στα 20- 30 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Οι εκτιμήσεις είναι ότι λόγω του χαμηλού προστίμου θα σπεύσουν πολλοί ιδιοκτήτες να δηλώσουν την αλλαγή χρήσης, ιδιαίτερα όσοι έχουν μονοκατοικίες με υπόγεια όπου άλλαξαν τη χρήση τους. Μάλιστα υπολογίζεται ότι το Δημόσιο μπορεί με τον τρόπο αυτό να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα απ΄ ό,τι με τη ρύθμιση που ισχύει τώρα, η οποία όπως φαίνεται δεν ήταν ελκυστική για τους ιδιοκτήτες αφού περιορισμένος αριθμός πολιτών έσπευσε στις πολεοδομίες για να υποβάλει δήλωση «τακτοποίησης» των ημιυπαίθριων και οι περισσότεροι από αυτούς ήταν κατασκευαστές ακινήτων.
Προτάσεις
Την αναγνώριση αλλαγής χρήσης των νόμιμα δομημένων όγκων, όπως οι ημιυπαίθριοι, ζητεί η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) με επιστολή της προς την υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη και προς τον υφυπουργό Περιβάλλοντος κ. Θάνο Μωραΐτη.
«Το πρόβλημα της αλλαγής χρήσης νόμιμα δομημένων όγκων δεν είναι μόνον πολεοδομικό, αλλά κυριολεκτικά κοινωνικό, αφού απασχολεί τουλάχιστον ένα εκατομμύριο νοικοκυριά της χώρας μας. Το πρόβλημα είναι γνωστό και αυτό που απαιτείται είναι να βρεθεί η καλύτερη λύση» τονίζει η ΠΟΜΙΔΑ, η οποία αναφέρει ότι η υπάρχουσα ρύθμιση αποτελεί μια ρεαλιστική βάση, η οποία δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί, δεδομένου ότι πάνω από 10.000 χώροι έχουν δηλωθεί σε όλη τη χώρα και καθημερινά δηλώνονται περισσότεροι. Και προσθέτει ότι η μαζική συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία δήλωσης αλλαγής χρήσης χώρων μπορεί να επιτευχθεί μόνον μέσα από μια φερέγγυα πρόταση της πολιτείας, η οποία θα δίνει λύση σε όλες τις πτυχές του προβλήματος, θα τους απαλλάσσει οριστικά από κάθε ανεπιθύμητη παράπλευρη συνέπεια και θα είναι ελκυστικότερη οικονομικά. Προς την κατεύθυνση αυτή προτείνει να μειωθεί η εισφορά για τα υπόγεια κατά 40%, να καλυφθεί η αστική πλευρά του θέματος έναντι των συνιδιοκτητών και να νομιμοποιηθούν με μεταφορά συντελεστή δόμησης πατάρια και σοφίτες που βρίσκονται μέσα στον νόμιμο όγκο των οικοδομών.
Τέλος η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι οι νέοι όροι δόμησης που θα θεσπιστούν δεν πρέπει να καταστρέφουν τις νέες οικοδομές, όπως κάνουν οι ισχύοντες όροι δόμησης, καθώς η μείωση του ποσοστού των ημιυπαίθριων και ο καθορισμός μικρότερων διαστάσεων δεν παρεμποδίζουν τη δημιουργία νέων, με άλλα συστήματα. Ωστόσο οι διατάξεις για την ταπείνωση της οροφής των υπογείων τα καθιστούν δυσπρόσιτα για στάθμευση λόγω της τεράστιας και επικίνδυνης κλίσης που θα έχουν οι ράμπες τους, και αυτό μαζί με την ουσιαστική κατάργηση των ισόγειων χώρων στάθμευσης θα επιδεινώσει το πρόβλημα της στάθμευσης αυτοκινήτων στις πόλεις μας.
