«Κλείνουμε άμεσα» λέει η Αθήνα, «πολύ δύσκολο τόσο γρήγορα» υποστηρίζουν τα στελέχη των θεσμών…
Αέρας αισιοδοξίας πνέει στο κυβερνητικό στρατόπεδο για τη δυνατότητα συμφωνίας με τους θεσμούς τις επόμενες ημέρες, η οποία θα επικυρωθεί στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου και θα ανοίξει τον δρόμο για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και τη «λάιτ» φάση της διευθέτησης του ελληνικού χρέους.
Μέχρι τώρα επιβεβαιώνεται ότι τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας γράφουν τα κείμενα της συμφωνίας, τα οποία θα αποτελέσουν τον καμβά των επώδυνων συμβιβασμών στα εργασιακά, στην κοινωνική ασφάλιση (επιδόματα κ.λπ.) και στα φορολογικά που θα απαιτηθούν να ξεκλειδώσει η Αθήνα το συνολικό πακέτο με «όρους ΔΝΤ».
Ρύθμιση για το 20%


Τι θα περιλαμβάνει αυτό; Πέρα από τη δόση των 6,1 δισ. ευρώ, θα δίνει στην Αθήνα την αναμενόμενη εδώ και χρόνια διευκόλυνση αποπληρωμής του 20% του συνόλου του χρέους. Η λεγόμενη «πρώτη φάση», που επεξεργάστηκε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, περιλαμβάνει βελτιώσεις στον τρόπο εξυπηρέτησης 65 δισ. ευρώ από το βουνό των 324 δισ. του ελληνικού χρέους.
Συγκεκριμένα, αναμένεται η κατάργηση του πέναλτι (ύψους 2 δισ. ευρώ) που συνόδευε το δάνειο των 11 δισ. ευρώ που δόθηκε για την ανταλλαγή των ομολόγων τον Δεκέμβριο του 2012. Επιπλέον, αναμένεται το φιξάρισμα του επιτοκίου των ομολόγων έκδοσης EFSF ύψους 40 δισ. ευρώ που δόθηκαν στις ελληνικές τράπεζες το 2014 καθώς και διευκολύνσεις για ένα τμήμα του χρέους, ύψους 14 δισ. ευρώ, αντίστοιχο με αυτό που δεν χρησιμοποιήθηκε από το δεύτερο Μνημόνιο. Συνολικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, η διευκόλυνση από το σύνολο των δράσεων για την αποπληρωμή του χρέους θα φτάνει σε βάθος χρόνου στα 15 ως 17 δισ. ευρώ. Μιλώντας στη «Wall Street Journal» ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ζητεί συμφωνία «τις επόμενες εβδομάδες» και εκτιμά ότι η παρέμβαση που θα γίνει δεν θα «σημαίνει πολλά» για τον ψηφοφόρο στο Αμβούργο, άρα δεν θα επηρεάσει τις γερμανικές εκλογές.
Στενά περιθώρια


Θα προλάβει η κυβέρνηση στα στενά χρονικά περιθώρια που υπάρχουν; «Θέλουμε απόφαση, έστω κι αν παραπέμπει σε προαπαιτούμενα» λένε στο οικονομικό επιτελείο εν όψει Eurogroup. Βεβαίως, μια πολιτική απόφαση στις 5 Δεκεμβρίου θα αποτελέσει πρόκριμα, αλλά η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί, όπως παγίως συμβαίνει πάνω στις λεπτομέρειες για κάθε ένα από τα 12 νομοσχέδια που θα πρέπει να ψηφιστούν στη συνέχεια και αφορούν, μεταξύ άλλων, τον εξωδικαστικό συμβιβασμό για χρέη προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, την αξιολόγηση και την κινητικότητα στο Δημόσιο και την απελευθέρωση επαγγελμάτων και υπηρεσιών (μηχανικοί, πώληση φαρμάκων σε σουπερμάρκετ κ.λπ.).
Ο προϋπολογισμός που κατατίθεται τη Δευτέρα στη Βουλή θα προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα άνω 1,8% του ΑΕΠ το 2017, έναντι στόχου 1,75% που περιλαμβάνεται στο Μνημόνιο. Σύμφωνα με στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, οι θεσμοί έχουν πεισθεί ότι δεν υπάρχει κενό την επόμενη χρονιά και δέχθηκαν την ανάλυση της κυβέρνησης ως προς την πηγή άντλησης των 750 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται για τη χορήγηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).Η λύση προέρχεται από το κόψιμο επιδομάτων που επικαλύπτονται, την αξιοποίηση μέρους της υπεραπόδοσης των εσόδων και ορισμένων κονδυλίων για το Μεταναστευτικό.
Ρυθμοί Formula 1


«Βούληση υπάρχει, δεν ξέρω αν υπάρχει χρόνος» σχολιάζει από την άλλη πλευρά ευρωπαίος αξιωματούχος αλλά εκφράζει ανησυχία για τα στενά περιθώρια. Στις επόμενες επτά ημέρες η αποτελεσματικότητα των υπουργείων πρέπει να… απογειωθεί, έτσι ώστε η κυβέρνηση να είναι έτοιμη για δύο κρίσιμα χρονικά ορόσημα:
  • Μετά την αναχώρηση των θεσμών από την Αθήνα, πιθανόν αύριο Δευτέρα, κυβέρνηση και τρόικα θα πρέπει να καταλήξουν στις εξ αποστάσεως διαβουλεύσεις σε συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών αποστολών (staff-level-agreement) για όλα τα θέματα της αξιολόγησης πριν από το Euro Working Group της επόμενης Δευτέρας, 28 Νοεμβρίου.
  • Αν τρέξουν όλα με ρυθμούς «Formula 1» και αν υπάρξουν αμοιβαίες υποχωρήσεις, τότε το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου θα εγκρίνει πολιτικά το staff-level-agreement, θα δρομολογήσει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και θα ξεκλειδώσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
EuroWorking Group
Τόμας Βίζερ: «Απαιτείται ένα ακόμη πρόγραμμα με το ΔΝΤ»
Απαραίτητη προϋπόθεση για να δοθεί στην Αθήνα η διευθέτηση του 20% του χρέους είναι να συμφωνηθεί «ένα ακόμη πρόγραμμα του ΔΝΤ για την Ελλάδα», όπως ξεκαθάρισε ο επικεφαλής του Euro Working Group Τόμας Βίζερ.
Ερωτηθείς την Παρασκευή από το Bloomberg για τις δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα αναφορικά με το θέμα του χρέους, ο κ. Βίζερ είπε ότι η δική του ανάγνωση για όσα άκουσε είναι η εξής: «Πρέπει να κάνετε τις μεταρρυθμίσεις, αυτό θα φέρει πίσω την ανάπτυξη και θα ξεκλειδώσει τα μέτρα που στην πραγματικότητα συμφωνήθηκαν τον Μάιο, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα από εφέτος το φθινόπωρο και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα στο τέλος του προγράμματος, αν είναι αναγκαία».
Το συμπέρασμα είναι ότι το Eurogroup δεν μετακινείται στο ελάχιστο από όσα περιλαμβάνονται στο ανακοινωθέν του Eurogroup της 25ης Μαΐου.
Μένει να φανεί ποια θα είναι η διάρκεια του προγράμματος του ΔΝΤ, καθώς ένα κανονικό τριετές πρόγραμμα (που θα αντιστοιχηθεί με το ευρωπαϊκό) θα λήγει το 2020, αντί για τον Αύγουστο του 2018, που ολοκληρώνεται το πρόγραμμα της ΕΕ.
Χαμηλότερο πλεόνασμα

Πιο δύσκολο, αλλά εξίσου σημαντικό με το χρέος, είναι να συζητηθεί ένα χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018 κάτω από τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για να πάρει ανάσα η οικονομία. Το παράθυρο άνοιξε μετά τις δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ την Τετάρτη στο Λονδίνο. «Το ΔΝΤ πιέζει για έναν πιο ρεαλιστικό στόχο για το 2018» δήλωσε, προσθέτοντας ότι ο ίδιος το εξετάζει «θετικά» και ότι το θέμα θα συζητηθεί στο προσεχές Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.
«Θα δούμε πόσο ευέλικτο θα πρέπει να είναι το Eurogroup και σε ποιο ύψος θα πρέπει να βρεθεί ένα ρεαλιστικό πρωτογενές πλεόνασμα» πρόσθεσε ο κ. Ντάισελμπλουμ, ανοίγοντας για πρώτη φορά με ξεκάθαρο τρόπο τη συζήτηση για μείωση του στόχου.

Για το ίδιο θέμα επιμένει εδώ και μήνες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας. Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι η ΤτΕ συνδέει τις «συγκεκριμένες προτάσεις ελάφρυνσης του χρέους με την ανάγκη ελάφρυνσης του τελικού δημοσιονομικού στόχου μετά το 2018, από πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ σε 2%» προκειμένου «να δημιουργηθεί, μεσομακροπρόθεσμα, δημοσιονομικός χώρος ώστε να μειωθεί το φορολογικό βάρος».

Σε κάθε περίπτωση, αυτά τα «παζάρια» θα γίνουν εν όψει της ένταξης του ΔΝΤ στο πρόγραμμα τον Ιανουάριο. Και βέβαια εκεί θα φανεί αν το Ταμείο θα επιμείνει σε κόψιμο των υφιστάμενων συντάξεων και του αφορολογήτου παράλληλα με το μερικό ξήλωμα του κλοιού υπερφορολόγησης – εισφορών που αποφασίστηκε τον Μάιο, για την πρώτη αξιολόγηση, όταν το Ταμείο βρισκόταν ακόμη εκτός.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ