Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου: 101 χρόνια δημιουργίας

Το Καταστατικό υπέγραφαν 200 περίπου άτομα όλων των οικονομικών τάξεων του χωριού. Οι άρχοντες και ο λαός, οι παπάδες, οι επαγγελματίες και οι τεχνίτες και φυσικά οι αγρότες, αφού όλοι στη περιοχή ήταν καλλιεργητές. Η Ζαγορά εκείνη την εποχή συνδέονταν οδικά με τον υπόλοιπο Νομό και κυρίως με την πόλη του Βόλου, από τα μονοπάτια στο δάσος με μοναδικό μεταφορικό μέσο να είναι τα μουλάρια. Είχε ωστόσο έντονη εμπορική παράδοση και είναι ήδη περίφημα τα Ζαγοριανά Καράβια που από το Χορευτό, τη μεγαλύτερη παραλία του Πηλίου, ταξιδεύουν σε όλη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.

Ο Συνεταιρισμός δημιουργείται, ξεκινά αρχικά μόνο με χρηματοπιστωτική δραστηριότητα και το 1921 παραδίδονται προς πώληση για λογαριασμό των συνεταίρων πατάτες που ήταν η κύρια αγροτική δραστηριότητα της περιοχής τότε, κάστανα, καρύδια και φουντούκια.

Ένα χρόνο μετά , σύμφωνα με τα ιστορικά τεκμήρια συγκεντρώνονται και τα πρώτα μήλα.

Οι ποικιλίες των μήλων εκείνη την εποχή πέραν των πασίγνωστων φιρικιών του Πηλίου είναι τα σκιούπια, οι μανιές, τα ουάιν, τα πολίτικα και άλλες ποικιλίες μήλων που στο πέρασμα του χρόνου εκτοπίστηκαν. Η παλαιότερη βέβαια ποικιλία μήλων που καταγράφεται είναι το φιρίκι Πηλίου, «ο βασιλιάς των μήλων» που μέχρι σήμερα καλλιεργείται και μεταποιείται από τον Συνεταιρισμό.

Για τις πρώτες δύο δεκαετίες, τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η οργάνωση εξελίσσεται μέσα σε ένα περιβάλλον διαρκών ανακατατάξεων στη διοίκηση, οικονομικών κρίσεων και προβλημάτων στην εμπορία. Αυτή άλλωστε ήταν και η εικόνα της Ελλάδας σε όλη τη περίοδο του Μεσοπολέμου. Ωστόσο, αντέχει και προχωρά. Ήδη το 1930 προωθεί τις περίφημες πατάτες στην πόλη του Βόλου με διαφημιστική καταχώρηση μάλιστα στα έντυπα μέσα της περιοχής που αποδεικνύει ότι διέθετε και σημείο πώλησης στον Βόλο. Το 1935 καθιερώνεται η υποχρεωτικότητα παράδοσης του συνόλου της παραγωγής των μελών στον Συνεταιρισμό με βαρύ πρόστιμο για τους παραβάτες. Το 1937 δημιουργούνται μεγάλες ιδιόκτητες αποθήκες στο επίνειο της Ζαγοράς, το Χορευτό, αφού όλες οι μεταφορές γίνονται δια θαλάσσης. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, οι ελιές και το λάδι προστίθενται στις εμπορικές δραστηριότητες και αποφασίζεται η δημιουργία παραρτήματος στο κεντρικότερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά. Ως κοινωνική επιχείρηση παράλληλα ο Συνεταιρισμός, αναλαμβάνει και πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των διαχρονικών κοινωνικών ζητημάτων όπως είναι η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη. Αποφασίζεται ίδρυση Οικοκυρικής Σχολής στη Ζαγορά για τη μόρφωση των θηλυκών μελών από τις οικογένειες των συνεταιριστών και σύσταση ταμείου ιατρικής περίθαλψης για τα μέλη με σκοπό την πρόσληψη γιατρού, την ίδρυση αναρρωτηρίου και φαρμακείου. Το 1938 θεωρείται σκόπιμη η καταστατική επέκταση της περιφέρειας δραστηριοποίησης του Συνεταιρισμού στα δύο διπλανά χωριά της Ζαγοράς, το Πουρί και τη Μακρυράχη και καταγράφονται επίσης στο ιστορικό αρχείο οι προϋποθέσεις των συνεργασιών με το δίκτυο εμπορικών ανταποκριτών στα νησιά, κυρίως του Βορείου Αιγαίου.

Ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Εμφύλιος Πόλεμος που ακολούθησε δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στη καθημερινότητα της Οργάνωσης, με κύριο ζήτημα την αδυναμία δημοκρατικής λειτουργίας αφού δεν μπορούν εύκολα να συγκληθούν Γενικές Συνελεύσεις των μελών.

Η καλλιεργητικές και εμπορικές δραστηριότητες περιορίζονται αλλά δεν σταματούν. Ωστόσο λίγο πριν την απελευθέρωση, το 1944, πραγματοποιούνται μαζικές εγγραφές αγροτών και καταγράφεται και ο ρόλος του Συνεταιρισμού στην γενικότερη υποστήριξη του χωριού, αφού έχει επίσημη συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό, την Επιμελητεία του Αντάρτη και συνεργάζεται με άλλες συνεταιριστικές οργανώσεις για την κάλυψη του επισιτιστικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Η ανταλλακτική οικονομία βρίσκεται στο ζενίθ και ο Συνεταιρισμός Ζαγοράς καθορίζει τους όρους συνεργασίας με άλλες Οργανώσεις και κυρίως την συνεταιριστική οργάνωση της γειτονικής Σκιάθου, ώστε να μην λείψει λάδι από τη Ζαγορά και πατάτες από τη Σκιάθο, βασικά είδη διατροφής εκείνη την εποχή. Η Σκιάθος γεωγραφικά είναι το κοντινότερο κέντρο από το Χορευτό. Το ίδιο έτος αποφασίζεται η λειτουργία πρατηρίου στη Ζαγορά με είδη παντοπωλείου προς εξυπηρέτηση των κατοίκων και παράλληλα αποφασίζεται η Οργάνωση να αναλάβει την ηλεκτροδότηση του χωριού. Το έργο της ηλεκτροδότησης δεν καταγράφεται αν προχώρησε έστω και πρόσκαιρα, αλλά σίγουρα οι αποφάσεις αυτές δημιούργησαν αναπτυξιακές βάσεις για την εξέλιξη όλης της περιοχής. Το 1945, ο Συνεταιρισμός Ζαγοράς τυπώνει δικές του διατακτικές, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοπιστωτική λειτουργία. Ο πόλεμος δεν επηρέασε τη δραστηριότητα του Συνεταιρισμού, απλά επέφερε μετάλλαξη στον τρόπο λειτουργίας του. Στην εμφυλιακή περίοδο λειτουργεί και ως φορέας συγκέντρωσης πολιτών που συμμετέχουν στις Μονάδες Ασφάλειας Υπαίθρου. Ωστόσο η Οργάνωση εισέρχεται στη μεταπολεμική της φάση το 1950 «κουβαλώντας μεγάλο τραύμα από τον Εμφύλιο Πόλεμο». Το 1949 η μάχη μεταξύ μιας Μονάδας Ασφάλειας Υπαίθρου και μιας μονάδας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος στο Χορευτό με επίκεντρο τις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού, επιφέρει σημαντικές κτιριακές βλάβες με υψηλό κόστος αποκατάστασης.

Η μεταπολεμική περίοδος ξεκινάει με μεγάλα προβλήματα ωστόσο ήδη από το 1950 ο Συνεταιρισμός θέτει ως στόχο τη δημιουργία ιδιόκτητης ψυκτικής μονάδας για τα προϊόντα του. Τα μήλα ως παραγωγή τίθενται σταδιακά στο προσκήνιο, εκτοπίζοντας τις πατάτες που δεν αποφέρουν πλέον τα αναμενόμενα εισοδήματα. Οι πολεμικές συγκρούσεις, το εμφυλιακό και μετεμφυλιακό κλίμα, η οικονομική δυσχέρεια στη χώρα τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και τα χρηματοπιστωτικά προβλήματα με κύριο το νομισματικό, μαζί με τη ζημιά στις κτηριακές εγκαταστάσεις, σχεδόν παύουν την εμπορική δραστηριότητα και οι εργασίες είναι ζημιογόνες. Πολλά μέλη αποχωρούν. Την ίδια όμως περίοδο η Οργάνωση αγοράζει ιδιόκτητο κτήριο στη Ζαγορά, έναν χώρο που λειτουργούσε προγενέστερα ως ξενοδοχείο, ο οποίος μέχρι σήμερα αποτελεί κεντρική έδρα της. Το κύρος όμως και το οργανωτικό επίπεδο του Συνεταιρισμού, παρά τα προβλήματα, οδηγούν στο να αναλάβει τη διαχείριση αγροτικών εφοδίων εκ μέρους της Αγροτικής Τράπεζας για όλα τα χωριά του Ανατολικού Πηλίου , δραστηριότητα που τον διατηρεί ενεργό μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 που ανασυντάσσεται και δημιουργεί με δυναμική τις σύγχρονες βάσεις λειτουργίας. Η οργάνωση διατηρούσε πρατήριο γεωργικών εφοδίων με λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα και μηχανήματα εποχής και στην παραλία Αγίου Ιωάννη Πηλίου, με σκοπό την εξυπηρέτηση και προστασία της παραγωγής των αγροτών στη γειτονικά χωριά του Ανατολικού Πηλίου. Παράλληλα από το 1953 γίνονται οι πρώτες διερευνητικές ενέργειες για πραγματοποίηση εξαγωγής μήλων είτε στις Βορειοευρωπαϊκές χώρες, είτε στην Αίγυπτο.

Η δεκαετία του 1960 επιφέρει θετικές επιδράσεις στην Οργάνωση και ήδη από το 1961 επαναπροσδιορίζεται ο στόχος για δημιουργία ιδιοκτήτων ψυγείων στο Χορευτό και η αγορά διαλογέα φρούτων ώστε να αναβαθμιστεί ποιοτικά η εμπορία των προϊόντων και να βελτιωθεί η οικονομική θέση των μελών της Οργάνωσης. Την ίδια δεκαετία επικρατεί οριστικά στη περιοχή η καλλιέργεια μήλων έναντι της πατάτας και εκχερσώνονται τεράστιες εκτάσεις από καστανιές για τη φύτευση μηλεόδεντρων της νέας δυναμικής ποικιλίας στάρκιν ντελίσιους. Το 1964 μια συμπαγής ομάδα 50 προοδευτικών Ζαγοριανών παραγωγών, αναλαμβάνει να ανασυστήσει τον Συνεταιρισμό με κάθε προσωπικό οικονομικό κόστος και με σκοπό την κοινή εμπορία μήλων. Το 1965 ενοικιάζεται χώρος στη νεοσύστατη τότε λαχαναγορά Αθήνας και το 1966 αγοράζεται το πρώτο ιδιόκτητο φορτηγό.

Παρά την αντικατάσταση του διοικητικού και εποπτικού συμβουλίου το 1968 από το Απριλιανό καθεστώς, τα διορισμένα όργανα του Συνεταιρισμού συνεχίζουν το όραμα των προηγούμενων και το 1971 είναι έτοιμος να δεχθεί παραγωγή ο πρώτος πυρήνας των ιδιόκτητων ψυκτικών εγκαταστάσεων που βρίσκεται στο 4ο χιλιόμετρο Ζαγοράς –Χορευτού. Την ίδια χρονική περίοδο οι Ζαγοριανοί εργαζόμενοι στο Πρατήριο Αθήνας, συμβάλλουν στην ανάπτυξη του χωριού, εκπροσωπώντας όχι μόνο την Οργάνωση αλλά και την Κοινότητα Ζαγοράς σε διάφορες κρατικές υπηρεσίες. Το 1973 ο Συνεταιρισμός επεκτείνει την εμπορική του δράση με την ίδρυση Πρατηρίου στη Κεντρική Λαχαναγορά Θεσσαλονίκης. Όλα αυτά δημιουργούν συνθήκες για την καλύτερη δυνατή προώθηση των μήλων και των άλλων προϊόντων όπως τα αχλάδια με συνέπεια την ανάπτυξη του χωριού. Το 1976 αγοράζεται το δεύτερο ιδιόκτητο φορτηγό της Οργάνωσης και τα μέλη αποκτούν σχετική αυτονομία στο ζήτημα της μεταφοράς των προϊόντων. Την ίδια περίοδο υπάρχουν έντονες αντιπαραθέσεις με τα συμφέροντα των εμπόρων και μεσιτών που θέλουν να αγοράζουν τη παραγωγή απευθείας από τους καλλιεργητές ατομικά. Το 1979 οργανώνεται πρωταρχικά η καλλιέργεια και η εμπορία της ποικιλίας μήλων golden delicious.

Η είσοδος της χώρας στην Ε.Ο.Κ. και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση της δεκαετίας του 1980 δημιουργούν πρωτόγνωρες συνθήκες ανάπτυξης του Συνεταιρισμού και της περιοχής. Το 1982 ο Συνεταιρισμός χαρακτηρίζεται «πιλότος» από το Υπουργείο Γεωργίας. Το 1984 εγκαινιάζεται μεγάλη κτιριολογική επέκταση της ψυκτικής μονάδας και αγοράζεται σύγχρονος διαλογέας φρούτων. Οι εξαγωγές έχουν ήδη ξεκινήσει. Το 1985 ο Συνεταιρισμός ξεκινά λειτουργία σύγχρονου καταστήματος super –market, το οποίο είναι και το μοναδικό σε όλο το Ανατολικό Πήλιο και εξυπηρετεί τη καθημερινότητα των κατοίκων. Παράλληλα η επωνυμία αλλάζει σε «ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΖΑΓΟΡΑΣ ΠΗΛΙΟΥ» , έπειτα από έγκριση του νέου καταστατικού. Το 1986 εκπονείται το εμπορικό σήμα «ΖΑΓΟΡΙΝ» – «ZAGORIN». Η συνεταιριστική κουλτούρα ενισχύεται έντονα και οι Ζαγοριανοί μέχρι το 1987 εγγράφονται κατά εκατοντάδες στην Οργάνωση. Το ίδιο έτος γίνονται και τα εγκαίνια της τρίτης μεγάλης επέκτασης της κτιριακής εγκατάστασης του Συσκευαστηρίου –Διαλογητηρίου και των Ψυκτικών Θαλάμων. Παράλληλα, μετατρέπεται το κτήριο των παλαιών αποθηκών στο Χορευτό σε ολοκληρωμένη τουριστική μονάδα, με εστιατόριο, καφετέρια και θερινής λειτουργίας σούπερ –μάρκετ, έργο που μεταβάλλει το τουριστικό προφίλ της περιοχής. Πέραν των μήλων και των αχλαδιών ξεκινούν εμπορικές διεργασίες αρχικά για λογαριασμό των συνεταίρων και με άλλα φρούτα όπως κεράσια, κορόμηλα και κυδώνια, τα οποία προωθεί σε βιοτεχνίες σακχαρόπηκτων. Ταυτόχρονα, οργανώνεται στον τομέα της φυτοπροστασίας και λειτουργεί σύγχρονο φυτοφαρμακείο για εξυπηρέτηση των αναγκών των μελών και αποδοτικότερη οικονομική διαχείριση.

Το 1986 ο Συνεταιρισμός Ζαγοράς παραλαμβάνει μία επιπλέον διάκριση από το Υπουργείο Γεωργίας, το βραβείο εξαιρετικών επιδόσεων στις εξαγωγικές δραστηριότητες. Όλη τη δεκαετία επικρατεί κατασκευαστικός οργασμός σε όλες τις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού. Στα τέλη της δεκαετίας ξεκινά οργανωμένη προσπάθεια ταμειακού εξορθολογισμού αφού οι εγκαταστάσεις και ειδικά η ψυκτική μονάδα θεωρούνται πια από τις μεγαλύτερες των Βαλκανίων και το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται σε άλλους τομείς της επιχείρησης. Η δεκαετία του 1980 –1990 χαρακτηρίζεται ως η δεκαετία των υποδομών.

Η αμέσως επόμενη χαρακτηρίζεται ως η δεκαετία των έργων διαφήμισης και προώθησης –«marketing». Ταυτόχρονα είναι η φάση μιας διαρκούς προσπάθεια οικονομικής εξυγίανσης. Περισσότερα φρούτα της περιοχής προστίθενται στις κοινές εμπορικές δραστηριότητες των μελών του Συνεταιρισμού. Το 1992 ο Συνεταιρισμός εντάσσει τα ακτινίδια στο καθεστώς της κοινής εμπορίας και ξεκινούν επενδύσεις για τον σκοπό αυτό σε αντίστοιχο μηχανολογικό εξοπλισμό. Τo ίδιο έτος επίσης η Γενική Συνέλευση των μελών εγκρίνει δωρεά οικοπέδου, που είχε αγοραστεί πρόσφατα στη Ζαγορά από τον Συνεταιρισμό προς την Κοινότητα με απαράβατο όρο την κατασκευή κρατικού παιδικού σταθμού, που μέχρι σήμερα λειτουργεί και ονομάζεται τα «ΖΑΓΟΡΙΝΙΑ». Το 1994 ξεκινά η προσπάθεια μετατροπής των θαλάμων απλής ψύξης σε θαλάμους ελεγχόμενης ατμόσφαιρας που ολοκληρώνεται συνολικά 15 περίπου χρόνια αργότερα. Την ίδια περίοδο από το 1992 και μετά ο Συνεταιρισμός διοργανώνει γιορτές μήλου στη Ζαγορά μέσω του ευρωπαϊκού φορέα Eurofru στον οποίο γίνεται πλήρες μέλος το 1995. Το 1996 αποτελεί έτος σταθμό για τον Συνεταιρισμό. Την ίδια χρονιά ο Συνεταιρισμός κατοχυρώνει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης για τα μήλα Ζαγοράς Πηλίου (κανονισμός Ε.Ε.Κ. 1107/96) και παράλληλα αποφασίζεται να επικολληθεί ετικετάκι με το εμπορικό σήμα ZAGORIN σε κάθε τεμάχιο μήλου. Πρόκειται για την πρώτη κατοχύρωση ΠΟΠ για τα μήλα πανευρωπαϊκά και η οργάνωση αποτέλεσε την πρώτη φρουτεμπορική επιχείρηση στην Ελλάδα με ετικέτα στο προϊόν, πρακτική που ακολουθούσαν έως τότε μόνο μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες φρούτων, κυρίως μπανάνας. Η διάκριση με Π.Ο.Π. δίνεται σε προϊόντα υψηλών προδιαγραφών και δίνει μέχρι σήμερα το δικαίωμα συμμετοχής της Οργάνωσης σε επιδοτούμενα από την Ε.Ε. προγράμματα προώθησης φρούτων και λαχανικών. Το 1998 υπογράφηκε ρύθμιση των οφειλών και επικυρώθηκε έτσι η τεράστια προσπάθεια οικονομικής εξυγίανσης. Το 1999 αγοράζεται καινούριο ηλεκτρονικό διαλογητήριο φρούτων. Σε όλη αυτή τη περίοδο, ο Συνεταιρισμός συμμετέχει σε πανελλήνιες και διεθνείς εκθέσεις με επίκεντρο την AGROTICA και δημιουργεί διάφορα διαφημιστικά προβολής.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 εκτός από τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό όλου του στόλου των αυτοκινήτων που αγοράζονται φορτηγά –ψυγεία ο Συνεταιρισμός στρέφει τις προσπάθειες στην αναβάθμιση της ποιότητας και της απόδοσης του πρωτογενή τομέα της Οργάνωσης. Αντιμετωπίστηκε σοβαρό πρόβλημα μικροκαρπίας στα παλαιά μηλεόδεντρα και η αναδιάρθρωση της καλλιέργειας αποτελεί δράση που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Πραγματοποιείται εκτεταμένη προσπάθεια για χαμηλότερα σχήματα πυκνής και ελεύθερης φύτευσης. Το 2002 εισήχθησαν στο καθεστώς κοινής εμπορίας, κάστανα, φιρίκια και ελιές ενώ το 2004 τα κεράσια. Το 2006 αποφασίζεται όλα τα μέλη να καλλιεργούν αποκλειστικά με το σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης παραγωγής και να μην υπάρχουν συμβατικές καλλιέργειες στη περιοχή όπως και γίνεται. Η μέθοδος αυτή εγγυάται ότι τα προϊόντα είναι απαλλαγμένα από απαγορευμένα υπολείμματα φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Για τον τρόπο αυτό καλλιέργειας τα μήλα Ζαγοράς είναι πιστοποιημένα από τον επίσημο ελληνικό οργανισμό AGROCERT με το πρότυπο AGRO2. Ταυτόχρονα διαθέτει άρτιο Σύστημα Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων το οποίο πιστοποιείται με

GLOBALGAP/GRASP και ISO22000, καθώς και από ιδιωτικά πρότυπα των μεγάλων αλυσίδων .Oλα τα παραπάνω είναι εφικτά μετά από παρέμβαση του Συνεταιρισμού και στον πρωτογενή τομέα με φυτώρια, αναλύσεις, καλλιεργητικές συμβουλές από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, εκπαιδευτικά ταξίδια των μελών σε άλλες μηλοπαραγωγικές χώρες όπως η Ιταλία. Το 2007 τίθενται όλα τα προϊόντα της περιοχής στο καθεστώς κοινής εμπορίας. Το 2008 εξοφλούνται οι οφειλές από δάνεια στην Αγροτική Τράπεζα.

Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας προχωρά σταδιακά και στη βιολογική καλλιέργεια. Το 2013 παράλληλα με την έναρξη των προσπαθειών για ίδρυση ελαιοτριβείου στη περιοχή ξεκινά την εφαρμογή συστήματος σεξουαλικής σύγχυσης των πληθυσμών του εντόμου καρπόκαψα (cydia pomonella) που αποτελεί τον κύριο εχθρό των καρπών της μηλιάς. Παράλληλα εξασφαλίζει μέσω του συστήματος αυτού ακόμα μεγαλύτερη μείωση παρεμβάσεων φυτοπροστασίας που ήδη έχει ξεκινήσει με την εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών στη περιοχή, ώστε οι παρεμβάσεις να γίνονται όταν πραγματικά χρειάζεται. Το ίδιο διάστημα φυτεύονται και άλλες ποικιλίες μήλων όπως τα royal gala και τα fuji, οι οποίες προσαρμόζονται άριστα στο μικροκλίμα της περιοχής που συνδυάζει βουνό και θάλασσα.

Το 2016 ο Συνεταιρισμός παράγει το πρώτο του προϊόν μεταποίησης και πρόκειται για το Πετιμέζι από Π.Ο.Π. φιρίκια Πηλίου το οποίο παρασκευάζεται στα εργαστήρια του Γυναικείου Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς. Παρουσιάζει τον μελλοντικό σχεδιασμό για τη μεταποιητική προσπάθεια που προβλέπεται να επεκταθεί σε τσιπς από μήλα και σε φρέσκο χυμό μήλου. Εκπονεί ολοκληρωμένο προγραμματισμό με αφορμή τα 100 χρόνια διαρκούς λειτουργίας και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας παραβρίσκεται στη Ζαγορά προς τιμήν του αιωνόβιου συνεταιρισμού. Στα πλαίσια του σχεδιασμού αυτού γίνεται παραγωγός ταινίας –ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια λειτουργίας που γίνεται αποδεκτό προς διαγωνισμό στα φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου του Λονδίνου και του Λος Άντζελες. Ταυτόχρονα στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης διοργανώνει Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό με κεντρικό θέμα το μήλο και βασικό μήνυμα την Υγιεινή Διατροφή και οι συμμετοχές ξεπερνούν κάθε προσδοκία, αφού αγγίζουν τις 1000 και ξεπερνούν τα 4500 εικαστικά και ψηφιακά έργα.

Διαχρονικά αυξάνει συνεχώς τους προορισμούς των εξαγωγών. Συνολικά οι χώρες που έστω και μία φορά ή σε τακτά χρονικά διαστήματα έχουν εξαχθεί προϊόντα είναι 23 σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική.

Το 2016 –2017 ενσωμάτωσε πλήρως όλους τους συνεταιρισμένους παραγωγούς από το Πουρί και Μακρυράχη μέσω των δικών τους αγροτικών συνεταιρισμών που αποτελούν τα πρώτα νομικά πρόσωπα που έγιναν μέλη.

Τον Οκτώβριο του 2017 εγκρίθηκε από την αρμόδια υπηρεσία η ένταξη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς Πηλίου στον εθνικό κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση. Ο Συνεταιρισμός θα αποτελεί την πρώτη αγροτική συνεταιριστική επιχείρηση στην Ελλάδα που θα ενταχθεί στον εθνικό κατάλογο και προγραμματίζονται ενέργειες για ένταξη και στον διεθνή κατάλογο της Unesco.

Η Ζαγορά και ευρύτερα η περιοχή του Ανατολικού Πηλίου εδώ και 101 χρόνια στηρίζονται στη δράση του Συνεταιρισμού. Η από κοινού προσπάθεια αναβάθμισης του πρωτογενούς τομέα επιφέρει αποτελέσματα που κατά μονάδα παραγωγού δύσκολα θα είχαν επιτευχθεί. Οι

ενέργειες και οι παρεμβάσεις σε θεσμικούς φορείς της χώρας για την μηλοπαραγωγή και την εμπορία αγροτικών προϊόντων είναι εκατοντάδες.

Στην ιδιοκτησία του έχει σύγχρονους ψυκτικούς χώρους 55.000 m3 που έχουν τη δυνατότητα αποθήκευσης και συντήρησης πάνω από 10.000 τόνους, ενώ η διαλογή γίνεται με αυτόματο ηλεκτρονικό διαλογητήριο με δυνατότητα 180 τόνων ανά 8ωρο (ανάλογα με το βάρος και το χρώμα). Στις εγκαταστάσεις των ψυγείων λειτουργούν επίσης ηλεκτρονικές μηχανές μικροσυσκευασίας. Το 2015 αποφασίζεται σε πρώτο στάδιο, και συνεχίζει μέχρι σήμερα προσπάθεια για νέα μεγάλη επέκταση ψυκτικών εγκαταστάσεων και παράλληλα αγορά υπερσύγχρονου διαλογητηρίου μέσω του Π.Α.Α. και του μέτρου 4.2.1.

Σήμερα ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς συγκεντρώνει, συντηρεί, συσκευάζει και διακινεί σχεδόν το 100% της παραγωγής των μήλων της περιοχής (10.000 –15.000 τόνους ετησίως), καθώς και των υπόλοιπων προϊόντων που παράγονται, και είναι από τις σημαντικότερες οικονομικές μονάδες της Μαγνησίας με ετήσιο τζίρο πάνω από 15 εκατομμύρια €. Τα προϊόντα διακινούνται στην εσωτερική αγορά από τα πρατήρια του Συνεταιρισμού στις λαχαναγορές Αθηνών και Θεσσαλονίκης καθώς και από όλες τις γνωστές αλυσίδες (super market). Σημαντική ποσότητα απορροφάται και από χώρες της ΕΕ αλλά κυρίως εξάγεται σε τρίτες χώρες (Αλβανία, Ισραήλ, Αίγυπτο). Τα προϊόντα διακινούνται στο εσωτερικό από τον ιδιόκτητο στόλο 4 φορτηγών ψυγείων αυτοκινήτων με ρυμούλκα.

Ο αριθμός των μελών είναι 700 και μέσω των συνεταιρισμών Πουρίου και Μακρυράχης που είναι μέλη ως νομικά πρόσωπα στη συνολική συνεταιριστική δραστηριότητα μετέχουν περίπου 800 παραγωγοί. Η συνεταιριστική μερίδα ανέρχεται στα 1.200€ και το συνολικό συνεταιριστικό κεφάλαιο περίπου στις 840.000€. Κάθε χρόνο υλοποιεί Επιχειρησιακά Σχέδια 800.000-900.000 € τα οποία είναι 50% επιχορήγηση και 50% συμμετοχή του Συν/μού τα οποία επιβαρύνεται έκαστος συνεταίρος με εισφορά επί της ποσότητας παραγωγής.

Παράλληλα είναι έντονη η κοινωνική και πολιτιστική παρέμβαση του Συνεταιρισμού, τοπικά αλλά και ευρύτερα. Άλλωστε η εταιρική κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης πηγάζει όχι μόνο από την ίδια τη μορφή της αλλά και από την παράδοση πολλών δεκαετιών. Επιπλέον αποτελεί ένα παράγοντα οικονομικής υποστήριξης των μελών σε έκτακτες οικογενειακές ανάγκες των μελών. Από τη δραστηριότητα του Συνεταιρισμού η Ζαγορά και η γύρω περιοχή καθίσταται ευρύτερα αναγνωρίσιμη και επέρχονται θετικές συνέπειες και στη τουριστική ανάπτυξη της περιοχής παρά το γεγονός ότι η κύρια δραστηριότητα της Οργάνωσης είναι αγροτική. Ο Συνεταιρισμός απασχολεί 44 άτομα μόνιμο προσωπικό και εκατοντάδες άτομα εποχικού προσωπικού που εργάζονται στο συσκευαστήριο. Επίσης υπάρχουν εξωτερικοί συνεργάτες (δικηγόροι, μηχανικοί και άλλοι επιστήμονες) που συμβάλλουν στο γενικότερο έργο του. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών είναι κάτοικοι της περιοχής και ευρύτερα της Μαγνησίας. Το κυριότερο έργο του Συνεταιρισμού είναι ότι αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα που η Ζαγορά και τα διπλανά χωριά, είναι «ζωντανά» και διατηρούν έντονο στοιχείο νέας γενιάς, σε έναν τόπο χαρακτηρισμένο ως ορεινό που πλήττεται έντονα από τις καιρικές συνθήκες κατά τους χειμερινούς μήνες. Τα μέλη του σήμερα είναι 4η ή και 5η γενιά συνεταιριστών από το έτος ίδρυσης και συνεχίζουν τον μόνιμο αγώνα για να παραμείνουν στον τόπο τους και το προϊόν τους να είναι ο καλύτερος πρεσβευτής στις αγορές του κόσμου.

******