Τα νέα πρόστιμα της Εφορίας

ΚΕΡΔΗ και ζημίες θα έχουν οι φορολογούμενοι από την εφαρμογή του νέου ποινολογίου. Ειδικότερα από την εφαρμογή της νέας μεθόδου υπολογισμού των προστίμων που επιβάλλονται για τις παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων άλλοι θα βγουν κερδισμένοι και άλλοι χαμένοι. Κερδισμένοι θα βγουν κυρίως αυτοί που στο παρελθόν είχαν επισήμως χαρακτηρισθεί μεγάλοι φοροφυγάδες, δηλαδή οι εκδότες και οι λήπτες πλαστών και εικονικών τιμολογίων.

Ας δούμε όμως πώς λειτουργεί η νέα αντικειμενική μεθοδολογία υπολογισμού των προστίμων για τις παραβάσεις του ΚΒΣ, ποια είναι τα πρόστιμα που επιβάλλονται με βάση τη νομοθεσία που ισχύει και ακόμη ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν με την εφαρμογή του νέου συστήματος.

Η λειτουργία της αντικειμενικής μεθόδου βασίζεται στις εξής παραμέτρους: στις βάσεις υπολογισμού, στους συντελεστές βαρύτητας και στις «οροφές», δηλαδή στα ανώτατα όρια προστίμων.

Εξάλλου οι παραβάσεις για τις οποίες επιβάλλονται τα πρόστιμα διακρίνονται σε γενικές, για τις οποίες επιβάλλεται ένα ενιαίο πρόστιμο ανά διαχειριστική περίοδο, και αυτοτελείς, για τις οποίες επιβάλλεται ιδιαίτερο πρόστιμο για κάθε παράβαση. Συγκεκριμένα:

Γενικές παραβάσεις

Τις γενικές παραβάσεις, για τις οποίες επιβάλλεται ένα πρόστιμο ανά διαχειριστική περίοδο, ανεξάρτητα από τη συχνότητα εμφάνισης της παράβασης, δεν τις ορίζει το ποινολόγιο. Ως τέτοιες παραβάσεις ενδεικτικά θεωρούνται η μη αναγραφή του αθροίσματος της ποσότητας των διακινούμενων αγαθών, η ελλιπής αναγραφή του είδους των αγαθών, η μη εμπρόθεσμη ενημέρωση των βιβλίων κλπ.

Για τις παραβάσεις αυτές θεσπίζεται η βάση υπολογισμού Νο 1, η οποία προβλέπει ορισμένο ύψος προστίμου ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί ο επιτηδευματίας, και συντελεστής βαρύτητας 1. Ετσι επιβάλλεται πρόστιμο:

* 100.000 δρχ. σε όσους δεν τηρούν βιβλία ή τηρούν βιβλία Α’ κατηγορίας.

* 200.000 δρχ. σε όσους τηρούν βιβλία Β’ κατηγορίας.

* 300.000 δρχ. σε όσους τηρούν βιβλία Γ’ κατηγορίας.

Κατ’ εξαίρεση για τις πιο κάτω παραβάσεις ο συντελεστής βαρύτητας ο οποίος εφαρμόζεται στη βάση υπολογισμού Νο 1 ορίζεται ως εξής:

* 2, όταν δεν τηρούνται βιβλία Γ’ κατηγορίας ή όταν τηρούνται κατώτερης κατηγορίας, όταν δεν τηρούνται πρόσθετα βιβλία ή όταν δεν τηρείται το βιβλίο αποθήκης ή παραγωγής κοστολογίου, όταν περιγράφεται ελλιπώς το είδος των αγαθών ή των υπηρεσιών και στις περιπτώσεις μη επίδειξης των βιβλίων όταν ζητηθούν.

Σε αυτές τις περιπτώσεις τα πρόστιμα γίνονται 200.000 δρχ. για την πρώτη κατηγορία, 400.000 δρχ. για τη δεύτερη κατηγορία και 600.000 δρχ. για την τρίτη κατηγορία βιβλίων.

* 3, στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης ενημέρωσης των βιβλίων και στην περίπτωση μη υποβολής των στοιχείων του άρθρου 20 ΚΒΣ ή εκπρόθεσμης υποβολής τους. Στις περιπτώσεις αυτές τα πρόστιμα γίνονται 300.000 δρχ. για την πρώτη κατηγορία, 600.000 δρχ. για τη δεύτερη κατηγορία και 900.000 δρχ. για την τρίτη κατηγορία.

* 4, στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης σύνταξης και καταχώρισης του ισολογισμού, οπότε το πρόστιμο για την τρίτη κατηγορία γίνεται 1.200.000 δρχ., και ακόμη στις περιπτώσεις παρεμπόδισης του προληπτικού φορολογικού ελέγχου, οπότε τα αντίστοιχα πρόστιμα ανά κατηγορία γίνονται 400.000, 800.000 και 1.200.000 δρχ. αντιστοίχως.

Με τη νομοθεσία που ισχύει τα πρόστιμα των γενικών παραβάσεων έχουν ορισθεί από μία δραχμή ως 100.000 δρχ. για την πρώτη κατηγορία βιβλίων, ως 200.000 δρχ. για τη δεύτερη κατηγορία βιβλίων και ως 300.000 δρχ. για την τρίτη κατηγορία. Διπλασιασμός του προστίμου προβλέπεται μόνο στην περίπτωση που ο επιτηδευματίας δεν τηρεί τα βιβλία που υποχρεούται.

Συμπέρασμα: Με τις νέες ρυθμίσεις τα πρόστιμα των γενικών παραβάσεων έγιναν βαρύτερα, καταργήθηκε όμως η διαπραγμάτευση μεταξύ εφόρου και φορολογουμένου με τις εντεύθεν συνέπειές της, ενώ ο επιτηδευματίας ξέρει εκ των προτέρων ποιο πρόστιμο θα πληρώσει για τη συγκεκριμένη παράβαση.

Αυτοτελείς παραβάσεις

Στις αυτοτελείς παραβάσεις, για τις οποίες επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση, με τις νέες ρυθμίσεις χρησιμοποιούνται η βάση υπολογισμού Νο 1 και ο συντελεστής βαρύτητας 1. Δηλαδή, για κάθε επαναλαμβανόμενη παράβαση επιβάλλεται πρόστιμο 100.000, 200.000 και 300.000 δρχ. ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί ο επιτηδευματίας.

Ως αυτοτελείς παραβάσεις για τις οποίες επιβάλλονται τα πιο πάνω πρόστιμα θεωρούνται: η παράλειψη έκδοσης στοιχείων, η έκδοση αθεώρητων στοιχείων, η μη αναγραφή ή η ανακριβής αναγραφή του ονοματεπωνύμου, της επωνυμίας, του ΑΦΜ, της ποσότητας, του είδους και της αξίας ή της αμοιβής. Ακόμη, αυτοτελής παράβαση θεωρείται η μη καταχώριση ή η ανακριβής καταχώριση στα βιβλία ή η ανακριβής καταχώριση των στοιχείων που επιβάλλει ο ΚΒΣ ή η μη διαφύλαξη βιβλίου και στελέχους στοιχείων, η μη εμπρόθεσμη εκτύπωση κάθε βιβλίου, καθώς και η μη κάλυψη από τα προγράμματα λογισμικού των υποχρεώσεων που προβλέπονται από τον ΚΒΣ.

Με τις διατάξεις που ισχύουν η επιβολή προστίμων για τις πιο πάνω παραβάσεις αντιμετωπίζεται κατά τον ίδιο τρόπο, με μόνη διαφορά πως με τις νέες διατάξεις το πρόστιμο είναι ορισμένο και αδιαπραγμάτευτο.

Ιδιάζουσες παραβάσεις

Επιείκεια δείχνεται με τις νέες ρυθμίσεις στις λεγόμενες ιδιάζουσες παραβάσεις, αυτές δηλαδή που εκφράζουν αναμφίβολα πρόθεση φοροδιαφυγής, όπως είναι η έκδοση πλαστών και εικονικών τιμολογίων. Με τις νέες ρυθμίσεις στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο της αξίας κάθε στοιχείου χωρίς ΦΠΑ, εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη από 300.000 δρχ.

Με τις ρυθμίσεις που ισχύουν το πρόστιμο που επιβάλλεται στους εκδότες και στους λήπτες πλαστών ή εικονικών τιμολογίων είναι ίσο με το πενταπλάσιο της αξίας της συναλλαγής. Εδώ τα κέρδη είναι για τους επιτηδευματίες, ειδικότερα για εκείνους που ήδη έχουν διαπράξει αυτής της μορφής τις παραβάσεις. Ετσι αν, για παράδειγμα, επιτηδευματίας είχε εκδώσει πλαστά τιμολόγια αξίας 50 εκατ. δρχ. και με τον ΦΠΑ 59 εκατ. του είχε επιβληθεί πρόστιμο 295 εκατ., με τις νέες ρυθμίσεις το πρόστιμό του γίνεται 100 εκατ. και με τον συμβιβασμό 33 εκατ. δρχ.

Για τη μη έκδοση ή την ανακριβή έκδοση στοιχείων το πρόστιμο έχει ορισθεί ίσο με την αξία της συναλλαγής, όπως ακριβώς προβλέπεται και από τις διατάξεις που ισχύουν. Ποιες καταθέσεις δεν φορολογούνται

ΑΠΑΛΛΑΣΣΟΝΤΑΙ από τη φορολογία οι τόκοι ορισμένων κατηγοριών καταθέσεων σύμφωνα με ερμηνευτική εγκύκλιο που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα λοιπόν με την εγκύκλιο, από τη φορολόγηση των τόκων με συντελεστή 15% απαλλάσσονται: Οι καταθέσεις στεγαστικού ταμιευτηρίου όταν χρησιμοποιούνται για την αγορά πρώτης κατοικίας. Οι καταθέσεις σε δραχμές που προέρχονται από εισαγωγή συναλλάγματος που έκαναν μη μόνιμοι κάτοικοι. Οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα που ανήκουν σε μη μόνιμους κατοίκους που τηρούνται σε τράπεζες ή στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Οι καταθέσεις σε δραχμές μετατρέψιμες σε συνάλλαγμα που ανήκουν σε μη μόνιμους κατοίκους (εξαιρούνται και φορολογούνται οι τόκοι των καταθέσεων από ομόλογα ή ομολογιακά δάνεια με ρήτρα ξένου νομίσματος). Εκούσιες καταθέσεις όψεως ή ταμιευτηρίου σε ξένο νόμισμα μη μόνιμων κατοίκων στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Προθεσμιακές καταθέσεις σε ξένο νόμισμα που έχουν συνάψει έλληνες κάτοικοι ως 31.12.1996. Ομόλογα ή ομολογιακά δάνεια που έχουν συναφθεί ως 31.12.1990 καθώς και οι τόκοι ομολογιακών δανείων σε συνάλλαγμα που εκδόθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος από 1.1.1991 ως 31.12.1996 και τέλος οι καταθέσεις μεταξύ τραπεζών καθώς και των τραπεζών προς την Τράπεζα της Ελλάδος.