ΡΩΜΗ. Το παλαιότερο τεχνητό μάτι στον κόσμο έχει ηλικία 5.000
ετών και βρέθηκε πρόσφατα στο κρανίο μιας επιβλητικής μάγισσας της αρχαίας Περσίας η οποία, όπως συνάγεται από τα οστά του σκελετού, θα πρέπει να είχε ύψος περίπου δύο μέτρα!
Οι αρχαιολόγοι συμπεραίνουν ότι η γυναίκα θα πρέπει να είχε μαντικές ικανότητες, θα ήταν σε θέση να διαβάζει το μέλλον και γι΄ αυτό χρειαζόταν κάποιο εξάρτημα που θα φανέρωνε και θα τόνιζε την ικανότητά της. Αυτός πιθανότατα ήταν ο σκοπός του τεχνητού ματιού.
Το μάτι βρέθηκε στις ανασκαφές της αρχαίας νεκρόπολης Ασρ-ι-σόκτα, στην έρημο του Σιστάν, στα σημερινά ιρανοαφγανικά σύνορα. Επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής που άρχισε τις έρευνες πριν από εννέα χρόνια είναι ο ιρανός αρχαιολόγος Μανσούρ Σαγιάντι ενώ της ιταλικής ομάδας με την οποία συνεργάζεται είναι ο καθηγητής Λορέντσο Κονσταντίνι. Οι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν ότι το τεχνητό μάτι είχε σχήμα ημισφαιρίου με διάμετρο 254 χιλιοστομέτρων και ήταν κατασκευασμένο από ελαφρύ υλικό (για να μην… πέφτει), πιθανώς πίσσα. Η επιφάνεια ήταν επιχρυσωμένη και έφερε περίτεχνα σκαλίσματα γύρω από έναν κεντρικό κύκλο ο οποίος αναπαριστούσε την ίριδα και χρυσές ακτίνες σε αναπαράσταση του φωτός. Σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετα σημεία στην περιφέρεια υπήρχαν δύο μικροσκοπικές οπές, από τις οποίες περνούσε λεπτό νήμα- πιθανότατα χρυσό και αυτό- το οποίο δενόταν στο κεφάλι και συγκρατούσε το τεχνητό μάτι στη θέση του!
Ο καθηγητής Κονσταντίνι έκανε στους «Τimes» του Λονδίνου την περιγραφή αυτής της μάγισσας: ένα κεφάλι υψηλότερη από τις άλλες γυναίκες, σίγουρα επιβαλλόταν με το παρουσιαστικό της, πρέπει να είχε ηλικία 25-30 ετών, με πλατύ μέτωπο, πιγούνι θεληματικό, δέρμα σκούρο, σημάδι αραβικής καταγωγής. Η αφρικανοειδής δομή του κρανίου της δείχνει ότι καταγόταν από την Αραβική Χερσόνησο.
Στην αρχή οι αρχαιολόγοι υπέθεσαν ότι το τεχνητό μάτι είχε τοποθετηθεί στη γυναίκα κατά την ταφή της. Η μικροσκοπική εξέταση αποκάλυψε όμως κάποια αδιόρατα σημάδια στην οφθαλμική κόγχη που πρέπει να δημιουργήθηκαν από μακρόχρονη επαφή. Βρέθηκαν επίσης ίχνη από το νήμα που δείχνουν ότι η αρχαία μάντισσα φορούσε το μάτι συνεχώς. Εζησε γύρω στο 2900-2800 π.Χ.
