Οι 500 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα το 2008

ΣΤΗ ΔΙΝΗ της διεθνούς κρίσης του 2008 βρέθηκαν αναγκαστικά και οι ελληνικές επιχειρήσεις, σαφώς επηρεασμένες από τη μεγάλη θύελλα που πλήττει την παγκόσμια οικονομία και έχει φέρει αρκετές μεγάλες οικονομίες του πλανήτη αντιμέτωπες με τη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση από τη δεκαετία του 1930.
Η οικονομική συγκυρία χαρακτηρίζεται από δραστική επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης διεθνώς και επικράτηση συνθηκών οικονομικής ύφεσης σε πάρα πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Εν τούτοις αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις εμφάνισαν ιδιαίτερα θετικές επιδόσεις στα οικονομικά τους αποτελέσματα.
Μέσα στο δύσκολο αυτό οικονομικό κλίμα, η ΙCΑΡ, αξιοποιώντας τα στοιχεία της ΙCΑΡ Databank, αποτύπωσε για μία ακόμη χρονιά τις 500 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς και τους 200 πιο κερδοφόρους ομίλους εταιρειών, βάσει δημοσιευμένων ισολογισμών για τη χρήση του 2008, τα οποία φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα αποκλειστικά «Το Βήμα».
Ως κριτήριο βάσει του οποίου αποφασίστηκε να γίνει η κατάταξη των επιχειρήσεων (και ομίλων αντιστοίχως) επελέγησαν τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDΑ). Το 2008 υπήρξε έτος τεράστιων αλλαγών στο οικονομικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίστηκε από δραστική επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης διεθνώς αλλά και στη χώρα μας.

O ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ υποχώρησε σε 3,2% το 2008 (από 5,2% το 2007), παράλληλα δε ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα επιβραδύνθηκε σημαντικά, από 4% το 2007 σε 2,9% το 2008 (ενώ ήταν ακόμη χαμηλότερος το τελευταίο τρίμηνο του έτους), κυρίως εξαιτίας της μεγάλης μείωσης των επενδύσεων.

Η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στην Ελλάδα οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, κυρίαρχο ρόλο όμως έπαιξαν οι επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αναταραχής και της επακόλουθης κρίσης, επιπτώσεις που έγιναν αισθητές με κάποια καθυστέρηση στη χώρα μας (κυρίως το τελευταίο τετράμηνο του έτους).

Σε συνθήκες επιδείνωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, οι ελληνικές επιχειρήσεις το 2008 ήλθαν αντιμέτωπες με μεγάλες δυσχέρειες που είχαν επιπτώσεις στην εξέλιξη της κερδοφορίας γενικότερα, γεγονός το οποίο είναι αισθητό και στις εταιρείες που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο των 500 Βusiness Leaders στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι 124 εταιρείες της αντίστοιχης περυσινής κατάταξης δεν περιλαμβάνονται στη νέα κατάταξη και αντικαθίστανται από νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις.

Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι από τις 500 πιο κερδοφόρες εταιρείες του 2008 μόνο 111 εταιρείες είναι εισηγμένες στο ΧΑ.

Από τη συνολική κατάταξη στις 500 εταιρείες προκύπτουν σημαντικές διαφορές των βασικών οικονομικών μεγεθών τους. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων αυτών αυξήθηκε κατά 19%, ωστόσο τα συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDΑ) υποχώρησαν κατά 13% το 2008 σε σχέση με το 2007, ενώ ακόμη εντονότερη ήταν η μεταβολή των κερδών προ φόρων, τα οποία συρρικνώθηκαν κατά 26% το ίδιο διάστημα.

Η υποχώρηση των μεγεθών των 500 εταιρειών της κατάταξης ήταν πολύ πιο περιορισμένη από την υποχώρηση των αντίστοιχων μεγεθών του συνόλου των επιχειρήσεων. Επί συνόλου 30.717 ισολογισμών εταιρειών του 2008 τα κέρδη ΕΒΙΤDΑ υποχώρησαν κατά 22%, ενώ τα προ φόρου κέρδη εμφάνισαν πτώση της τάξεως του 52%.

Οι πλέον κερδοφόρες ελληνικές επιχειρήσεις λειτούργησαν σε ένα επιδεινούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον το 2008 και υπέστησαν και αυτές (ως έναν βαθμό) τις συνέπειες από την επιβράδυνση της ανάπτυξης διεθνώς, γεγονός που επέφερε την υποχώρηση της κερδοφορίας τους συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, παρά τις αντιξοότητες αυτές, τα προβλήματα δεν ήταν τόσο έντονα ώστε να επηρεάσουν δραματικά την ανάπτυξή τους και τελικά οι επιχειρήσεις αυτές πέτυχαν ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα σε σύγκριση με αυτά του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων.

Ανεξαρτήτως κλάδου οικονομικής δραστηριότητας, η ιδιαίτερα υψηλή κερδοφορία αφορά κυρίως μια ολιγομελή σχετικά ομάδα επιχειρήσεων (όπως προκύπτει από τις εντυπωσιακές επιδόσεις των 20 κορυφαίων εταιρειών).

Κρίσιμο σημείο για την επιτυχή πορεία στο μέλλον θεωρείται η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων εν γένει, επιδίωξη που αποκτά ζωτική σημασία στο απαιτητικό διεθνές περιβάλλον. ▅ Πρωταθλήτριες οι υπηρεσίες

Στη λίστα των 500 «πρωταθλητών» της ελληνικής οικονομίας που κατήρτισε και εφέτος η ΙCΑΡ και δημοσιεύει κατ΄ αποκλειστικότητα «Το Βήμα». Μεταξύ των επί μέρους τομέων από τη Βιομηχανία, το Εμπόριο, τον Τουρισμό και τις Υπηρεσίες ξεχωρίζει για ακόμη μία φορά ο τομέας των Υπηρεσιών, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται οι Τράπεζες και οι Ασφάλειες. Αλλωστε οι τράπεζες της χώρας μας, οι οποίες εμφανώς άντεξαν στην κρίση, παραμένουν η «ατμομηχανή» της οικονομίας και δίνουν τις δάφνες του πρωταθλητή στον τομέα των Υπηρεσιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 500 εταιρείες που κατετάγησαν στην κορυφή της λίστας οι 190, δηλαδή ποσοστό 38%, ανήκουν στον τομέα των Υπηρεσιών και οι 155, δηλαδή ποσοστό 31%, ανήκουν στον τομέα της Βιομηχανίας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κορυφή της κατάταξης κατά το 2008. Συγκεκριμένα, παρατηρείται ότι στην πρώτη εικοσάδα των πλέον κερδοφόρων εταιρειών (βάσει ΕΒΙΤDΑ) η πλειονότητα παρέμεινε σταθερή, με τις 16 εκ των 20 εταιρειών να εμφανίζονται στην κορυφή τόσο το 2008 όσο και στην αντίστοιχη κατάταξη κατά το 2007, σημειώνοντας απλά κάποια εναλλαγή στις θέσεις της κατάταξης. Νεοεισερχόμενες εταιρείες στο Τop 20 είναι δύο βιομηχανίες (Αθηναϊκή Ζυθοποιία και Αlapis) καθώς και δύο εταιρείες του τομέα «λοιπών υπηρεσιών» (Αττική Οδός και ΔΕΠΑ). Οσον αφορά τη «σύνθεση» της πρώτης εικοσάδας εταιρειών, σε αυτήν συμμετείχαν οκτώ εταιρείες του τομέα λοιπών υπηρεσιών, επτά τράπεζες και πέντε βιομηχανίες, ενώ κορυφαία κερδοφόρος εταιρεία για το 2008 ανεδείχθη ο ΟΠΑΠ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι πρώτες 20 εταιρείες της κατάταξης κάλυψαν (από κοινού) το 2008 μερίδιο 47,0% (μειωμένο σε σχέση με το 52% του έτους 2007) επί των συνολικών κερδών ΕΒΙΤDΑ και μερίδιο 36,1% επί του συνολικού κύκλου εργασιών που πραγματοποίησαν και οι 500 εται ρείες του πίνακα το 2008. Ακόμη, σε σύγκριση και με τον συνολικό κύκλο εργασιών όλων των ελληνικών επιχειρήσεων επί συνόλου 30.717

ισολογισμών έτους 2008, το μερίδιο των κορυφαίων 20 εταιρειών της κατάταξης ήταν της τάξεως του 20%. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό τού ότι η υψηλή κερδοφορία (και τα σχετικά έσοδα) χαρακτηρίζει κατά κύριο λόγο έναν περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων, από το σύνολο των ελληνικών εταιρειών. ▅ Οι πρώτοι ανά κλάδο
Για τον τομέα της Βιομηχανίας, στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται έξι επιχειρήσεις που εμφάνισαν το 2008 κέρδη ΕΒΙΤDΑ υψηλότερα των 100 εκατ. ευρώ η καθεμία. Πρόκειται κατά σειρά για μία επιχείρηση του κλάδου προϊόντων πετρελαίου (Μotor Οil), δύο εταιρείες του κλάδου Μη Μεταλλικών Ορυκτών (Τιτάν, Ηρακλής), δύο βιομηχανίες ποτών (Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Coca Cola- Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως) και μία βιομηχανία του κλάδου Φαρμάκων- Καλλυντικών (Αlapis). Στη βιομηχανία παρατηρείται σχετικά υψηλός βαθμός συγκέντρωσης της κερδοφορίας, δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις αυτές πραγματοποίησαν από κοινού συνολικά κέρδη ΕΒΙΤDΑ ύψους 840,5 εκατ. ευρώ (κάλυψαν μερίδιο περίπου 28% του συνόλου των αντίστοιχων κερδών των 155 βιομηχανικών εταιρειών).

Οσον αφορά την κλαδική κατανομή των εταιρειών, οι πολυπληθέστεροι βιομηχανικοί κλάδοι της κατάταξης ήταν το 2008 οι εξής: Είδη διατροφής- Ποτά- περιλαμβάνει επίσης και τέσσερις εταιρείες του κλάδου Αγροτικών Προϊόντων και συγκεκριμένα επιχειρήσεις Ιχθυοκαλλιέργειας – (48 εταιρείες), Φάρμακα- Καλλυντικά- Απορρυπαντικά (22 εταιρείες), Μεταλλικά Προϊόντα και Κατασκευές (15 εταιρείες), Χημικά- ΑέριαΧρώματα (12 εταιρείες), Μη Μεταλλικά Ορυκτά (9 εταιρείες).

Στον τομέα του Εμπορίου, στην κορυφή της κατάταξης ανεδείχθησαν πέντε επιχειρήσεις που εμφάνισαν το 2008 κέρδη ΕΒΙΤDΑ υψηλότερα των 50 εκατ. ευρώ η καθεμία. Πρόκειται για δύο εταιρείες του κλάδου Διάφορα Είδη (Jumbo, Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών), δύο επιχειρήσεις του κλάδου ΣουπερμάρκετΠολυκαταστήματα (Carrefour- Μαρινόπουλος, Αλφα Βήτα Βασιλόπουλος) και μία εταιρεία του κλάδου Φάρμακα- Καλλυντικά- Απορρυπαντικά (Sanofi- Αventis). Τα συνολικά κέρδη ΕΒΙΤDΑ που πραγματοποίησαν από κοινού οι παραπάνω εταιρείες ανήλθαν σε περίπου 385 εκατ. ευρώ. Σε αυτόν τον τομέα ωστόσο παρατηρείται αισθητά μεγαλύτερη διασπορά κερδών σε σύγκριση με τη βιομηχανία, δεδομένου ότι το μερίδιο των κερδών των πέντε κορυφαίων εταιρειών επί του συνόλου του τομέα ήταν 18,3%.

Σχετικά με την κλαδική κατανομή των εταιρειών του τομέα του Εμπορίου, οι πολυπληθέστεροι κλάδοι της κατάταξης το 2008 ήταν οι εξής: Φάρμακα- Καλλυντικά- Απορρυπαντικά (22 εταιρείες), Ιατρικά- Εργαστηριακά- Επιστημονικά (17 εταιρείες), Σουπερμάρκετ- Πολυκαταστήματα (14 εταιρείες), Ενδύματα- ΥποδήματαΔερμάτινα είδη (13 εταιρείες), Μεταφορικά μέσα (12 εταιρείες).

Στον τομέα των Λοιπών Υπηρεσιών, έξι επιχειρήσεις ξεχωρίζουν στην κορυφή της κατάταξης το 2008, καθεμία εκ των οποίων εμφάνισε κέρδη ΕΒΙΤDΑ υψηλότερα των 200 εκατ. ευρώ. Στην πρώτη θέση βρίσκεται μία επιχείρηση του κλάδου Τυχερά Παιχνίδια- Καζίνο (Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων ΠοδοσφαίρουΟΠΑΠ), η οποία και ανεδείχθη «πρωταθλήτρια» κερδών συνολικά, εφόσον κατέλαβε την πρώτη θέση μεταξύ των 500 Βusiness Leaders στην Ελλάδα. Ακολουθούν τρεις εταιρείες Τηλεπικοινωνιών (Cosmote Κινητές Τηλεπικοινωνίες, Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος, VodafoneΡanafon), μία επιχείρηση του κλάδου Ενέργεια- Νερό (Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού) και, τέλος, μία εταιρεία του κλάδου Υπηρεσίες Μεταφορών (Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος»).

Οι πέντε κορυφαίοι κλάδοι του τομέα Λοιπών Υπηρεσιών όπως προκύπτουν από την κλαδική κατανομή των κερδών για το 2008 ήταν οι εξής: Τηλεπικοινωνίες, Τυχερά ΠαιχνίδιαΚαζίνο, Ενέργεια- Νερό, Υπηρεσίες Μεταφορών και Τεχνικές- Οικοδομικές Εταιρείες.

Πώς πήγαν οι τράπεζες
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρέθηκε αντιμέτωπο με τις συνέπειες της επικρατούσας διεθνούς χρηματοπιστωτικής αναταραχής, γεγονός που επέδρασε στην κερδοφορία του κλάδου. Η υποχώρηση των κερδών αποδίδεται στο αυξημένο κόστος άντλησης κεφαλαίων, στην υπέρμετρη αύξηση των προβλέψεων και στον δραστικό περιορισμό κερδών από χρηματοοικονομικές πράξεις και από χαρτοφυλάκια. Από την επί μέρους κατάταξη μεταξύ τραπεζώνεταιρειών Factoring αναδεικνύονται οι πλέον κερδοφόρες επιχειρήσεις, οι οποίες κατά το 2008 ήταν κατά σειρά οι εξής: Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Κύπρου, Αlpha Βank, Μarfin Ρopular Βank, Εurobank ΕFG. Οι πέντε αυτές τράπεζες κάλυψαν από κοινού το 44% των συνολικών κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων των εταιρειών αυτής της κατηγορίας.

Οι επτά από τις 16 συνολικά τράπεζες- εταιρείες Factoring της κατάταξης βρίσκονται στην πρώτη εικοσάδα των πλέον κερδοφόρων επιχειρήσεων. Η κατηγορία αυτή εξακολουθεί να έχει μεγάλη βαρύτητα, παρά την υποχώρηση της κερδοφορίας της στις παρούσες συνθήκες (στην κατάταξη της περυσινής έκδοσης το μερίδιο των τραπεζών στα συνολικά κέρδη ΕΒΙΤDΑ ήταν υψηλότερο κατά 7,5 σχεδόν ποσοστιαίες μονάδες).

Η εγκυρότητα της ΙCΑΡ
Σχετικά με την εφετινή λίστα, ο διευθύνων σύμβουλος της ΙCΑΡ κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος δήλωσε:

«Η ΙCΑΡ Group είναι ο μεγαλύτερος όμιλος παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα με γραφεία σε πέντε ελληνικές πόλεις και ισχυρή παρουσία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με θυγατρικές στις Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία.

Επίσης, είναι η μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα που έχει αναγνωριστεί, αφενός, από την Τράπεζα της Ελλάδος ως Εξωτερικός Οργανισμός Πιστοληπτικών Αξιολογήσεων (ΕΟΠΑ), αφετέρου, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως Αποδεκτή Πηγή Πιστοληπτικών Αξιολογήσεων για Ελληνικές Επιχειρήσεις στο πλαίσιο εφαρμογής του “Ευρωσυστήματος”.

Οι δύο αυτές αναγνωρίσεις πιστοποιούν την ποιότητα των υπηρεσιών Επιχειρηματικής Πληροφόρησης της ΙCΑΡ, καθώς και την εγκυρότητα της βάσης δεδομένων που διατηρεί και η οποία περιέχει στοιχεία για 3 εκατομμύρια επιχειρήσεις (500.000 στην Ελλάδα και 2,5 εκατομμύρια στις Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία)».