Οι πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, η υψηλή φορολογία και οι χαμηλές τιμές από τον ανταγωνισμό αποτελούν τα σημαντικότερα εμπόδια για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις σύμφωνα με έρευνα της EY Ελλάδος.
Η έρευνα επιχειρεί, μεταξύ άλλων, να διαφωτίσει τα αίτια της περιορισμένης εξωστρέφειας καθώς από τις 700.000 επιχειρήσεις στην Ελλάδα μόνο οι 17.730 ή το 2,5% του συνόλου κατέγραψαν εξαγωγική δραστηριότητα.
Στην έρευνα με τίτλο «Made in Greece: Το μεγάλο στοίχημα των ελληνικών εξαγωγών» συμμετείχαν 149 μικρές, μεσαίες και μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν προσωπικές συνεντεύξεις με επιχειρηματίες και εκπροσώπους φορέων που σχετίζονται με τις εξαγωγές. Τα ακόλουθα ευρήματά της επιβεβαιώνουν πως η χώρα μας βρίσκεται ουσιαστικά στα πρώτα βήματα της εξαγωγικής της προσπάθειας: Μεταξύ των εξαγωγικών επιχειρήσεων του δείγματος, ο μέσος όρος των εξαγωγών δεν ξεπερνά το 42% του κύκλου εργασιών τους.
Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις του δείγματος (53%) εξάγουν σε έως και 20 χώρες, ενώ το 30% σε έως και 10 και το 16% σε έως και 5. Η εικόνα είναι πιο ενθαρρυντική μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων του δείγματος, όπου το 82% εξάγει σε πάνω από 20 χώρες, έναντι μόλις 10% των μικρών.
Για ένα μεγάλο μέρος του δείγματος, η εξαγωγική προσπάθεια επικεντρώνεται στις σχετικά «προσιτές» αγορές των Βαλκανίων και της Τουρκίας (89%) και της Κύπρου (87%). Η Δυτική (85%) και Ανατολική (76%) Ευρώπη βρίσκονται στην τρίτη και τέταρτη θέση αντίστοιχα, ενώ οι υπόλοιπες γεωγραφικές περιοχές κινούνται μεταξύ 64% (Μέση Ανατολή) και 39% (Νότια Αμερική).
Για την υποστήριξη των εξαγωγών τους, μόλις μία στις 5 επιχειρήσεις του δείγματος έχει προχωρήσει στη δημιουργία παραγωγικών μονάδων στο εξωτερικό, ενώ το 5% διαθέτει σήμερα πάνω από 4 μονάδες στο εξωτερικό.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι, παρά την προσπάθεια των τελευταίων ετών για τόνωση της εξωστρέφειας, λιγότερες από μία στις 3 εξαγωγικές επιχειρήσεις του δείγματος (28%) ξεκίνησαν την εξαγωγική προσπάθεια τα τελευταία δέκα χρόνια και μόλις 9% τα τελευταία πέντε χρόνια.
Το 83% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνει ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των προορισμών των εξαγωγών του σε σχέση με πριν από 10 χρόνια.
Θετική έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι το 94% των επιχειρήσεων του δείγματος εξάγει και με δικό του brandname.
Εξάλλου η έρευνα εξέτασε σε βάθος τα εσωτερικά εμπόδια που αντιμετώπισαν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις στα πρώτα τους βήματα. Με μεγάλη διαφορά, το σοβαρότερο πρόβλημα που ανέφεραν οι επιχειρήσεις του δείγματος είναι οι χαμηλές τιμές του ανταγωνισμού ή, αντίστροφα, το υψηλό τους κόστος (59%).
Ωστόσο, οι επιχειρήσεις ανέφεραν ότι συνάντησαν επίσης προβλήματα που συνδέονται με την ελλιπή προετοιμασία και την υποτίμηση των δυσκολιών, όπως η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού και εσωτερικών δομών κ.λπ. Οι περισσότερες επιχειρήσεις εξακολουθούν και σήμερα να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα αυτά, αν και σε μικρότερο βαθμό.
Παράλληλα, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν και μια σειρά από εξωτερικά εμπόδια που ανάγονται στην πολιτεία και στους επιμέρους φορείς που έχουν επιφορτιστεί με το έργο της στήριξης των εξαγωγών. Σύμφωνα με την έρευνα, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες στη χώρα μας αποτελούν το σοβαρότερο εμπόδιο, τόσο κατά τα πρώτα βήματα (51%) όσο και στη συνέχεια (47%). Η υψηλή φορολογία είναι το δεύτερο σημαντικότερο εμπόδιο, ενώ την αρνητική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό ανέφεραν ως βασικό εμπόδιο περισσότερες από μία στις 4 επιχειρήσεις.
Ενδεικτικό της επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος είναι ότι τα ζητήματα της υψηλής φορολογίας αλλά και της κοινωνικοπολιτικής αστάθειας στη χώρα μας συγκεντρώνουν υψηλότερα ποσοστά σήμερα σε σχέση με την περίοδο που ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις την εξαγωγική προσπάθεια. Παράλληλα, το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι δεν αντιμετωπίζουν κανένα εξωτερικό εμπόδιο μειώθηκε, αφότου ξεκίνησαν την εξαγωγική προσπάθεια στο 9% από το 17%.
Η έρευνα – μελέτη της ΕΥ καταλήγει και σε προτάσεις. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, η πολιτεία, πλην της αυτονόητης επιδίωξης της επανόδου της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος σε συνθήκες κανονικότητας, θα πρέπει:
l Να συγκεντρώσει τις αρμοδιότητες σε έναν φορέα με συντονιστικό ρόλο για το εγχείρημα των εξαγωγών.
l Να προχωρήσει σε περαιτέρω μέτρα δραστικής μείωσης της γραφειοκρατίας που αυξάνει το κόστος των εξαγωγών.
l Να ηγηθεί της προσπάθειας χάραξης μιας μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής για τις εξαγωγές.
l Να συντονίσει το εγχείρημα της δημιουργίας μιας στιβαρής εθνικής εμπορικής ταυτότητας που θα συνδέει τα ελληνικά προϊόντα με τις έννοιες της ποιότητας και της αυθεντικότητας.
l Να φροντίσει για την εκπαίδευση και εξειδίκευση του απαραίτητου ανθρώπινου δυναμικού που θα υποστηρίξει την εξαγωγική προσπάθεια.
l Να ενισχύσει τις υποστηρικτικές υπηρεσίες (εμπορικοί ακόλουθοι κ.λπ.), οι οποίες, σε συνδυασμό με τα επιμελητήρια και τους συνδέσμους επιχειρήσεων, μπορούν να εξασφαλίσουν στις μικρές, κυρίως, εξαγωγικές επιχειρήσεις την απαραίτητη πληροφόρηση.
l Να ενισχύσει τις υποδομές και τα μεταφορικά δίκτυα και τη σύνδεσή τους με το εξωτερικό.
l Να εξασφαλίσει κίνητρα για συγχωνεύσεις και συνεργασίες των επιχειρήσεων αλλά και των αγροτικών συνεταιρισμών.
HeliosPlus
