«Ξεπαγώνουν» οι διαδικασίες για τον αγωγό Ελλάδας – Σκοπίων

Τη λήξη των… ελληνορωσικών διαξιφισμών για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας (Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης) και Σκοπίων (Γευγελή) φαίνεται ότι θα σημάνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) εντός των επόμενων δύο εβδομάδων. Το τελευταίο διάστημα, έπειτα από μια μακρά περίοδο απόλυτης… σιωπής, ο Ρυθμιστής «ξεσκονίζει» τους σχετικούς φακέλους και ανακινεί και πάλι το ζήτημα.

Οπως αναφέρει στο «Βήμα» παράγοντας της ΡΑΕ, ζητήθηκαν από την εταιρεία Windows International (συμφερόντων του ρώσου μεγιστάνα Λεονίντ Λεμπέντεφ), η οποία είχε καταθέσει από τον Μάρτιο του 2017 φάκελο για το πρότζεκτ, επιπλέον διευκρινίσεις για ζητήματα που αφορούν τη μορφή της και τη μετοχική της σύνθεση. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, πρέπει να διερευνηθούν πληροφορίες που εμφανίζουν μετόχους της εταιρείας να συμμετέχουν σε άλλη εταιρεία εμπορίας φυσικού αερίου στη γείτονα χώρα, γεγονός που, αν ισχύει, μπορεί να δημιουργήσει σύγκρουση συμφερόντων.

Η υπόθεση θυμίζει σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες και δεν είναι τυχαίο ότι είχε παραμείνει για μήνες στα συρτάρια του Ρυθμιστή. Και αυτό διότι το ίδιο έργο διεκδικεί και ο ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου), ο οποίος μάλιστα το είχε εντάξει, με προϋπολογισμό 48,7 εκατ. ευρώ, στο δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα ανάπτυξης 2017-2026, του οποίου η έγκριση από τη ΡΑΕ εκκρεμεί από τον Ιούνιο του 2017.

Εν όψει της αποκρατικοποίησης του Διαχειριστή, η Αρχή είχε «παγώσει» τις διαδικασίες, ωστόσο πλέον η κατάσταση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει με δεδομένο ότι ο ΔΕΣΦΑ περνά στα χέρια των Snam, Enagas και Fluxys. Οι τρεις εταιρείες μετέχουν και στον Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου ΤΑΡ, από τον οποίο σχεδιάζεται να προμηθεύεται αέριο ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Σκοπίων, όπως επίσης και από τις δεξαμενές του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.

Ετσι η ΡΑΕ κινείται μεταξύ συμπληγάδων. Αφενός δέχεται πιέσεις από την πλευρά του ρώσου μεγιστάνα, που ήταν και ο πρώτος που είχε καταθέσει φάκελο για το έργο. Αφετέρου ο ΔΕΣΦΑ το έχει εντάξει στον σχεδιασμό του, αν και οι νέοι μέτοχοί του δεν έχουν ξεκαθαρίσει εάν ο υφιστάμενος σχεδιασμός τούς βρίσκει σύμφωνους.

Πάντως, στις 6/11/2017 η Windows International, σε επιστολή της προς τον Ρυθμιστή, στο πλαίσιο της διαβούλευσης του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, ανέφερε ότι το έργο δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται σε αυτό, έτσι ώστε να απελευθερωθούν ίδια κεφάλαια του ΔΕΣΦΑ για άλλα έργα, ιδιαίτερης σημασίας για το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Μάλιστα, στην επιστολή γινόταν αναφορά σε μνημόνιο συνεργασίας που είχε υπογράψει με την κυβέρνηση των Σκοπίων στις 31/3/2015 για τη σκοπιμότητα πραγματοποίησης του έργου, καθώς και στο μνημόνιο CESEC που υπεγράφη μεταξύ ΕΕ και χωρών της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης, σύμφωνα με το οποίο τα ενεργειακά έργα υποδομής που βασίζονται σε ιδιωτική χρηματοδότηση προηγούνται εκείνων που βασίζονται σε χρηματοδότηση της ΕΤΕπ. Ο ΔΕΣΦΑ βασίζει τη χρηματοδότηση του έργου σε ίδια κεφάλαια, επιχορήγηση ΕΣΠΑ και δάνειο ΕΤΕπ.

Ωστόσο, μνημόνιο συνεργασίας για την προώθηση του συγκεκριμένου έργου έχει υπογράψει και ο ΔΕΣΦΑ με την κρατική εταιρεία (MER) των Σκοπίων. Σε κάθε περίπτωση, όπως διευκρινίζουν στελέχη της Αρχής, η εταιρεία του Λεμπέντεφ είχε αρχικά ζητήσει να κατασκευάσει το έργο, αλλά τη διαχείριση να την αναλάβει ο Διαχειριστής.

Το ζήτημα πάντως καλύπτει μια… αχλύ μυστηρίου και αποτελεί σπαζοκεφαλιά για τη διοίκηση της ΡΑΕ. Ετσι, δεν αποκλείεται ο Ρυθμιστής να προτείνει συνεργασία των δύο πλευρών, αντίστοιχη με εκείνη του ΑΔΜΗΕ και του Euroasia Interconnector για το έργο της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης.

Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη συνεργασία έχει προβλήματα που ενδέχεται να οδηγήσουν στην επανεκκίνηση της διαδικασίας με προκήρυξη διαγωνισμού, στελέχη της Αρχής υποστηρίζουν ότι το έργο κατασκευής του ελληνοσκοπιανού αγωγού πρέπει να δοθεί σε έναν από τους δύο παίκτες. Ζητούμενο πάντως αποτελεί το ποια «φωνή» τελικά θα επικρατήσει.