Οι επί μακρόν σχεδιαζόμενη εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ κατέρρευσε με τις διαπραγματεύσεις να μη εμφανίζουν κανένα σημείο προόδου. Την εκτίμηση αυτή έκανε ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, εξηγώντας ότι «διαφωνίες μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ αλλά και μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ «έχουν ντε φάκτο σκοτώσει» την πολυσυζητημένη Διατλαντική Εταιρική Σχέση για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις (ΤΤΙΡ).
Η TTIP θεωρείται η μεγαλύτερη διμερής συμφωνία ελευθέρου εμπορίου που επρόκειτο να υπογραφεί μεταξύ δύο γιγαντιαίων οικονομικών μπλοκ –σύμφωνα με τους υπολογισμούς, θα μπορούσε να αυξήσει το μέγεθος της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 120 δισ. ευρώ ή 0,5% του ΑΕΠ της ΕΕ και το μέγεθος της αμερικανικής κατά 95 δισ. ευρώ ή 0,4% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
«Κανείς δεν θέλει να το παραδεχθεί, αλλά κατά τη γνώμη μου οι διαπραγματεύσεις έχουν καταρρεύσει εκ των πραγμάτων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γκάμπριελ.
Μιλώντας στο κρατικό γερμανικό τηλεοπτικό κανάλι ZDF, ο πρόεδρος του συνεργαζόμενου στην κυβέρνηση Μέρκελ Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας εξήγησε ότι οι διαπραγματεύσεις για την ΤΤΙΡ κατέρρευσαν επειδή «οι Ευρωπαίοι δεν ήταν δυνατόν να υποκύψουν στις αμερικανικές απαιτήσεις». Όπως είπε, μάλιστα, «οι μετέχοντες στις διαπραγματεύσεις δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν ούτε σε ένα από τα 27 κεφάλαια της εμπορικής συμφωνίας».
Οι δηλώσεις Γκάμπριελ έρχονται πάντως σε πλήρη αντίθεση με τις απόψεις που έχει εκφράσει μέχρι στιγμής η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία έχει χαρακτηρίσει την ΤΤΙΡ ως «απολύτως σύμφωνη με τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Μια αδύνατη συμφωνία
Οι διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις έχουν ξεκινήσει προ τριετίας και, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, πρόκειται να ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2016. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, μοιάζει ακατόρθωτο για πολλούς λόγους και κυρίως λόγω του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εισέλθει από τις 23 Ιουνίου στον αστερισμό του Brexit.
Είναι αλήθεια ότι η Βρετανία είναι η πιο ένθερμη υποστηρίκτρια της ευρωατλαντικής εμπορικής συμφωνίας, όμως η χώρα βρίσκεται υπ’ ατμόν για αποχώρηση από την ΕΕ. Εφεξής θα διαπραγματεύεται μόνη τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις με τις άλλες χώρες. Πέραν αυτού, σοβαρές ενστάσεις στη συμφωνία έχουν εκφράσει αρκετές ακόμη ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και επαγγελματικές ομάδες και συνδικαλιστικοί φορείς.
Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, για παράδειγμα, έχει αντιταχθεί αναφανδόν στα σχέδια ανοίγματος της αγοράς αγροτικών προϊόντων και της αγοράς κινηματογράφου της ΕΕ στον αμερικανικό ανταγωνισμό. Αλλά και στην Γερμανία έχουν διοργανωθεί διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις από φορείς που υποστηρίζουν ότι η ΤΤΙΡ θα καταστρατηγήσει και θα καταργήσει τους εργασιακούς και τους περιβαλλοντικούς κανόνες που ισχύουν στη χώρα.
Αλλά και από την αντίπερα ακτή του Ατλαντικού η ΤΤΙΡ βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο. Ο προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ έχει ταχθεί κατηγορηματικά κατά της ΤΤΙΡ όπως και όλων των εμπορικών συμφωνιών που έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ δεκαετίες τώρα με γειτονικές της χώρες, όπως είναι η Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου (NAFTA).
Αλλά και η εξωστρεφής υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον, κάποτε ένθερμη υποστηρίκτρια της ΤΤΙΡ, έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους να αναθεωρήσει τη συμφωνία και να μην την εφαρμόσει ως έχει.
