Αγώνας δρόμου για το Χρηματιστήριο Ενέργειας

«Τράτο» ως τις 30 Απριλίου ζήτησε ο Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ) από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προκειμένου να καταθέσει το επενδυτικό σχέδιο για τη λειτουργία της νέας εταιρείας, του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ ΑΕ), η οποία θα δημιουργηθεί με τη διαδικασία της απόσχισης και εισφοράς κλάδου.

Ο νόμος (4512/2018) δίνει περιθώριο ως τις 17 Απριλίου στον ΛΑΓΗΕ, ωστόσο, όπως αναφέρει στο «Βήμα της Κυριακής» στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κρίθηκε απαραίτητο να δοθεί δεκαπενθήμερη παράταση, καθώς το εγχείρημα είναι αρκετά δύσκολο ενώ παράλληλα θα πρέπει να αποσταλεί και το αντίστοιχο business plan για την άλλη εταιρική οντότητα, τον Φορέα Εκκαθάρισης, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για την εκκαθάριση και τον διακανονισμό της αγοράς.

Πάντως, η ΡΑΕ αναμένεται ότι θα έχει δώσει την έγκρισή της ως τις 17 Ιουλίου ώστε να λειτουργήσουν τρεις από τις τέσσερις αγορές που θα δημιουργηθούν, δηλαδή η προημερήσια, η ενδοημερήσια και η αγορά εξισορρόπησης. Οσον αφορά την προθεσμιακή αγορά, η εποπτεία της αποτελεί υποχρέωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Η ΕΧΕ θα έχει την ευθύνη για τις συναλλαγές στην προημερήσια, στην ενδοημερήσια και στην προθεσμιακή αγορά, ενώ η αγορά εξισορρόπησης θα λειτουργεί υπό τον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας).

Στόχος των αλλαγών που προωθούνται είναι οι ενεργειακές συναλλαγές να απομακρυνθούν από τον έλεγχο του κράτους –σήμερα λειτουργεί το μοντέλο της υποχρεωτικής συμμετοχής στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (mandatory pool) –και να λειτουργήσει η χονδρεμπορική αγορά του ρεύματος με όρους ανταγωνισμού και διαφάνειας. Επίσης, η λειτουργία των νέων αγορών θα βοηθήσει στη σύζευξη της ελληνικής αγοράς με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Τι ακριβώς αφορούν όμως οι τέσσερις αγορές;

Με την προθεσμιακή αγορά (Forward Market) θα δίνεται η δυνατότητα να κλείνονται συμβόλαια μεγάλης χρονικής διάρκειας μεταξύ παραγωγών ή εμπόρων ενέργειας και εταιρειών προμήθειας, μεγάλων ενεργοβόρων βιομηχανιών κ.λπ.

Η προημερήσια αγορά ή αγορά επόμενης ημέρας (Day ahead) θα αποτελεί τη βασική χονδρεμπορική αγορά για την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Για όσες συναλλαγές ενεργειακών αγαθών πραγματοποιούνται θα υπάρχει υποχρέωση να παραδοθούν φυσικά την επόμενη ημέρα. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη ενοποιήσει τις προημερήσιες χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, αξιοποιώντας έτσι και τις διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις.

Η πλατφόρμα της ενδοημερήσιας αγοράς (Intra-day) θα λειτουργεί με χρονικό ορίζοντα ορισμένων ωρών, με σκοπό τη διόρθωση της κατανομής λόγω απρόβλεπτων συμβάντων (π.χ. μεγαλύτερη κατανάλωση από την προβλεπόμενη εξαιτίας ακραίων καιρικών συνθηκών ή μικρότερη παραγωγή των μονάδων λόγω τεχνικών προβλημάτων κ.λπ.).

Η αγορά εξισορρόπησης (Balancing Market) θα υλοποιείται σε πραγματικό χρόνο (κοντά στον πραγματικό χρόνο λειτουργίας των μονάδων), ώστε ο διαχειριστής του συστήματος να διασφαλίζει αξιόπιστη λειτουργία. Ουσιαστικά θα προσφέρεται ισχύς για την κάλυψη των απαιτήσεων εφεδρείας του συστήματος. Στόχος της συγκεκριμένης αγοράς είναι η βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πηγών ενέργειας για την εξισορρόπηση παραγωγής – φορτίου και είναι απαραίτητη για την ασφαλή λειτουργία και την αναμενόμενη αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) τα επόμενα χρόνια. Πάντως, η αγορά εξισορρόπησης δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη πλήρως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς δεν έχει εκδοθεί ο τελικός Κώδικας Συστήματος (Network Code Electricity Balancing).