Αποφάσεις για ψαλίδι σε Αμυνα – επιδόματα περιμένουν οι Βρυξέλλες

«Τρύπα» 1 δισ. ευρώ ανοίγουν οι θεσμοί στον προϋπολογισμό του 2017 και παρά την καλή πορεία των εσόδων διατηρούν την πίεση στον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών αναζητεί περικοπές σε άμυνα και κοινωνικά επιδόματα και ετοιμάζεται για το επόμενο κρας τεστ στο Eurogroup της Δευτέρας στις Βρυξέλλες.

Το οικονομικό επιτελείο δεν δέχεται άκριτα τις εκτιμήσεις των κλιμακίων του κουαρτέτου για το μέγεθος της «τρύπας». Επιπλέον, σε αντίθεση με τους παράγοντες των θεσμών που τοποθετούν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης τον Φεβρουάριο, η κυβέρνηση εκτιμά ότι τα όποια κενά θα κλείσουν μέσα στον Νοέμβριο και ότι θα υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.

Στο ίδιο κλίμα κινείται (ημιεπισήμως) και η Κομισιόν. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση που έκανε την Παρασκευή ευρωπαίος αξιωματούχος κατά τη διάρκεια ενημέρωσης προς τους δημοσιογράφους: «Είμαι πεπεισμένος ότι είναι πιθανό να ολοκληρώσουμε μέσα στο 2016. Θα χρειαστούν σημαντικές προσπάθειες και δεν θα είναι εύκολο, καθώς υπάρχει μια σειρά από θέματα για τα οποία χρειάζονται πολιτικές αποφάσεις».

Ο ίδιος θύμισε πάντως ότι το Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου είναι το τελευταίο του 2016. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει συμφωνία έως το τέλος Νοεμβρίου. Στο οικονομικό επιτελείο αναμένουν την επόμενη επίσκεψη των θεσμών, η οποία θα διαρκέσει από τις 14 έως τις 21 Νοεμβρίου, και θέτουν ως ορόσημο για μια πρώτη συμφωνία τη συνεδρίαση του Euroworking Group στις 28ης Νοεμβρίου.

Για να κλείσει η τελική συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου απαιτούνται άμεσα περικοπές σε άμυνα και κοινωνικά επιδόματα, ενώ σκληρή παραμένει η στάση των Βρυξελλών για τις συμφωνημένες αλλαγές στα εργασιακά, στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, στην ενοποίηση Ταμείων και στην απελευθέρωση επαγγελμάτων.

Η κυβέρνηση ποντάρει πολλά στην καλή πορεία των εσόδων εν όψει της επιστροφής των θεσμών στην Αθήνα.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, τα καθαρά έσοδα για τον μήνα Οκτώβριο ξεπέρασαν κατά 835 εκατ. ευρώ τον στόχο του προϋπολογισμού. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι σε επίπεδο δεκαμήνου (Ιανουάριος – Οκτώβριος) τα έσοδα ξεπέρασαν τον στόχο του προϋπολογισμού κατά 2 δισ. ευρώ, προσφέροντας ένα σημαντικό μαξιλάρι ασφαλείας.

Ωστόσο, η ανακοίνωση κρύβει μια παγίδα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του Οκτωβρίου οφείλεται σε μη φορολογικά έσοδα, τα οποία δεν θα υπολογιστούν για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων με βάση το πρόγραμμα. Και αυτό διότι πρόκειται για έσοδα του Eurocontrol για τη χρήση του εναέριου χώρου.

Ο υπολογισμός του κενού στο ύψος του 1 δισ. ευρώ από την πλευρά των θεσμών στηρίζεται στις παρακάτω εκτιμήσεις:

1. Δεν δέχονται ότι το σύνολο της υπέρβασης του στόχου των εσόδων έχει μόνιμο χαρακτήρα. Θεωρούν ότι ένα μέρος, κοντά στα 500 εκατ. ευρώ, έχει συγκυριακό χαρακτήρα, άρα δεν θα πρέπει να υπολογιστεί για το 2017.

2. Στην άμυνα, ο προϋπολογισμός προβλέπει εξοικονόμηση 400 εκατ. ευρώ από τη φετινή χρονιά η οποία δεν έχει γίνει. Η επισκόπηση δαπανών (spending review) το 2017 δεν πείθει τους θεσμούς ότι θα «βγάλει» το ποσό που λείπει, κι έτσι τα συναρμόδια υπουργεία μελετούν τη μείωση των λειτουργικών δαπανών του στρατού.

«Αν κλείσει και ένα από τα πέντε στρατόπεδα εκπαίδευσης που έχει η Πελοπόννησος, δεν θα πληγεί και το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων» ανέφερε χαρακτηριστικά μέσα στην εβδομάδα στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.

3. Στον τομέα των κοινωνικών επιδομάτων, οι θεσμοί υποστηρίζουν ότι λείπουν 400 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), συνολικού κόστους 760 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση απαντά ότι λείπουν λιγότερα, αλλά μπαίνει στη συζήτηση για περικοπές επιδομάτων, ύψους 250 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την πρόταση της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Στο κενό που λένε για 400 και πλέον εκατομμύρια, εμείς διαφωνούμε. Το θεωρούμε πολύ μικρότερο» εξηγεί το ίδιο στέλεχος του υπουργείου. «Από τη spending review του 2017 θα έλθει ένα μεγάλο κομμάτι του ΚΕΑ για το 2018» τονίζει.

4. Επίπτωση στο 2017 έχει και η επί τα χείρω αναθεώρηση του πλεονάσματος του 2015 από την ΕΛΣΤΑΤ σε συνεργασία με τη Eurostat. To πρωτογενές πλεόνασμα της περασμένης χρονιάς υποχώρησε από το 0,7% του ΑΕΠ στο 0,2 % του ΑΕΠ, δηλαδή κατά 0,5% του ΑΕΠ, ήτοι 900 εκατ. ευρώ, τα οποία λείπουν από τη δημοσιονομική βάση επάνω στην οποία τρέχει ο προϋπολογισμός του 2016.

Αν δεν προχωρήσουν οι περικοπές, τότε υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να επανέλθει στο τραπέζι η μείωση του αφορολόγητου κάτω από τις 8.600 ευρώ, ώστε να κλείσουν από το σκέλος των εσόδων τα κενά που έχουν δημιουργηθεί. Η Παγκόσμια Τράπεζα ζητεί αφορολόγητο 5.000 ευρώ, το ΔΝΤ συμφωνεί και το αναφέρει στις εκθέσεις του, αλλά η αλήθεια είναι ότι η εκπρόσωπός του στο κουαρτέτο Ντέλια Βελκουλέσκου δεν το έχει ρίξει ακόμη στο τραπέζι της δεύτερης αξιολόγησης.