Λαγκάρντ σε Τσακαλώτο: Εγκαιρη ολοκλήρωση των συζητήσεων για το χρέος και επιτάχυνση των μεταρρυθμίσων

Την αισιοδοξία όλων των πλευρών για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας μέχρι το Eurogroup της 21ης Ιουνίου εξέφρασαν από την Ουάσινγκτον αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών, μετά τις συναντήσεις του οικονομικού επιτελείου στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ.

Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός, Γιώργος Χουλιαράκης συναντήθηκαν (την Παρασκευή) με τον επίτροπο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, το Γάλλο υπουργό Οικονομικών, τους επικεφαλής του Eurogroup και της ΕΚΤ και χθες με τη Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ και τον Π. Τόμσεν.

Στην επίσπευση των διαδικασιών που αφορούν την λήψη των αποφάσεων για το χρέος της Ελλάδας αλλά και την εφαρμογή των πολιτικών που προβλέπονται από το πρόγραμμα στάθηκε η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ κατά την συνάντηση που είχε το Σάββατο το μεσημέρι με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, στο πλαίσιο της εαρινής συνόδου του Ταμείου.

«Είχα μια παραγωγική συνάντηση σήμερα με τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο και την ομάδα του. Συζητήσαμε για τη σημασία της έγκαιρης ολοκλήρωσης των συζητήσεων για το χρέος και την επιτάχυνση της εφαρμογής των πολιτικών του προγράμματος, καθώς και τα δύο είναι κρίσιμα για την τόνωση των οικονομικών προοπτικών αλλά και για την χρηματοδοτική συμμετοχή του ΔΝΤ», ανέφερε χαρακτηριστικά η Κριστίν Λαγκάρντ μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης.

Πηγές επιβεβαίωσαν πως υπάρχουν ακόμα «ανοιχτά ζητήματα» που αφορούν αφενός τα εναπομείναντα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης και αφετέρου τις διαφωνίες Ευρωζώνης και ΔΝΤ για την ελάφρυνση του χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνουν ότι ορισμένες πλευρές θεωρούν ότι, ήδη από το Eurogroup της Σόφιας, είναι εφικτό να γίνει ένα «σημαντικό βήμα» προς τη συνολική λύση, όμως άλλες θεωρούν πως είναι ακόμα νωρίς. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει κοινή βούληση να υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup του Ιουνίο.

Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση, η ελληνική πλευρά τόνισε ότι η εφαρμογή των προαπαιτούμενων βρίσκεται σε «καλό δρόμο» και ότι ακόμα και σε αυτά που υπάρχουν ορισμένες «τεχνικές» δυσκολίες, καταβάλλονται προσπάθειες να «ξεμπλοκαριστούν». Τα ζητήματα αυτά αναμένεται να τεθούν στην επόμενη αποστολή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, η οποία θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Μαΐου, με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία σε επίπεδο τεχνοκρατών (staff level agreement).

Συμφωνία με την τρόικα στις 24 Μαΐου – Αγωνία για τη στάση του ΔΝΤ

Σε «συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο» (staff level agreement) στο Eurogroup της 24ης Μαΐου στοχεύει η κυβέρνηση, ώστε, στη συνέχεια, στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου να υπάρξει η πολιτική απόφαση για την ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης.

Αυτό αποκάλυψε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, εξηγώντας πως κάτι παρόμοιο συνέβη και με την γ’ αξιολόγηση: τον Δεκέμβριο 2017 υπήρξε staff level agreement, ενώ στο Eurogroup του Ιανουαρίου εφέτος ελήφθη η πολιτική απόφαση και το «πράσινο φως» στον ESM για να εκταμιεύσει τη δόση των 5,7 δισ. ευρώ με την υλοποίηση όλων των τότε προαπαιτούμενων.

Έτσι, στις 21 Ιουνίου η κυβέρνηση αναμένει μια συμφωνία- πακέτο για το κλείσιμο του προγράμματος, το χρέος και το είδος της μεταμνημονιακής παρακολούθησης (post programme surveillance) μετά από τις 21 Αυγούστου. Ενώ, με την υλοποίηση των όποιων «ουρών» έχουν απομείνει από τα 88 προαπαιτούμενα της δ’ αξιολόγησης, ο ESM θα εκταμιεύσει την τελευταία δόση, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να ανέλθει σε 11,7 δισ. ευρώ. Σημαντικό μέρος από το συνολικό ποσό θα χρησιμοποιηθεί για buffer (απόθεμα).

Οι επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να επανέλθουν στην Αθήνα στα μέσα Μαΐου (αντί για τις αρχές του μηνός, όπως αρχικά προγραμματιζόταν) και, όπως ανέφερε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ το εν λόγω κυβερνητικό στέλεχος, οι συζητήσεις (εκτός από τα προαπαιτούμενα) θα αφορούν και στην πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας. Αρχικά με τα υπάρχοντα στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αλλά και το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο, και στη συνέχεια με τα στοιχεία του α’ τριμήνου 2018 για το ΑΕΠ από την ΕΛΣΤΑΤ (δημοσιοποιούνται στις 4 Ιουνίου). «Αυτή η συζήτηση θα αφορά κυρίως στην αποστολή του ΔΝΤ», προσθέτει με νόημα ο κυβερνητικός παράγοντας.
Υπέρβαση στο πλεόνασμα
Τα έως τώρα στοιχεία καταδεικνύουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2017 θα κυμανθεί μεταξύ 3,5% του ΑΕΠ και 4% του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερο του μνημονιακού στόχου, ο οποίος ήταν 1,75% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι υπέρβαση είχε υπάρξει και το 2016, με πρωτογενές πλεόνασμα 4,19% του ΑΕΠ έναντι στόχου 0,5% του ΑΕΠ. Και αυτό αποτελεί ένα πρόσθετο «όπλο» στην «κυβερνητική φαρέτρα», προκειμένου να μην απαιτήσει το Ταμείο να εφαρμοστούν κατά ένα έτος νωρίτερα τα μέτρα για το αφορολόγητο.

Ερωτηθείς για τις συζητήσεις σχετικά με τη διευθέτηση του χρέους, ο κυβερνητικός παράγοντας ανέφερε πως αυτές ουσιαστικά άρχισαν στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, με όλες τις πλευρές να επιζητούν να «κατασταλάξουν» στις 21 Ιουνίου. Ο ίδιος χαρακτήρισε κομβικό σημείο και το άτυπο Eurogroup στις 27 Απριλίου στη Σόφια, όπου ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα παρουσιάσει το «ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης» για τη μετά μνημόνιο εποχή, το οποίο λαμβάνει σταδιακά την τελική μορφή του σε συνεργασία με τους θεσμούς.

Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ακόμη η στάση του ΔΝΤ και ο ενδεχόμενος ρόλος του στην «επόμενη ημέρα» στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ένα πρόσφατο σενάριο που είχε αναπτυχθεί από κυβερνητικά στελέχη, ο ρόλος αυτός πιθανώς να συνδέεται και με τη συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους, με ανοικτή να είναι η πιθανότητα εξαγοράς από τον ESM του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών της χώρας προς το Ταμείο, συνολικού ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα παραμείνει ένα πολύ μικρό μέρος της οφειλής προς το ΔΝΤ, προκειμένου αυτό να μπορεί να έχει ένα είδος «μόχλευσης» (leverage) μετά το μνημόνιο.

Αποκλίσεις

Ως προς το χρέος, αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών επιβεβαίωσαν ότι στο Washington Group την Παρασκευή διαπιστώθηκε ότι οι αποκλίσεις μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ παραμένουν. Αυτές αφορούν κυρίως το μηχανισμό σύνδεσης της αποπληρωμής του χρέους, αλλά και τις προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα το 2019. Για το πρώτο ζήτημα, οι ίδιες πηγές εξέφρασαν την ελπίδα να υπάρξει σύντομα σύγκλιση μεταξύ των δύο πλευρών, αν και είναι δύσκολο να επιτευχθεί κάτι τέτοιο μέχρι το Eurogroup της Παρασκευής. Σε κάθε περίπτωση, σημείωναν ότι το ζήτημα του αυτοματισμού του γαλλικού μηχανισμού είναι το «κλειδί» που, εφόσον υπάρξει σύγκλιση, θα διευκολύνει και τη συμφωνία στα επιμέρους.

Για το ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2019 -το οποίο συνδέεται με το μέτρο για τη μείωση του αφορολόγητου και το ενδεχόμενο να επισπευστεί- υπογράμμισαν ότι τέθηκε στις συναντήσεις του οικονομικού επιτελείου με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του Ταμείου, Πάουλ Τόμσεν. Εκεί παρουσιάστηκαν οι διαφορετικές απόψεις των δύο πλευρών και υπήρξε δέσμευση να συζητηθούν σε βάθος σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο.

Για την ελληνική πλευρά, η ενεργοποίηση του προγράμματος του ΔΝΤ είναι «επιθυμητή», αλλά «όχι απαραίτητη» σημείωσαν οι πηγές που μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, καθώς εκτιμάται ότι εάν μεν συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους για το χρέος, η Ελλάδα θα επωφεληθεί από ενδεχομένως πιο φιλόδοξη ελάφρυνση. Σε αντίθετη περίπτωση όμως, δε θα υπάρξει κάποιο κόστος για την Ελλάδα στο επίπεδο των αγορών, καθώς η επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος δεν εξαρτάται από αυτό και μόνο.

Συγχρόνως, εκτιμάται ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να διαμορφώσει άποψη όσον αφορά τα ζητήματα που αφορούν το χρέος, ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αυτός ο χρόνος. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι εμφανίζεται περισσότερο πρόθυμη από την προηγούμενη να συγκλίνει με το ΔΝΤ.