Την εικόνα ενός ανεξέλεγκτου, ύποπτου και σκοτεινού κόσμου έχει σκιαγραφήσει τις τελευταίες ημέρες για το Διαδίκτυο η μεγαλύτερη μηχανή αναζήτησης σε αυτό. Η αποκάλυψη ότι διαφημίσεις μεγάλων επωνυμιών αλλά και κυβερνήσεων εμφανίζονταν δίπλα σε περιεχόμενο ταινιών και πληροφοριών που «ανέβαζαν» σε πλατφόρμες της Google υποστηρικτές εξτρεμιστικών ομάδων ενέτεινε την ήδη υπάρχουσα δυσπιστία έναντι των κάθε λογής πληροφοριών, ειδήσεων και γεγονότων που έχει τη δυνατότητα να αλιεύσει κανείς στον ευρύτερο κυβερνοχώρο –ας είναι καλά οι χάκερ, τα τρολ και οι παντί τρόπω διαστροφείς της αλήθειας που ενδημούν σε αυτόν.
Ολα ξεκίνησαν όταν έρευνα των «Times» του Λονδίνου εντόπισε διαφημίσεις γνωστών επιχειρηματικών ομίλων και κυβερνητικών οργανισμών δίπλα σε βίντεο που προβάλλονταν στη θυγατρική της Google ιστοσελίδα YouTube. Επρόκειτο για βίντεο που, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, αναρτούσαν «απολογητές βιαστών, αντισημίτες και προπαγανδιστές του μίσους». Πλήθος διαφημιζομένων στις πλατφόρμες της Google έσπευσε να αποσύρει τις ρεκλάμες του –μεταξύ άλλων μεγάλες τράπεζες όπως η RBS, η Lloyds και η HSBC, μέσα ενημέρωσης όπως το BBC, το Channel 4 και ο «Guardian», άλλες εταιρείες όπως η McDonald’s, η L’Oreal, η Marks & Spencer και η Audi, αλλά και η βρετανική κυβέρνηση, η οποία διαφήμιζε στο YouTube καμπάνιες της για προσλήψεις στις ένοπλες δυνάμεις και για τη δωρεά αίματος.
Εισέπραξαν 300.000 ευρώ
Σημειωτέον ότι μια εμπορική ή άλλη διαφήμιση που εμφανίζεται παράλληλα με ένα βίντεο στο YouTube δίνει τη δυνατότητα σε αυτόν που έχει ανεβάσει το βίντεο να εισπράττει 6,9 ευρώ για κάθε 1.000 φορές που οι χρήστες κάνουν κλικ επάνω σε αυτήν. Εν προκειμένω αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να μετατραπούν σε ακούσιους χρηματοδότες εξτρεμιστικών ομάδων και μισαλλόδοξων προπαγανδιστών. Η «Guardian» υποστηρίζει ότι εξτρεμιστές έχουν εισπράξει περί τα 300.000 ευρώ από διαφημίσεις εταιρειών οικιακών συσκευών και κυβερνητικών υπηρεσιών που εμφανίζονταν δίπλα σε «ύποπτα» βίντεο στο YouTube. Ενας εξ αυτών, κατά τη βρετανική εφημερίδα, είναι ο Βαγντί Γκονεΐμ, ένας σαλαφιστής ιεροκήρυκας με καταγωγή από την Αίγυπτο και το Κατάρ του οποίου η είσοδος στη Βρετανία έχει απαγορευθεί.
Η Google αντέδρασε τάχιστα αποσύροντας διαφημίσεις από διαφιλονικούμενου περιεχομένου αναρτήσεις. Ταυτόχρονα υποσχέθηκε να κρατήσει «πιο σκληρή στάση απέναντι σε μνησίκακες, επιθετικές και υποτιμητικές αναρτήσεις». Ο επικεφαλής λειτουργιών της εταιρείας Φίλιπ Σίντλερ διαβεβαίωσε την περασμένη Τρίτη ότι θα γίνει πιο αυστηρή η διαδικασία ανάρτησης διαφημίσεων, θα αποσυρθεί ύποπτο περιεχόμενο από πλατφόρμες της εταιρείας και, σε ό,τι αφορά το YouTube, θα αναθεωρηθούν οι κανόνες έγκρισης των βίντεο.
Κρίση εμπιστοσύνης
Οπως επισημαίνει ο αρμόδιος για τεχνολογικά θέματα ρεπόρτερ του BBC Ρόρι Σέλαν-Τζόουνς, η Google καλείται να αντιμετωπίσει δύο δύσκολα ζητήματα: να εντοπίσει τα παράνομα βίντεο που πρέπει να αποσυρθούν από το YouTube και να καθορίσει ποια είναι μεν νόμιμα, αλλά δεν πρέπει να συνοδεύονται από διαφημίσεις. «Η Google αντιμετωπίζει μια κρίση εμπιστοσύνης και η εξασφάλιση της διαφάνειας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην οποία καλείται να ανταποκριθεί» γράφει χαρακτηριστικά ο συνεργάτης του βρετανικού ομίλου μέσων ενημέρωσης.
Τόσο ο Μπρίτιν όσο και ο Σίντλερ εμφανίζονται βέβαιοι ότι θα λάβουν τα προσήκοντα μέτρα που θα βοηθούν τους διαφημιστές να ελέγχουν πού εμφανίζονται οι ρεκλάμες τους. Αλλά, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, η Google είναι μια τεχνολογική πλατφόρμα και όχι μια εταιρεία μέσων ενημέρωσης. Και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να τηρήσει τα υπεσχημένα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ