«Ζέσταμα» για μέτρα, γ’ αξιολόγηση και τα «αγκάθια» του ΔΝΤ

«Έχουμε αναλάβει δέσμευση να επιτύχουμε συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους για το 2018, δεν εκτιμώ ότι θα υπάρξουν σημαντικές αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς, ωστόσο οι δεσμεύσεις θα τηρηθούν».

Αυτό απάντησε κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας στο ερώτημα αν θα ζητηθεί η επιβολή πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων για το 2018.

Το ίδιο κυβερνητικό στέλεχος πρόσθεσε ότι το 2017 θα κλείσει με υπέρβαση του στόχου (1,75% του ΑΕΠ), κάτι που αφήνει το περιθώριο για έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες πλην συνταξιούχων.

Οι υψηλές εισφορές τρέφουν τη φοροδιαφυγή

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο αξιωματούχος παραδέχθηκε ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών για τους επιτηδευματίες έχει προκαλέσει απόκλιση στα έσοδα, ενώ πρόσθεσε ότι εξετάζονται αλλαγές για να αντιμετωπιστεί η έξαρση της φοροδιαφυγής λόγω της αύξησης των φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων.

Αναφερόμενος στην τρίτη αξιολόγηση έθεσε ως στόχο να υπάρξει πλήρης συμφωνία μέχρι το Εurogroup του Δεκεμβρίου, ενώ υποστήριξε ότι οι συζητήσεις σε επίπεδο υπουργών από ελληνικής πλευράς και επικεφαλής των θεσμών από την πλευρά των δανειστών θα γίνουν μετά τη φθινοπωρινή σύνοδο του ΔΝΤ, δηλαδή στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου.

Τρεις ημέρες πριν από το Eurogroup στο Ταλίν της Εσθονίας όπου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και οι εκπρόσωποι των θεσμών θα ενημερώσουν τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης για την πορεία εξέλιξης του ελληνικού προγράμματος μετά τη συμφωνία του περασμένου Ιουνίου, η κυβέρνηση ανοίγει σιγά – σιγά τα χαρτιά της.

Μετά τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ο υπουργός Οικονομικών αναμένεται να δώσει το στίγμα ότι η επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να τελειώσει γρήγορα και χωρίς εκπλήξεις η τρίτη αξιολόγηση, το αργότερο ως το πρώτο Eurogroup του Δεκεμβρίου.

Καθοριστική για την προετοιμασία της τρίτης αξιολόγησης θα είναι η επίσκεψη του Γερούν Ντέισελμπλουμ στην Αθήνα και η συνάντηση του με τον κ. Τσακαλώτο στις 25 Σεπτεμβρίου, την επομένη των γερμανικών εκλογών.

Στην συνάντηση η ελληνική πλευρά θα ζητήσει να μην επαναληφθεί το φαινόμενο των καθυστερήσεων και των απρόοπτων αιτημάτων που παρατηρήθηκε στις δύο προηγούμενες αξιολογήσεις αν και δεν αναμένεται να θέσει ζήτημα αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα καθώς υπάρχει στο τραπέζι το θέμα του χρέους.

Γενικότερα η κυβέρνηση θεωρεί ότι το πολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται στην Ευρώπη με την προσπάθεια εμβάθυνσης της οικονομικής ενοποίησης όπως την προωθεί ο Πρόεδρος Μακρόν ευνοεί την ελληνική προσπάθεια για να φτάσει η χώρα στο τέλος των μνημονίων.

Σύμμαχο σ΄αυτή την προσπάθεια έχει τον Κλάους Ρέγκλινγκ ο οποίος τοποθετήθηκε δημόσια στο θέμα της αξιοποίησης των υπόλοιπων δανειακών κεφαλαίων που έχουν εγκριθεί για την Ελλάδα στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου.

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει δανειστεί 39 δισ. ευρώ από τον Αύγουστο του 2015, πρόσθεσε ότι κατά τη δική του εκτίμηση «η χώρα δεν θα χρειαστεί το υπόλοιπο του ποσού το οποίο ανέρχεται σε σχεδόν 46 δισ. ευρώ».

Γεγονός είναι ότι για την αξιοποίηση μέρους ή και του συνόλου αυτών των 46 δισ. ευρώ θα γίνει σκληρή διαπραγμάτευση με τους θεσμούς.

– Ευρωπαϊκοί θεσμοί και ελληνική κυβέρνηση θα διαπραγματευτούν για την αξιοποίηση μέρους αυτών των κεφαλαίων προκειμένου να δημιουργηθεί ένας λογαριασμός ασφαλείας (buffer) 10-12 δισ. ευρώ εν όψει της λήξης του τρίτου μνημονίου και της κάλυψης των δανειακών αναγκών της χώρας απευθείας από τις αγορές.

-Ομως το ΔΝΤ αναμένεται να θέσει το θέμα της περαιτέρω κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών με το ποσό των 10 δισ. ευρώ φοβούμενο ότι η διαδικασία του ξεκαθαρίσματος των κόκκινων δανείων θα δημιουργήσει νέες κεφαλαιακές ανάγκες.

Η απαίτηση αυτή του ΔΝΤ έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις όχι μόνο από την ελληνική κυβέρνηση αλλά και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στελέχη της οποίας υποστηρίζουν ότι το να τίθενται τέτοια ζητήματα ενισχύουν την αβεβαιότητα και την έλλειψη εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα, στοιχείο εξαιρετικά αρνητικό για την προσπάθεια επιστροφής στην ανάπτυξη.

Η ελληνική πλευρά θέλει να γίνει ένας απολογισμός της κρίσης, επισημαίνοντας ότι πλέον ο ρόλος του ΔΝΤ είναι «αντιπαραγωγικός» ενώ για πρώτη φορά θέτει και ζήτημα ευθυνών της Κριστίν Λαγκάρντ η οποία φαίνεται ότι ειδικά στην ελληνική υπόθεση δεν μπορεί να επιτρέπει στον Πόουλ Τόμσεν να έρχεται πάντοτε με την ίδια ατζέντα και να κρατά την ίδια «εμμονική» στάση, όπως υποστηρίζουν κυβερνητικές πηγές.

Βέβαια οι ευρωπαίοι θεωρούν ότι κατά την τρίτη αξιολόγηση το ΔΝτ θα είναι πιό ευέλικτο.

Ο στόχος παραμένει στο πρώτο Eurogroup αυτό του Δεκεμβρίου να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση κι έτσι η κυβέρνηση να έχει «καθαρό διάδρομο» μέχρι το τέλος του προγράμματος.

Η κυβέρνηση μάλιστα στη βάση αυτή έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει σχεδιασμούς διανομής «κοινωνικού μερίσματος» στη βάση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει με την περσινή του επιστολή προς τους δανειστές ο υπουργός Οικονομικών.

«Έχουμε αρχίσει ήδη το σχεδιασμό και στο διάστημα του πρώτου 15μερου του Δεκεμβρίου ανάλογα με τις δημοσιονομικές εξελίξεις θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε που θα κατευθυνθεί το υπερπλεόνασμα το οποίο σίγουρα δεν θα αφορά συντάξεις αλλά θα μπορούσε να αφορά ενίσχυση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ή αναπτυξιακά προγράμματα».

Μεταφέροντας την εντολή του πρωθυπουργού δήλωσε πως στόχος είναι «να πάμε πάρα πολύ γρήγορα στο θέμα της τρίτης αξιολόγησης».

Ο ίδιος αξιωματούχος ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα συζητήσει με τους δανειστές μέτρα προκειμένου να αντιστραφούν οι τάσεις απόκρυψης εισοδημάτων που διαπιστώθηκαν φέτος μετά την αύξηση των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, ιδίως στις κατηγορίες των ελευθέρων επαγγελματιών και των αγροτών.

«Εξετάζουμε κίνητρα», ανάφερε χαρακτηριστικά, όχι απαραίτητα με μειώσεις συντελεστών αλλά με «έξυπνο τρόπο» για να αντιστραφούν οι τάσεις δήλωσης χαμηλότερων εισοδημάτων.

Η βούληση της κυβέρνησης να κλείσει η αξιολόγηση ως τα Χριστούγεννα συνδέεται με τρία ορόσημα των πρώτων μηνών του επόμενου έτους. Τον Ιανουάριο αναμένεται νέα συζήτηση στο Δ.Σ. του ΔΝΤ αναφορικά με το εάν θα συνεχίσει και πώς το stand by arrangement το οποίο ενέκρινε τον Ιούλιο.

Έως τον Απρίλιο άλλωστε, οπότε θα έχουν επικυρωθεί και τα δημοσιονομικά στοιχεία από τη Eurostat αναμένεται να γίνει συζήτηση για τον τρόπο εξόδου της Ελλάδας από το Μνημόνιο αλλά και η συζήτηση για το χρέος. «Όταν γίνουν αυτές οι συζητήσεις δεν θέλουμε η Ελλάδα να είναι μέρος του προβλήματος».

Σε χρόνο παράλληλο του επόμενους έξι-επτά μήνες το οικονομικό επιτελείο και ο ΟΔΔΗΧ σχεδιάζει νέες εξόδους στις αγορές και για λόγους άντλησης νέου χρήματος ώστε να αυξηθεί το μαξιλάρι διαθεσίμων αλλά και για λόγους ενίσχυσης της ρευστότητας της αγοράς.