Βήμα-βήμα η άρση των capital controls

Ουσιαστική χαλάρωση των capital controls από το καλοκαίρι αναμένουν οι τραπεζικές διοικήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθεί η ανάκαμψη της οικονομίας και θα ολοκληρωθούν χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις τα stress tests και οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους πιστωτές για την έξοδο από το 3ο Μνημόνιο και τη μετάβαση στο νέο καθεστώς εποπτείας της χώρας.

Η Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, που θα ξεκινήσουν τον Φεβρουάριο και θα ολοκληρωθούν τον Μάιο, δεν πρόκειται να ρισκάρει σημαντικές αλλαγές στους περιορισμούς που ισχύουν σήμερα στην κίνηση κεφαλαίων. Οπως επισημαίνει τραπεζική πηγή, ο κίνδυνος διασποράς φημών για την κεφαλαιακή κατάσταση των τεσσάρων συστημικών ομίλων, εν μέσω αυτής της διαδικασίας, δεν επιτρέπει τη διεύρυνση των πηγών διαρροής καταθέσεων.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι κάθε βήμα χαλάρωσης θα πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά, καθώς το σοκ από μια οπισθοδρόμηση μπορεί να είναι μεγαλύτερο ακόμη και σε σχέση με την αρχική επιβολή των ελέγχων το καλοκαίρι του 2015.

Ως εκ τούτου, ουσιαστικές αλλαγές στο ισχύον καθεστώς δεν αναμένονται πριν από τον ερχόμενο Ιούνιο, τουλάχιστον για τα φυσικά πρόσωπα. Εφόσον οι τράπεζες περάσουν με επιτυχία τη δοκιμασία στην οποία θα τους υποβάλει ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ, ο SSM, τα βλέμματα των εποπτικών αρχών θα στραφούν στο ομαλό κλείσιμο της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης. Εκτιμάται ότι μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού θα έχει διαφανεί το πλαίσιο της συμφωνίας με τους διεθνείς πιστωτές για τη μεταμνημονιακή εποχή.

Εάν αρθεί και αυτό το εμπόδιο, αναμένεται περαιτέρω αποκλιμάκωση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων και αύξηση του υπολοίπου των καταθέσεων, με τη στήριξη και των τουριστικών εσόδων, ενώ θα ανοίξει ο δρόμος για την «καθαρή» έξοδο Δημοσίου και τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Σημαντική παράμετρος αποτελεί και η επιβεβαίωση της πτωτικής πορείας των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι παράγοντες αυτοί θεωρούνται καθοριστικοί από τους τραπεζίτες για τη βελτίωση του κλίματος και της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας και αποτελούν το «διαβατήριο» για την ταχεία άρση των capital controls στο δεύτερο μισό της χρονιάς.

Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι το 2018, εάν όλα πάνε καλά, η ΕΚΤ θα δώσει το πράσινο φως στο υπουργείο Οικονομικών να προχωρήσει στην ανάκληση αρκετών περιοριστικών όρων, βάσει και του οδικού χάρτη που έχει σχεδιαστεί σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος. Τοποθετούν δε την πλήρη άρση των capital controls κάποια στιγμή μέσα στο 2019.

Το πιο πιθανό σενάριο είναι μετά το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης τον Ιανουάριο να υπάρξει ένα κύμα αλλαγών, που θα αφορά κυρίως τις επιχειρήσεις και τις δυνατότητές τους να εκτελούν εισαγωγές από το εξωτερικό.

Για να ακολουθήσει μια δεύτερη δέσμη χαλάρωσης μέσα στο καλοκαίρι και για τους ιδιώτες-πελάτες των τραπεζών.

Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει:

˜

Σταδιακή άρση της απαγόρευσης ανοίγματος τραπεζικών λογαριασμών.

˜ Σταδιακή αύξηση του ορίου αναλήψεων μετρητών ή και των σωρευτικών κινήσεων.

˜ Αύξηση των ορίων για αγορές με πιστωτική και χρεωστική κάρτα αγαθών και υπηρεσιών από το εξωτερικό.

˜ Περαιτέρω αύξηση των ορίων για τη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό.

Τα τελευταία βήματα για την οριστική έξοδο από τα capital controls θα περιλαμβάνουν την πλήρη απελευθέρωση των αναλήψεων μετρητών κατά πρώτον για τις επιχειρήσεις και κατά δεύτερον για τα νοικοκυριά, αλλά και τη χωρίς περιορισμούς μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό.