Πώς από υπερεθνική ξαναέγινε… Εθνική Ελλάδος

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα μετά την αποχώρησή της από την τουρκική αγορά και την πώληση ή δρομολόγηση ρευστοποίησης σχεδόν όλων των θυγατρικών της στη ΝΑ Ευρώπη και σε μη τραπεζικούς κλάδους. Με τον διαγωνισμό για την Εθνική Ασφαλιστική να βρίσκεται στην τελική ευθεία, ο μέχρι πρότινος μεγαλύτερος σε ενεργητικό χρηματοπιστωτικός όμιλος της χώρας κλείνει τον κύκλο συρρίκνωσης που άνοιξε με το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους το 2012 και επιταχύνθηκε μετά την τρίτη από το ξέσπασμα της κρίσης ανακεφαλαιοποίησή του, το φθινόπωρο του 2015.

Η Τράπεζα, από υπερεθνική γίνεται ξανά… Εθνική Ελλάδος καθώς η νέα κρατική βοήθεια που έλαβε στην τελευταία αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου σήμανε την οριστική εγκατάλειψη σχεδόν όλων των δραστηριοτήτων της στο εξωτερικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο όμιλος να χάσει σχεδόν το 50% του συνολικού της ενεργητικού, το οποίο εφέτος με τις προγραμματισμένες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στα επίπεδα των 67 δισ. ευρώ έναντι 115 δισ. ευρώ στα τέλη του 2014.

Διοικητικές αλλαγές

Η Εθνική έχει ήδη ολοκληρώσει την πώληση της Finansbank, της Αστήρ Παλάς, της Εθνικής Πανγαία, της NBGI και της South Africa Bank. Παράλληλα, έχει συμφωνήσει τη μεταβίβαση της θυγατρικής της στη Βουλγαρία, συναλλαγή που θα ολοκληρωθεί κατά πάσα πιθανότητα στο δεύτερο τρίμηνο του 2017, έχει ξεκινήσει διερευνητικές επαφές για τη διάθεση των εργασιών της στη Ρουμανία ενώ πωλητήριο θα μπει στις περισσότερες, αν όχι σε όλες, θυγατρικές σε Αλβανία, FYROM και Σερβία.

Σημαντική εκκρεμότητα που θα πρέπει να διευθετηθεί μέχρι και την ερχόμενη γενική συνέλευση των μετόχων της τον Ιούνιο αποτελεί και το διοικητικό. Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, μετά την προ πέντε μηνών κόντρα με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για τη θέση του προέδρου της τράπεζας, θέλει να γεφυρώσει τις διαφορές του με τον βασικό μέτοχο της Εθνικής και να δημιουργήσει τη δική του διοικητική ομάδα που θα εφαρμόσει το σχέδιό του για την επιστροφή της σε βιώσιμη κερδοφορία.

Η αναζήτηση στελεχών

Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ζητήσει ήδη την παραίτηση του επί 41 χρόνια στελέχους της τράπεζας και μέχρι σήμερα αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου Δημήτρη Δημόπουλου, ο οποίος στο τελευταίο διοικητικό της συμβούλιο πριν από 10 ημέρες ανακοίνωσε την αποχώρησή του. Με βάση της ίδιες πηγές, ο κ. Φραγκιαδάκης επιθυμούσε την τοποθέτηση στη συγκεκριμένη θέση της κυρίας Κερασίνας Ραυτοπούλου, συμβούλου για τραπεζικά θέματα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη. Ωστόσο, δεν πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας που θέτει ο SSM, ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ, και κατά πάσα πιθανότητα θα αναλάβει χρέη συμβούλου διοίκησης, έχοντας την εποπτεία του τομέα διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ως εκ τούτου, η αναζήτηση του κατάλληλου προσώπου για τη θέση του αναπληρωτή CEO συνεχίζεται. Στην αγορά ακούστηκε τις προηγούμενες ημέρες το όνομα του κ. Στέλιου Παπαδόπουλου, επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, ωστόσο η πληροφορία δεν επιβεβαιώνεται.

Η διαμάχη με ΤΧΣ

Οπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές ο κ. Παπαδόπουλος, ο οποίος χαρακτηρίζεται διακομματικός καθώς παραμένει στην ίδια θέση από το 2012, εργάζεται αυτήν την περίοδο για τη διαμόρφωση των μεσοπρόθεσμων μέτρων αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, μετά το «κλείδωμα» των βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων ελάφρυνσής του πριν από λίγους μήνες.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους η μετακίνησή του, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση, σε καίριο πόστο στον τραπεζικό κλάδο είναι εξ ορισμού δύσκολη. Η αγορά πάντως αναμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις για την αντικατάσταση του κ. Δημόπουλου καθώς όπως αναφέρει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος «το πρόσωπο που θα επιλεγεί θα δώσει το στίγμα των προθέσεων μετόχων και διοικητικής ομάδας για την επόμενη ημέρα στην τράπεζα».

Από την Εθνική θα αποχωρήσει κατά πάσα πιθανότητα και ο πρόεδρός της Παναγιώτης Θωμόπουλος, για το πρόσωπο του οποίου ξεκίνησε η διαμάχη του κ. Φραγκιαδάκη με το ΤΧΣ καθώς το Ταμείο επιθυμούσε την τοποθέτηση άλλου υποψηφίου στη συγκεκριμένη θέση.

Τελικώς, «πέρασε» ο εκλεκτός του κ. Φραγκιαδάκη, με συμβιβασμό των δύο πλευρών και νέο ορόσημο την επερχόμενη τακτική γενική συνέλευση της Εθνικής. Σε κοινή ανακοίνωσή τους τον περασμένο Νοέμβριο αναφερόταν η δέσμευση της διοίκησης της τράπεζας «να σχεδιάσει και να εφαρμόσει, σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, μόνιμο πρόγραμμα διαδοχής για τις καίριες θέσεις του διοικητικού συμβουλίου, περιλαμβανομένης και της θέσης του προέδρου του ΔΣ». Από το διοικητικό συμβούλιο είναι βέβαιο ότι θα αποχωρήσει ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ Σταύρος Κούκος καθώς το κανονιστικό πλαίσιο δεν επιτρέπει πλέον τη συμμετοχή συνδικαλιστών στο συγκεκριμένο σώμα.

Συρρίκνωση του κλάδου κατά 40% στην Ελλάδα

Τα σχέδια αναδιάρθρωσης των τεσσάρων συστημικών ομίλων προβλέπουν συρρίκνωση, όχι μόνο των εκτός Ελλάδος δραστηριοτήτων τους, αλλά και των εγχώριων. Η μείωση των λειτουργικών εξόδων αποτελεί βασική παράμετρο των πλάνων αυτών, η υλοποίηση των οποίων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως και το τέλος του 2018.

Στην Ελλάδα η εξοικονόμηση κόστους προέρχεται κατά κύριο λόγο από την αναδιάρθρωση του δικτύου των καταστημάτων και την αποχώρηση προσωπικού μέσω προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), την επταετία 2010 – 2016 οι τραπεζικές μονάδες στην Ελλάδα έχουν μειωθεί από 4.079 σε 2.343, υποχωρώντας κατά 43% περίπου. Την ίδια περίοδο, ο αριθμός των εργαζομένων έχει υποχωρήσει από τους 66.000 περίπου στους 46.600, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 30% από τα υψηλά του.

Ως αποτέλεσμα, οι λειτουργικές δαπάνες από τα 8,6 δισ. ευρώ το 2009 έχουν πλέον διαμορφωθεί σε επίπεδα λίγο πάνω από τα 5 δισ. ευρώ, με τη σωρευτική τους πτώση να ξεπερνά το 40% τα χρόνια της κρίσης. Η προσαρμογή αυτή ήταν αναπόφευκτη, μετά τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τις αγορές. Στην υπό εξέταση επταετία οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 49%, από τα 237 δισ. ευρώ στα 121, ενώ τα δάνεια περιορίστηκαν κατά 15%, από τα 253 δισ. ευρώ στα 214 δισ. ευρώ.