Όχι ότι τα τελευταία (πολλά) χρόνια οι σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Βόννης/Βερολίνου ήταν ρόδινες. Η «νέα οστπολιτίκ» των γερμανών καγκελαρίων Κολ, Σρέντερ και Μέρκελ στα ενεργειακά θέματα, η αντίθεσή τους στους πολέμους των ΗΠΑ στον Περσικό, η αδιάφορη στάση τους απέναντι σε σημαντικά για το ΝΑΤΟ ζητήματα όπως η ουσιαστικότερη οικονομική και στρατιωτική συμμετοχή τους στη Συμμαχία, είχαν θρέψει τα αισθήματα δυσπιστίας –αν όχι καχυποψίας –μεταξύ των ΗΠΑ και της Γερμανίας.
Ο ακήρυχτος εμπορικός πόλεμος που έχει ξεσπάσει εσχάτως με τα υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλουν με ποικίλες (αν και όχι ασήμαντες) διαφορές εκατέρωθεν ΗΠΑ και Γερμανία (μέσω Βρυξελλών βεβαίως) σε γιγαντιαίες επιχειρήσεις όπως η Volkswagen, Deutsche Bank, Siemens από τη μια πλευρά ή η Google και η Apple από την άλλη, δείχνει ότι δεν χρειαζόταν να εισβάλει μια απρόβλεπτη προσωπικότητα σαν του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο για να κλονιστούν οι σχέσεις και η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο στενότατων μεταπολεμικά συμμάχων. Η νέα διοίκηση στην Ουάσιγκτον δημιούργησε και ένα ιδιότυπο πολιτισμικό χάσμα μεταξύ τους.
Η πολιτισμική απομάκρυνση μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας, που έφερε η πολιτική αναρρίχηση του Τραμπ και των συνεργατών του, απεικονίστηκε γλαφυρά στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζιτών των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη (G20) που διεξάγεται την Παρασκευή και το Σάββατο στο Μπάντεν Μπάντεν.
Η έλλειψη κάθε «χημείας» μεταξύ του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και της συναδέλφου του επί της Οικονομίας Μπριγκίτε Τσίπρις από τη μια πλευρά και του αμερικανού υπουργού Οικονομικών Στίβεν Μνουτσίν από την άλλη, ήταν κραυγαλέα. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για επιστροφή της απειλής του προστατευτισμού που καθιστά εύθραυστες τις αρχές του ελεύθερου εμπορίου που ενστερνίζεται και προστατεύει ο Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) και ισχύουν διεθνώς.
Σύμφωνα με το Reuters, που απέκτησε πρόσβαση σε ένα σχέδιο κοινού ανακοινωθέντος, οι συμμετέχοντες στη σύνοδο του G20 προτίθενται να επιβεβαιώσουν την πρόθεσή τους να αποτρέψουν κάθε προσπάθεια τόνωσης της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών μέσω υποτιμήσεων των εθνικών νομισμάτων. Αλλά αδυνατούν να συμφωνήσουν σε μια κοινή θέση απέναντι στον προστατευτισμό και το διεθνές εμπόριο.
«Πρόθεσή μας είναι να μην εισέλθουμε σε μια εποχή εμπορικών πολέμων», διαβεβαίωσε από την Πέμπτη ο Στίβεν Μνουτσίν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατά την κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν. Αλλά στη σύνοδο διεφάνη «η αβεβαιότητα των προθέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες με αφορμή το εμπόριο απειλούν να δηλητηριάσουν την οικονομία», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η γερμανίδα υπουργός Οικονομίας Τσίπρις. Η οποία, σημειωτέον, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να προσφύγει η χώρα της στον ΠΟΕ κατά των ΗΠΑ.
Στόχος του Βερολίνου είναι να αποτραπεί από τις ΗΠΑ η δασμολόγηση των εισαγόμενων αγαθών. Και σ’ αυτό τον στόχο η Άγκελα Μέρκελ εξασφάλισε ένα σημαντικό σύμμαχο, «έπειτα από μια ασυνήθιστη πρωτοβουλία», όπως γράφει η «Figaro»: τον κινέζο πρόεδρο Ξι Ζινπίνγκ, με τον οποίο είχε την Πέμπτη τηλεφωνική επικοινωνία.
Το ερώτημα του προστατευτισμού επισήμως δεν θα τεθεί επί τάπητος στη γερμανική λουτρόπολη. Θα πλανάται, ωστόσο, και θα σκιάζει τις συνομιλίες. Και θα την καταδικάζει, ενδεχομένως, σε μια συνάντηση γνωριμίας (της γερμανικής κυβέρνησης αλλά και των άλλων μεγάλων οικονομικών δυνάμεων του πλανήτη) με τη νέα κατάσταση των πραγμάτων στις ΗΠΑ.