Μία συγκεκριμένη απόφαση για τη ρύθμιση του δημοσίου χρέους και την εξασφάλιση της συμμετοχής της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα επιτάχυνε τις θετικές εξελίξεις. Ωστόσο, αυτό δεν ακυρώνει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Σταύρος Ιωάννου, σε ομιλία του σε συνέδριο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων.
Όπως είπε, «αποτελεί θετική εξέλιξη αναμφισβήτητα η συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup της προηγούμενης εβδομάδας. Το κλείσιμο της αξιολόγησης και η εκταμίευση της δόσης ανοίγουν το δρόμο για να κλείσει επιτέλους ο κύκλος της αβεβαιότητας. Η χώρα μας, η οικονομία, έχουν την ευκαιρία να γυρίσουν σελίδα με την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα υπηρετήσουμε ένα σχέδιο ανασυγκρότησης».
Αναφερόμενος στις αποφάσεις του τελευταίους Eurogroup επικαλέστηκε δηλώσεις της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι «κανείς δεν ισχυρίζεται ότι αυτή είναι η καλύτερη λύση, είναι όμως η δεύτερη καλύτερη λύση».
Πρόκειται για μία λύση, που όπως είπε ο κ. Ιωάννου, «επιτρέπει προφανώς στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να μετέχει κατ αρχήν στο πρόγραμμα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η αναγνώριση από τους εκπροσώπους των θεσμών των βαρύτατων θυσιών που έχουν επωμιστεί οι Έλληνες πολίτες, δεν απαλύνει τα νέα βάρη που έχουμε αναλάβει, αλλά τουλάχιστον διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για να αρχίσει να κινείται και πάλι η οικονομία. Η ανασφάλεια περιορίζεται, Έλληνες και ξένοι επενδυτές μπορούν να προσδοκούν με σιγουριά πλέον ότι είναι αξιοποιήσιμες οι μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες που έχουν διαμορφωθεί στη χώρα».
Πρόσθεσε δε πως «είναι επιβεβλημένο, όχι μόνο να σκεφτούμε ή να προβληματιστούμε αλλά κυρίως να αναλάβουμε συγκροτημένη δράση για τη σταθεροποίηση της οικονομίας, την επιστροφή στην ανάπτυξη, την προσέλκυση επενδύσεων, την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση ευκαιριών».
Υπό αυτό το πρίσμα, συνέχισε, «η πρωτοβουλία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων για το σημερινό συνέδριο είναι εξαιρετικά επίκαιρη και σημαντική».
Βάση ανάπτυξης και προοπτικής
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, «παρά τις επιπτώσεις της ύφεσης, τη στασιμότητα και τον αποκλεισμό της χώρας και της οικονομίας από τις διεθνείς αγορές, έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου και σταθεροποίησης που όχι μόνο δεν πρέπει να πάνε χαμένα, αλλά πρέπει να αποτελέσουν τη βάση δημιουργίας ανάπτυξης και προοπτικής».
Υπογράμμισε πως «τώρα είναι η στιγμή, όλοι μας, το πολιτικό προσωπικό, ο επιχειρηματικός κόσμος, η κοινωνία, να αποφασίσουμε και να υιοθετήσουμε πλήρως το δικό μας αναπτυξιακό σχέδιο εξόδου από την κρίση, με πρωταγωνιστικό το ρόλο του ιδιωτικού επιχειρείν και με κινητήριες δυνάμεις τις επενδύσεις και την οικονομική εξωστρέφεια».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «είναι δική μας υπόθεση, δική μας υποχρέωση, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα καταστήσουν τη χώρα ελκυστικό επιχειρηματικό και επενδυτικό προορισμό, με προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, προσέλκυση εγχώριων και ξένων επενδυτικών κεφαλαίων, δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης και ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο για τους πολίτες της χώρας, ώστε οι θυσίες τους να μην πάνε χαμένες»
Ο κ. Ιωάννου είπε πως «θέλω να πιστεύω πως έχουμε πια πιάσει τον «πάτο του βαρελιού». Ότι μπορούμε, υπό προϋποθέσεις, να αφήσουμε πια, πίσω μας τα χειρότερα και να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο, επιστρέφοντας με σταθερό ρυθμό στην κανονικότητα».
Και συμπλήρωσε ότι «έχει πολλές φορές λεχθεί πως για να ανακτήσουμε δυναμική και να επιστρέψουμε σε μια διατηρήσιμη, αναπτυξιακή τροχιά, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε και να μετασχηματίσουμε το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας μας, με στόχο μια πιο εξωστρεφή, πιο ανταγωνιστική και πιο κερδοφόρα οικονομία».
Σε αυτή την πορεία, επεσήμανε, «προς την αναζήτηση νέων πεδίων κερδοφορίας για τις ελληνικές επιχειρήσεις και την προσέλκυση επενδύσεων, κρίσιμος παραμένει και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα που πρέπει να αναγεννηθεί».
Το νέο επιχειρηματικό τοπίο
Αναφερόμενος στο επιχειρηματικό περιβάλλον που τώρα διαμορφώνεται, τόνισε ότι «η σταδιακή ανάληψη ρίσκου και η εκμετάλλευση των σημαντικών συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, είναι πλέον μονόδρομος. Ο δρόμος δεν είναι ούτε εύκολος ούτε απλός. Υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Πέραν της προσέλκυσης σημαντικών ξένων άμεσων επενδύσεων που θα καλύψουν το τεράστιο επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε στα χρόνια της κρίσης, καθοριστικής σημασίας, είναι η ομαλοποίηση στην παροχή ρευστότητας και χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας με σταδιακή αποκλιμάκωση του κόστους χρήματος».
Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι για να γίνει αυτό απαιτούνται συγκεκριμένα βήματα:
Πρώτον: Aποκατάσταση συνθηκών εμπιστοσύνης στην οικονομία, ώστε να επιστρέψουν καταθέσεις στις τράπεζες και να προχωρήσει σταδιακά η πλήρης άρση των κεφαλαιακών περιορισμών που επιβλήθηκαν στη χώρα το καλοκαίρι του 2015. Κάποια πρώτα δείγματα άρσης είμαι πεπεισμένος ότι θα δούμε μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Δεύτερον: Επιστροφή του δημοσίου στις διεθνείς αγορές, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη χρηματοδότηση και των μεγάλων επιχειρήσεων, να οικοδομηθούν πάλι σχέσεις εμπιστοσύνης με τις διεθνείς αγορές. Σημαντικός παράγοντας που θα μπορούσε να βοηθήσει στην κατεύθυνση αυτή θα
ήταν μια θετική εξέλιξη σχετικά με την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς θα βελτιωνόταν άμεσα το κλίμα για την ελληνική οικονομία στη διεθνή επενδυτική κοινότητα.
Τρίτον: Τήρηση με συνέπεια και χωρίς παλινδρομήσεις των συμφωνηθέντων με τους εταίρους μας και ειδικότερα στον τομέα της υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και αποκρατικοποιήσεων. Κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει ως εγγύηση απέναντι στους διεθνείς επενδυτές που δυστυχώς για εμάς παραμένουν επιφυλακτικοί και πρέπει να πειστούν για την αποφασιστικότητα μας ως χώρα.
Η υιοθέτηση από πλευράς μας των αναγκαίων μεταρρυθμιστικών πολιτικών είναι η βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη που με τη σειρά της είναι απαραίτητη για να μπορούμε να στηρίξουμε τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους που έχουμε αναλάβει για πρωτογενή πλεονάσματα μέσα στα επόμενα χρόνια.
Τέταρτον: Καθοριστικής σημασίας παράγοντας, όπως προαναφέρθηκε ήδη, που θα συμβάλλει στην απελευθέρωση ρευστότητας προς, υγιείς ελληνικές επιχειρήσεις, είναι η αποτελεσματική μείωση των υπολοίπων των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΝΡΕs) έχουν εκτιναχθεί στα 106 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια, υπό το βάρος της κρίσης, της ανεργίας αλλά και της αύξησης των στρατηγικών κακοπληρωτών που εκμεταλλεύθηκαν και εκμεταλλεύονται τις δυσμενείς συνθήκες στην οικονομία για να μην είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους.
Οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί έναντι των εποπτικών αρχών να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, κατά περίπου 40%, την επόμενη τριετία και μπορεί αυτό να φαίνεται ένας φιλόδοξος στόχος, αλλά θεωρώ πως είναι και εφικτός.
Ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος
«Παρά τις προκλήσεις, η κατάσταση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα σταδιακά σταθεροποιείται. Οι τράπεζες επέστρεψαν στην οργανική κερδοφορία το 2017, η διατραπεζική ρευστότητα βελτιώνεται, μειώνεται σταδιακά η εξάρτηση για χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα και με αργούς ρυθμούς σταθεροποιείται και η πορεία των καταθέσεων» επεσήμανε ο αναπληρωτής CEO της Eurobank.
Όπως εξήγησε, «οι ελληνικές τράπεζες έχουν προετοιμαστεί ώστε σε ένα βελτιωμένο αναπτυξιακό περιβάλλον, από εδώ και στο εξής, να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και να περάσουν σε νέα φάση ανάπτυξης, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ενεργοποίηση της ελληνικής οικονομίας».
Σε σχέση με τη Eurobank είπε πως «έχουμε επενδύσει εδώ και χρόνια στο δύσκολο ταξίδι της εξωστρέφειας για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Από την αρχή της κρίσης, από το 2009, υποστηρίξαμε, ότι η απάντηση στην κρίση είναι η ανάπτυξη και η ανάπτυξη σε μια χειμαζόμενη οικονομία που στηρίχθηκε επί δεκαετίες στην κατανάλωση, πρέπει να αλλάξει προσανατολισμό, να γίνει εξωστρεφής, να στηρίξει τις εξαγωγές και την υγιή επιχειρηματικότητα».
Και πρόσθεσε πως «παρά τις δυσκολίες, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτών των χρόνων, η Τράπεζά μας, δεν σταμάτησε να στηρίζει τους πελάτες της ώστε να καταφέρουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Δεν σταμάτησε να χρηματοδοτεί, στο μέτρο του δυνατού, βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια. Στήριξε σειρά πρωτοβουλιών και προγραμμάτων και προσπάθειες εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων. Στάθηκε δίπλα στους ιδιώτες πελάτες της για να τους βοηθήσει να ξεπεράσουν δυσχέρειες, πρωτόγνωρες, που δημιούργησε η κρίση».
Οι πρωτοβουλίες της Eurobank
Παράλληλα, ο κ. Ιωάννου υπογράμμισε πως η Eurobank «προετοιμάστηκε για να αντιμετωπίσει με επιτυχία το μείζον πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αποτελούν μάστιγα όχι μόνο για τον τραπεζικό κλάδο, αλλά για την οικονομία ευρύτερα».
Μάλιστα σημείωσε ότι «αυτή είναι ίσως η πιο δύσκολη άσκηση για το τραπεζικό σύστημα ολόκληρου του ευρωπαϊκού Νότου και της Ελλάδας πολύ περισσότερο, καθώς πέραν των αντικειμενικών δυσκολιών, πρέπει πρωτίστως να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών. Πρόβλημα οικονομικό αλλά κυρίως ηθικό και κοινωνικό αφού πλήττει και εκμεταλλεύεται τους πραγματικά αδύναμους που χρήζουν βοήθειας και στήριξης».
Τέλος, αναφέρθηκε στο πλέγμα πρωτοβουλιών και δράσεων που αποτελούν δυναμική αφετηρία για το ταξίδι των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές:
· Το Exportgate.gr, την πλέον ολοκληρωμένη ηλεκτρονική πύλη διασύνδεσης ελλήνων εξαγωγέων με αγορές του εξωτερικού, που έχουμε αναπτύξει σε συνεργασία με το ΣΕΒ και τους τρεις μεγαλύτερους εξαγωγικούς φορείς, τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΠΣΕ), το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) και το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ).
· Η πρωτοβουλία της Τράπεζας, «Go International» που «τρέχει» επιτυχώς από το 2010 και είναι η κεντρική μας δράση για τη στήριξη των Ελλήνων εξαγωγέων στις διεθνείς αγορές. Πρόσφατα διοργανώθηκε το «Go in Crete», στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας μας Go International. Εκεί, με τη συμβολή σημαντικών φορέων που έμπρακτα στηρίζουν τις ελληνικές εξαγωγές, όπως ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ), αλλά και με τις νέες μεγάλες συμμαχίες με σημαντικούς παίκτες του εξωτερικού, φέραμε κοντά περισσότερους από 100 εξαγωγείς και περισσότερους από 50 διεθνείς αγοραστές.
· Νέες μεγάλες συμμαχίες που έχουμε πετύχει με ισχυρούς διεθνείς οργανισμούς, όπως η μεγάλη ισπανική τράπεζα Santander. Συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και το IFC καθώς και τη
· Συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.