Η επερχόμενη κάθετη πτώση της αγοραστικής κίνησης το 2009-10, λόγω βεβαίας μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης, αποτελεί εφεξής τη μεγαλύτερη απειλή για την ελληνική οικονομία, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά θα οδηγήσει τη διετία 2009-10 σε βαθιά ύφεση με αρνητικούς ή και μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, νέα δημοσιονομική εκτροπή, νέα προγράμματα λιτότητας και φορολογικών επιδρομών και τελικά σε έναν νέο καθοδικό φαύλο κύκλο της οικονομίας. Μόνη ελπίδα αποφυγής της οικονομικής ύφεσης είναι η στροφή σε μια νέα «αναπτυξιακή» πολιτική μέσω της αποτελεσματικής αξιοποίησης των δύο πρόσφατων Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σχεδίων:
– Του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής αγοράς με άμεση διάθεση 28 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών και την αύξηση των παρεχόμενων πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία, με παράλληλη μείωση των επιτοκίων δανεισμού. – Του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Οικονομικής Ανάκαμψης (σχέδιο Μπαρόζο), το οποίο προβλέπει την άσκηση αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής συνολικού ύψους ίσου με το 1,5% ΑΕΠ (3,9 εκατ. ευρώ), το οποίο θα χρηματοδοτηθεί κατά 1,2% (3,1 εκατ. ευρώ) από εθνικούς πόρους και κατά 0,3% (0,8 εκατ. ευρώ) από κοινοτικούς πόρους Η Ελλάδα επιβάλλεται να αξιοποιήσει τα δύο αυτά σχέδια με στόχο την άμεση συγκράτηση της συνολικής ενεργού ζήτησης και της ιδιωτικής κατανάλωσης σε ανεκτά επίπεδα, έτσι ώστε να επιτευχθούν και οι στόχοι του προϋπολογισμού 2009 για αύξηση 2,7% ΑΕΠ και έλλειμμα 2% ΑΕΠ.
Με το πρώτο σχέδιο θα διατηρηθούν και στη συνέχεια θα αυξηθούν οι πιστώσεις προς την πραγματική οικονομία (νοικοκυριά και επιχειρήσεις), με το δεύτερο σχέδιο θα πραγματοποιηθούν δαπάνες οι οποίες στόχο θα πρέπει να έχουν την ενίσχυση των οικονομικά ασθενεστέρων και την πραγματοποίηση μεγάλων δημοσίων επενδύσεων. Η διάρκεια εφαρμογής και των δύο σχεδίων αφορά τη διετία 2009-10, ενώ η προβλεπόμενη αύξηση δαπανών κατά 1,5% κάθε έτος προκαλεί ισόποση αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, η οποία λόγω της λειτουργίας του ενδογενούς σταθεροποιητικού πολλαπλασιαστή, υπολογιζόμενου στο 0,4% για κάθε 1% αύξηση του ΑΕΠ, θα προκαλέσει αύξηση των κρατικών εσόδων και μείωση των δαπανών ανεργίας κατά 0,6% ΑΕΠ (1,5% Χ 0,4), ενώ ποσό ίσο με 0,3% ΑΕΠ προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους και κατά συνέπεια να μην επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Προβλέπεται ότι η εφαρμογή του Σχεδίου Οικονομικής Ανάκαμψης θα κινηθεί εντός των πλαισίων δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβάλλει το Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ, αφού συνεπάγεται αύξηση του ελλείμματος του Προϋπολογισμού 2009 μόνο κατά 0,6%, από 2% ΑΕΠ σε 2,6% ΑΕΠ.
Χωρίς την αξιοποίηση του δεύτερου σχεδίου Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάκαμψης, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος την προσεχή διετία να καταρρεύσει η συνολική ενεργός ζήτηση της οικονομίας, με κύριο θύμα τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, την πτώχευση επιχειρήσεων και την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας σε επίπεδα 15%-20%.
