Το 2017 αναμένεται να είναι ένα έτος κατά το οποίο οι πολιτικές και γεωπολιτικές διεργασίες, που κινούνται πλέον ταχύτερα από τις οικονομικές, θα επηρεάσουν σε μεγαλύτερο βαθμό την πορεία των αγορών και των οικονομιών καθορίζοντας και το επενδυτικό τοπίο.
Το Brexit, η προεδρία Τραμπ, οι κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε χώρες του πυρήνα στην Ευρώπη, η ήττα του ISIS στη Συρία και στο Ιράκ, η σταθεροποίηση των τιμών πετρελαίου και η σταδιακή περαιτέρω άνοδος των επιτοκίων από τη Fed αποτελούν μερικούς από τους παράγοντες που θα καθορίσουν και τον κόσμο των επενδύσεων της νέας χρονιάς.
Η Fed αναμένεται να προχωρήσει σε τρεις αυξήσεις επιτοκίων συνολικά κατά 0,75% το 2017, κάτι που σηματοδοτεί και την αρχή του τέλους μιας εποχής που οδήγησε τις 50 κορυφαίες κεντρικές τράπεζες σε όλον τον κόσμο να μειώσουν συνολικά κατά 690 φορές τα επιτόκιά τους από την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008.
Αδύναμη ανάπτυξη
Σε ειδική έρευνα της Citigroup μεταξύ κορυφαίων θεσμικών επενδυτών που διαχειρίζονται μερικά τρισεκατομμύρια δολάρια, οι διαχειριστές κεφαλαίων αναμένουν ότι η αδύναμη ανάπτυξη με ελεγχόμενες τις πληθωριστικές πιέσεις θα διατηρηθεί και το 2017, ενώ η Κίνα θα αποφύγει μια ανώμαλη προσγείωση της οικονομίας της.
Οι κεντρικές τράπεζες προσανατολίζονται σε μια λιγότερο χαλαρή νομισματική πολιτική, καθώς αυξάνεται ο ρόλος των δημοσιονομικών παρεμβάσεων.
Η πολιτική αναμένεται να επηρεάζει όλο και περισσότερο την πορεία της παγκόσμιας ανάπτυξης, ενώ γεωπολιτικά γεγονότα, η άνοδος του εθνικισμού και τυχόν πρακτικές προστατευτισμού, και κυρίως η σχέση ΗΠΑ – Κίνας, αλλά και το εκλογικό παζλ στην Ευρώπη θεωρούνται οι σημαντικότεροι κίνδυνοι.
Οι διαχειριστές κεφαλαίων εμφανίζονται για το 2017 θετικοί για αγορές μετοχών, εμπορευμάτων και δολαρίου, ενώ αντίθετα είναι αρνητικοί στις αγορές σταθερού εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων και των κρατικών ομολόγων.
Τα εταιρικά ομόλογα –κυρίως τα μακροπρόθεσμα –εκτιμάται επίσης ότι θα έχουν μεγάλη αύξηση στο κόστος δανεισμού τους. Η συνεχιζόμενη από την ΕΚΤ παροχή ρευστότητας πάντως στηρίζει τα ομόλογα της ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ, που παραμένει ο κύριος φορέας παροχής στήριξης της οικονομίας, επέκτεινε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά με βραδύτερο ρυθμό ως το τέλος του 2017, ενώ αναμένεται να το ολοκληρώσει ύστερα από μια νέα παράταση τον Σεπτέμβριο του 2018.
Πάντως, παρά τις παγκόσμιες αβεβαιότητες, οι μετοχές έχουν φτάσει για ορισμένους σε υπεραγορασμένο (over-bought) έδαφος, κάτι που τις καθιστά ευάλωτες σε διορθώσεις.
Ενέργεια και γεωργία
Οι θεσμικοί επενδυτές, στην ίδια έρευνα, όσον αφορά τα εμπορεύματα δίνουν έμφαση στους τομείς της ενέργειας και της γεωργίας, ενώ στα νομίσματα εκτιμούν ότι το δολάριο θα κινηθεί ανοδικά τόσο έναντι των 10 κύριων νομισμάτων όσο και έναντι των νομισμάτων των αναδυομένων αγορών. Γενικά ορισμένοι fund managers θεωρούν πως οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις (δαπάνες σε υποδομές, δημοσιονομική χαλάρωση, φορολογικές ελαφρύνσεις) στις ΗΠΑ, τα αποκαλούμενα και «Trumponomics», αν εφαρμοστούν αποτελεσματικά θα ενισχύσουν τις μετοχές, αλλά αν ο Τραμπ απογοητεύσει, αυτό μπορεί να προκαλέσει μεταβλητότητα σε μια στιγμή που η άνοδος του λαϊκισμού θα συνεχιστεί και το 2017.
Παρ’ όλο που το δολάριο αγγίζει υψηλό 14 ετών έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων, εκτιμάται ότι η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ / δολαρίου θα βρεθεί για πρώτη φορά μετά το 2002 κάτω από την απόλυτη ισοτιμία το 2017, προτού ανακάμψει αργότερα.
Και ενώ η αποδυνάμωση του ευρώ μπορεί να γίνει δεκτή με ικανοποίηση στην ευρωζώνη, επειδή αναβαθμίζει την ανταγωνιστικότητά της, η ενίσχυση του δολαρίου συνεπάγεται αύξηση του πληθωρισμού σε άλλες χώρες, ενώ οι επιπτώσεις για τις αναδυόμενες αγορές που συνήθως δανείζονται σε δολάρια και βλέπουν το χρέος τους να διογκώνεται θα είναι σημαντικές.

Παράλληλα αναμένεται περαιτέρω πτώση στα νομίσματά τους και αναγκαστική αύξηση των επιτοκίων τους. Αυτό θα έχει σαν επίπτωση τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στις περισσότερες από αυτές.

Στο περιθώριο η Ελλάδα
Η Ελλάδα παραμένει στο περιθώριο των επενδυτικών κεφαλαίων. Αν κλείσει σύντομα η αξιολόγηση και ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στην ποσοτική χαλάρωση, τα ομόλογα και οι μετοχές θα σημειώσουν σημαντική ανοδική κίνηση.

Αν καθυστερήσει η αξιολόγηση και φθάσουμε στο καλοκαίρι που οι υποχρεώσεις της Ελλάδας κινούνται στα 8 δισ. ευρώ, όλα τα σενάρια θα είναι ανοιχτά. Παράλληλα οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως τα «λεφτά στο στρώμα» δεν θα στηρίζουν εσαεί την κατανάλωση και το ΑΕΠ, το οποίο εμφάνισε και για τον λόγο αυτόν καλύτερη εικόνα το 2016, ενώ τα πράγματα μπορεί να πάνε άσχημα όσο οι επενδυτές κοιτάζουν από απόσταση τα ελληνικά δρώμενα.
Η όποια ανάκαμψη της οικονομίας εξάλλου δεν δείχνει να έχει ποιοτικά χαρακτηριστικά και δεν μπορεί χωρίς δραματικές παρεμβάσεις να οδηγηθεί σε βιώσιμη και διατηρήσιμη ανοδική πορεία. Η αγορά ακινήτων πάλι, που αποτελεί το μεγαλύτερο περιουσιακό στοιχείο των Ελλήνων (80%), ύστερα από πτώση 50% παραμένει σε στενωπό επιτείνοντας ένα ισχυρό αρνητικό αποτέλεσμα πλούτου για την πλειονότητα των νοικοκυριών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ